101 / 124
99
September 2017
Tabel 1
toon ‘n voorbeeld van ‘n sensitiwiteitsanalise vir ‘n mie-
liebedryfstak met direkte kostes van R7 200/ha en ‘n gemiddelde
opbrengs van 4 t/ha. Die liggingsdifferensiaalaftrekking beloop
R216/ton.
Uit die sensitiwiteitsanalise is dit duidelik dat die minimum Safex-
prys wat die produsent teen 4 t/ha kan ontvang, gelyk is aan
R2 020/ton. Die produsent kan egter deur gebruik te maak van hier-
die tipe berekeninge goed vasstel teen watter opbrengs en prys
die minimum is waarvoor hy ‘n kontrak kan vasmaak om die ver-
anderlike kostes te dek.
Een belangrike aspek om hier in gedagte te hou, is die plaas se
langtermyn-gemiddelde opbrengs. Hieruit kan bepaal word watter
persentasie van die plaas se huidige langtermyn-gemiddelde
opbrengs teen die huidige Safex-prys verskans moet word om die
veranderlike kostes te dek.
Indien daar ‘n groot persentasie van die langtermyn-gemiddelde
opbrengs verskans moet word om die veranderlike kostes te
dek, weet die produsent dat sy produksierisikokomponent vir die
seisoen redelik groot is, terwyl ‘n lae persentasie benodig van die
langtermyn-gemiddelde opbrengs dui op minder produksierisiko en
dan kan die strategie waarskynlik met meer gemak uitgevoer word.
Ten slotte
Dit is van uiterste belang dat produsente die verskillende strategieë
wat beskikbaar is, moet oorweeg wanneer hulle bemarkingsbesluite
neem. Risikobestuur moet die as wees waarom hierdie besluite draai
en moet ook as die hoofdoel gesien word waarom hierdie besluite
geneem word. Oorweeg die opsies, weeg die moontlikhede teenoor
mekaar op en neem die besluite so objektief as moontlik.
In die volgende aflewering van die reeks sal die gebruik van
termynkontrakte meer diepgaande bespreek word
.
Bemarkingsmoontlikhede om te oorweeg
SEISOEN
MIELIES OP
BRAAKLAND
MIELIES OP
BONE
MIELIES OP
KORING
MIELIES OP
MIELIES
1984/1985
2,82
2,72
-
2,39
1985/1986
5,83
5,09
4,62
4,20
1986/1987
5,26
5,80
5,21
4,77
1987/1988
6,99
6,75
-
7,58
1988/1989
6,36
5,77
5,80
5,63
1989/1990
8,32
8,39
8,60
5,85
1990/1991
7,17
6,95
5,85
7,08
Gemiddeld vir
sewe jaar
6,11
5,92
-
5,36
TABEL 2: DIE EFFEK VAN OORGEDRAAGDE VOG OP OPBRENGS.
TABEL 3: DIE EFFEK VAN DROËBOONOPBRENSTE
IN ‘N WISSELBOUSTELSEL.
WISSELBOUPRAKTYK OPBRENGS (T/HA)
Bone op koring
2,16
Bone op braak
1,96
Bone op bone
1,77
Bone op mielies
1,33
KBV 5%
0,57
GEWASSTELSEL
MIELIE-
OPBRENGSTE (T/HA)
KORING-
OPBRENGSTE (T/HA)
SOJABOON-
OPBRENGSTE (T/HA)
DROËBOON-
OPBRENGSTE (T/HA)
SONNEBLOM-
OPBRENGSTE (T/HA)
Monokultuur
4,20
1,92
Mielies
sojabone
5,13
2,01
Mielies
droëbone
koring
6,06
2,43
1,33
Sonneblom
koring
2,95
1,8
Koring
oorlê
2,69
Grain SA/Sasol fotokompetisie
– Enrico Cronje 2011
TABEL 4: DIE GEMIDDELDE OPBRENGSTE VAN GEWASSE WAT IN ‘N NEGE JAAR WISSELBOUPROGRAM BY DIE LNR-KLEINGRAAN,
BETHLEHEM, BEHAAL IS.