Hierdie Oliesade-oorsig word moontlik gemaak deur die
Olie- en Proteïensade Ontwikkelingstrust.
In kort beteken dit dat die wisselkoers-
verswakking koste nog duurder gaan maak – dit
veroorsaak dat die koste-knyptang nog sterker
is, wat weer veroorsaak dat die produsent
minder winste ontvang.
Internasionale vraag en
aanbod
Op ‘n internasionale vlak is die aanbod van
oliesade baie sterk. Volgens die USDA se
wêreld vraag en aanbod-verslag is die wêreld-
produksiesyfers vir 2013/2014 op ‘n rekordvlak
van 505,9 miljoen ton.
In terme van sojabone word verwag dat
die wêreld 285 miljoen ton gaan produseer
teenoor 268 miljoen ton in die vorige seisoen.
Suid-Amerika dra groot hoeveelhede by tot die
rekordproduksiesyfers. Die verwagting is dat
Argentinië en Brasilië saam 143 miljoen ton
gaan produseer.
Ook het die vraag na oliesade relatief
sterk gestyg, met veral China wat ‘n groot
rolspeler is. In die vorige seisoen het ons
wel gesien dat Suid-Amerika gesukkel het
om die kommoditeite uitgevoer te kry. Dit
was grotendeels as gevolg van logistieke en
infrastruktuurprobleme.
Die verwagting is dat baie van die probleme
in die komende seisoen opgelos gaan word,
hoofsaaklik weens die volgende redes: Privaat
investering rakende infrastruktuur, die mielie-
uitvoerverbod in die besigste sojaboonuit-
voertydperke, hawenswerksure het verleng
vanaf agt ure per vyf dae werksweek na
24 uur sewe dae ‘n week en laastens is daar
in die Paranagua hawe ‘n snellyn gevestig wat
voorkeur gee aan landbouprodukte.
Die veranderinge kan druk op internasionale
pryse plaas weens die hoë produksiesyfers en
die feit dat die uitvoere makliker kan plaasvind.
Opsomming
Verswakte wisselkoerse ondersteun pryse,
maar dit het ook ‘n invloed op insetkoste in
die lang termyn. Dus gaan dit belangrik wees
vir die produsente om die hoë pryse te benut
deur goeie lae koste verskansingstrategieë
te gebruik en alle koste so laag as moontlik
te hou.
Daar sal ook in gedagte gehou moet word
dat insetkoste kan styg vir die volgende
produksieseisoen, wat in die lang termyn
beteken dat winsgrense moontlik laer kan
wees. Dus sal dit wys wees om ‘n buffer op te
bou vir die lang termyn.
Grafiek 1: Rand/dollar-wisselkoers.
Bron: Reserwebank
Grafiek 2: Suid-Afrikaanse sojapryse relatief tot R/$.
Bron: Safex en Reserwebank
Grafiek 3: Invoer- en uitvoerpariteitspryse van sojabone.
Bron: Graan SA
Kunsmis
Diesel
Trekkers Implemente Oliesade
Prysgroei
Vyf jaar
33,2
19,9
17,6
17,3
24,4
Tien jaar
21,1
13,59
8,84
9,32
18,88
Koste-knyptang relatief tot oliesaadpryse
% jaarlikse verandering
Vyf jaar
-8,8
4,5
6,8
7,1
Tien jaar
-2,2
5,3
10,0
9,6
TABEL 2: PRYS KOSTE-KNYPTANG VIR OLIESADE (VYF JAAR EN TIEN JAAR).
Bron: DAFF
57
February 2014
