94 / 124
September 2017
92
Winsgewendheid
– beplan deeglik vir die nuwe seisoen
d
ie seisoen, wat gekenmerk is deur uitnemende produk-
siesyfers en verskeie somergraanrekords wat gespat
het, staan einde se kant toe. Dit raak alweer tyd vir
produsente om te begin beplan vir die nuwe seisoen
– met verskeie uitdagings wat die produsente steeds in
die gesig staar.
Uitdagings vir die nuwe seisoen is geleë in die pryse en winsge-
wendheid wat daarmee gepaardgaan. Die pryse is steeds onder
druk en produsente sal in die komende seisoen deeglike beplanning
moet doen om risiko te beperk deur van die verskeie alternatiewe
wat beskikbaar is, gebruik te maak. Hierdie seisoen sal dit onder
andere belangrik wees om die bemarking van produkte in bereke-
ning te bring. Produsente moet derhalwe van geleenthede gebruik
maak indien die mark dit bied.
Hoe lyk die markte?
Mielies, sojabone en sonneblomsaad is die vernaamste somerge-
wasse wat in Suid-Afrika geproduseer word. Dit is daarom vir pro-
dusente belangrik om die markomstandighede vir hierdie gewasse
in ag te neem wanneer daar besluite rakende gewasbeplanning vir
die nuwe seisoen geneem word.
Die vraag onstaan al hoe meer by produsente met betrekking tot
wat in die komende seisoen geplant kan word ten einde risiko te be-
perk en meer winsgewend te wees – gegewe die uitdagende situasie
wat die heersende mielieprys betref.
Produsente oorweeg ook in heelwat gevalle om oor te beweeg na
ander gewasse, soos byvoorbeeld sorghum en grondbone omdat
dit tans, in terme van pryse, meer aanloklik lyk as mielies. Die een
ding wat vir produsente belangrik is om in ag te neem wanneer
hierdie tipe van gewasse oorweeg word, is die feit dat hierdie ge-
wasse ‘n betreklik meer beperkte mark in Suid-Afrika het en daar
derhalwe makliker ‘n oorproduksie van hierdie gewasse kan wees
– wat rampspoedig vir die pryse en winsgewendheid daarvan sal
wees.
Bemarking is weer aan die orde van die dag en produsente moet
ook wanneer gewasse soos sorghum en grondbone geplant word,
voorseisoenkontrakte oorweeg – eerder as om net te plant en tydens
strooptyd te verkoop.
Wanneer die ander gewasse bestudeer word (mielies, sojabone en
sonneblom), is dit duidelik dat daar in die internasionale arena groot
voorraadvlakke van mielies en sojabone is en dat hierdie gewasse
se pryse internasionaal redelik onder druk is. Die verwagting is dat
dit redelik onder druk behoort te bly met die Amerikaanse strooptyd
wat eersdaags ‘n aanvang neem.
Die wêreldmielie-eindvoorraad word volgens die nuutste Ameri-
kaanse Departement van Landbou (USDA) se wêreldvraag-en-aan-
bodsyfers vir die 2017/2018-seisoen op 200,87 miljoen ton geskat
– wat ongeveer 55% van ‘n gemiddelde Amerikaanse oes is.
Amerika is die grootste mielieprodusent in die internasionale
arena. Die wêreldsojabooneindvoorraad word ook op 97,78 mil-
joen ton geskat – wat aansienlik hoër is as wat die verwagtinge in
die mark was.
Die Amerikaanse produksie vir die 2017/2018-seisoen word deur
USDA op ‘n nuwe rekordvlak van 119,2 miljoen ton geskat. Wat die
internasionale konteks vir sonneblomsaad betref, is die verwag-
tinge dat die seisoen se produksie nie weer so hoog soos verlede
jaar se produksie behoort te wees nie en dat die voorraad van son-
neblomolie en mieliemeel internasionaal meer skraps behoort te
wees as verlede seisoen.
LUAN VAN DER WALT,
landbou-ekonoom, Graan SA
GRAANMARK
-oorsig
–14 Augustus 2017
OP PLAASVLAK
GEWAS
GEMIDDELDE GELYKBREEK
SAFEX-PRYS
SOJABOON/MIELIE-
GELYKBREEKPRYSVERHOUDING
SONNEBLOM/MIELIE-
GELYKBREEKPRYSVERHOUDING
Mielies
R2 700
1,81
1,81
Sojabone
R4 880
Sonneblom
R4 900
Bron: Graan SA en eie berekeninge
TABEL 1: GEMIDDELDE GELYKBREEK SAFEX-PRYSE EN PRYSVERHOUDINGS TUSSEN SOJABONE, SONNEBLOMSAAD EN MIELIES VIR
DIE 2017/2018-SEISOEN.