Julie 2015
34
Die verband tussen anorganiese
stikstof in die grond en relatiewe
opbrengs vir mielies
D
ie meting van anorganiese stikstof (N) in die grond is die
akkuraatste wetenskaplike basis vir N-bemestingsbeplanning
voor die aanvang van ‘n seisoen sowel as vir genoegsame voor-
siening van N gedurende die seisoen.
Anorganiese N bestaan uit beide nitraat (NO
3
-
) en ammonium
(NH
4
+
) en dit is noodsaaklik dat daar vir beide die vorms van N ge-
toets word. Gewasse soos mielies, neem beide hierdie vorms van
N op, hoewel dit ‘n nitraat-N:ammonium-N-verhouding van na-
genoeg 75:25 vir die volle groeiseisoen verkies (Adriaanse, 1990).
Onder aërobiese toestande word ammonium-N gewoonlik redelik
vinnig deur die proses van nitrifikasie na nitraat-N omgeskakel.
Beplanning van N-behoefte voor die
aanvang van die volgende seisoen
Volgens hierdie metode word grondmonsters vir anorganiese
N-bepalings na-oes voor die eerste bewerking geneem.
Onder die meeste omstandighede behoort anorganiese N vir ‘n
diepte van 0 mm tot 600 mm bepaal te word. Slegs indien wortel-
ontwikkeling en N-onttrekking nie dieper as 300 mm plaasvind
nie, sou ontledings tot die boonste 300 mm beperk kan word.
Die ontledingsmetode wat gevolg behoort te word vir anorganie-
se N, is ekstraksie met kaliumchloried (KCl). Digtheid moet ook
vir dieselfde diepte-inkrement bepaal word. Die konsentrasies van
die twee N-vorms word vervolgens gebruik om die hoeveelhede
ekstraheerbare N vir die bepaalde diepte-inkrement per hektaar
te bereken.
N-behoefte vir die komende seisoen berus op die verwagte N-
opname, dit wil sê 26 kg N/ha vir elke ton mielies minus die gemete
anorganiese N in die grond. Onder besproeiing kan die anorganie-
se N wat met die besproeiingswater toegedien gaan word, ook van
die verwagte opname afgetrek word.
Die verwagte N-lewering uit organiese materiaal vir die volgende
seisoen kan ook van die verwagte opname afgetrek word in-
dien dit enige betekenisvolle verskil sou maak. Gronde wat
1% organiese materiaal in die bogrond bevat, sal nagenoeg 11 kg
tot 34 kg N/ha/jaar deur die proses van mineralisasie vrystel
PROMOSIE-ARTIKEL
ERIK ADRIAANSE,
bestuurder: Agronomiese Dienste, Sasol Base Chemicals
Grafiek 1: Verwantskap tussen anorganiese stikstof in die boonste 600 mm grond, ses tot agt weke na-plant en relatiewe mielieopbrengs oor vyf
lokaliteite. Variasie in klei-inhoud: 0 mm - 600 mm = 2,5% tot 55,5%. Variasie in maksimum opbrengs oor 15 lokaliteit-jare: 3,8 ton/ha tot 11,8 ton/ha
(Adriaanse, 2013).