64 / 116
Oktober 2017
62
Oorwegings vir die nuwe
seisoen se aanplantings
d
it is alweer dié tyd van die jaar waar produsente
moet begin beplan vir die nuwe seisoen. Die be-
planning vir die seisoen hou groot uitdagings vir
die produsente in en met die pryse wat teen uitvoer-
pariteit verhandel, plaas dit die winsgewendheid van
mielieproduksie onder druk.
Die huidige seisoen se 16,4 miljoen ton rekordmielie-oes het die
land met ‘n uitvoerbare surplus van oor die 4 miljoen ton gelaat
en die tempo van uitvoere sal steeds met die verloop van die sei-
soen dopgehou word. Die optimale periode vir uitvoere om vanuit
Suid-Afrika plaas te vind, raak ook beperk met dié dat die VSA eers-
daags voluit begin stroop en daarom weer verdere druk op ons inter-
nasionale mededingendheid in terme van uitvoermarkte plaas.
Die uitvoere van veral witmielies wat teen ‘n aansienlike laer tempo
plaasvind as wat benodig word, beteken dat die land aan die einde
van die bemarkingseisoen groot oordragvoorrade van mielies sal
hê. Dit sal tot gevolg hê dat die gemiddelde jaarlikse verbruik in die
volgende seisoen met ‘n aansienlike kleiner produksie aangevul sal
kan word en met normale produksie kan die land hom weer eens
in die volgende seisoen in ‘n uitvoerscenario bevind.
Heelwat vrae ontstaan by produsente oor wat hul te doen staan wat
die komende seisoen se produksie betref.
Alternatiewe wat oorweeg kan word
In meeste gevalle waar daar met produsente gekommunikeer word,
is dit duidelik dat daar heelwat onsekerhede is oor die nuwe sei-
soen se aanplantings en planne wat beraam kan word. Die huidige
lae mieliepryse ontmoedig die produsente om vir die komende
seisoen te plant en strategieë soos om slegs op die Safex-mark
mielies aan te koop, word in die meerderheid gevalle as ‘n goeie
strategie met min risiko bestempel.
Die vraag is egter of hierdie strategie regtig die minste risiko vir die
produsent inhou. Deur slegs mielies op Safex te gaan koop en nie
die fisiese mielies aan te plant nie, plaas die produsent homself in
‘n suiwer spekulatiewe posisie in die mark. Hy beoog derhalwe om
net wins te maak uit ‘n gunstige prysbeweging – wat in hierdie geval
‘n toename in die prys sal wees – vanaf die datum van die aankoop
van die kontrakte tot en met die kontrak se vervaldatum en/of die
likwidasie van die kontrakte.
Hierdie strategie sal wel vir die produsent goedkoper uitwerk as
om die volle hektare aan te plant, aangesien daar slegs ‘n aanvangs-
marge per kontrak betaalbaar is en dan ‘n variasiemarge (let wel
op ‘n R/ton-basis) indien die mark nie in die produsent se guns
verhandel nie. Die produsent moet egter die impak wat só ‘n stra-
tegie op sy kontantvloei kan hê, in gedagte hou.
In ‘n groot aantal gevalle kan produsente nie anders as om te
plant nie. Dit behels verskeie redes, wat insluit genoegsame oor-
winteringsvoer vir die lewendehawebedryfstak en selfs die feit dat
ruslande nie nog ‘n seisoen kan oorlê nie.
Hierdie produsente moet egter belangrike besluite neem oor hoe
die komende seisoen se strategie benader gaan word. Een alterna-
tief wat produsente kan toepas, is om in plaas van al die hektare
slegs die beste hektare aan te plant – waar die produsent amper
verseker sal wees van ‘n bogemiddelde opbrengs eerder as net
‘n langtermyn-gemiddelde opbrengs om die effektiwiteit van pro-
duksie te verbeter.
Plant en verskans – beste hektare
Goeie finansiële bestuur gaan in hierdie seisoen vir produsente
belangrik wees en daarom sal hulle alternatiewe, wat die risiko vir
die produsent sover moontlik beperk, moet oorweeg.
Produsente kan egter hierdie seisoen eerder die beste hektare aan-
plant, waarvan hulle grootliks van bogemiddelde opbrengste vir
die seisoen verseker sal wees, eerder as slegs langtermyn-gemid-
delde opbrengste. Dit sal ook die kostes vir die seisoen verlaag, met
‘n groter waarskynlikheid van ‘n gemakliker gelykbreeksituasie en
moontlike wins vir die seisoen. Verskansing sal ook uiters belangrik
vir die komende seisoen wees en daarom moet produsente van ver-
skansing gebruik maak om pryse vir die seisoen vas te stel wanneer
hulle aanplantings doen.
Doen die nodige berekeninge
Tabel 1
en
Tabel 2
toon onderskeidelik verskillende alternatiewe wat
produsente kan oorweeg vir die komende seisoen en die bereke-
ninge wat gemaak moet word.
Die onderskei strategieë wat met mekaar in Tabel 1 vergelyk word,
is om:
Al die hektare, soos normaal, te plant en ten minste 70% van
die langtermyn-gemiddelde opbrengs teen die huidige prys vir
lewering in Julie 2018 te verskans;
al die hektare soos normaal te plant en gebruik te maak van ‘n
verkoop (
put
)-opsie om die volle verwagte tonne te verskans;
alle hektare soos normaal te plant en nie te verskans nie; en
om geen hektare te plant nie en net mielies op Safex te gaan
koop vir lewering in Julie 2018.
LUAN VAN DER WALT,
landbou-ekonoom, Graan SA
GRAANMARK
-oorsig
– 11 September 2017
OP PLAASVLAK