9 / 16
MADE POSSIBLE BY
THE MAIZE TRUST
9
Ho ya ka ditekanyetso tsa phepelo le tlhoko, tjhebelopele ya poone
e romellwang ka ntle ke ditone tsa dimilione tse 2,150 sehleng sa
2020/2021, mme ditone tsa dimilione tsena di se di romelletswe ka
ntle. Ditone tse ka bang 475 915 tsa poone e tshweu di ile tsa romellwa
dinaheng tsa boahisani le hamoraorao tjena Italy. Thomello ya ka ntle
ya poone e tshehla e ne e le e yang Vietnam, Taiwan, Japan, Korea le
dinaheng tsa rona tsa boahisani. (
Setshwantsho sa 1
). Ho boetse ho
teng ditone tse 300 000 tsa dihlahiswa tse sebeditsweng tsa poone, tse
reretsweng ho romellwa ka ntle sehleng sa mmaraka sa 2020/2021 ham-
moho le ditone tse ka bang 148 927 tse seng di rometswe ka ntle.
HO RITSA HA DITHEKO
Ditheko tsa selehae di nnile tsa phahama kgweding tse mmalwa tse
fetileng; hona ho bile haholoholo ka baka la ditheko tse phahameng tsa
matjhaba le sekgahla se fokolang sa phapanyetsano. Ha esale ho tloha
ka Phuptjane 2020, ditheko tsa nako e tlang tsa poone e tshweu di eke-
tsehile ka diperesente tse 37,8, mme ditheko tsa nako e tlang tsa poone
e tshehla di eketsehile ka diperesente tse 29,5 (
Setshwantsho sa 2
).
Tjhebelopele ya sehla se setjha ho ya ka moralo wa tlhahiso e shebahala
e le ntle, mme ka baka lena, ho lebelletswe hore tlhahiso ya selehae e
ka nna ya ba ntle sehleng sa 2020/2021. Ho ya ka pehelo ya moraorao
ya CEC (Komiti ya Ditekanyetso tsa Dijothollo), boikemisetso ba ho jala
lemong sa 2021 e tla ba dihekthara tsa dimilione tse 2,746 tsa poone, e
leng dihekthara tse 135 200 ka hodimo ho tsa sehla se fetileng. Nakong
ya ho ngolwa ha ditaba tsena, boholo ba tse ngata tse jalwang bo sa
ntse bo tla etswa, mme ka baka lena, ho sa ntse ho le teng boholo ba
dikotsi tsa tlhahiso, mme ka hoo, maemo a lehodimo a tla ba le seabo se
hlokolosi kgweding tse mmalwa tse tlang.
Ha re sheba ho ritsa ho ka nnang ha ba teng ditheko-
ng, ha eba ho kotulwa sejothollo se setle, ditheko di
ka nna tsa atamela haufinyana le mehato ya tekate-
kano ya thomello ka ntle, empa dintho tse ding tse ka
laolang maemo e tla ba sekgahla sa phapanyetsano
le ditheko tsa matjhaba. Ha eba ditheko tsa matjhaba
di ntse di phahame, mme sekgahla sa phapanyetsa-
no se ntse se fokola, re ka bona ditheko tse pakeng
tsa R2 800 le R3 400 sehleng sa 2020/2021.
Ha eba ditheko tsa matjhaba di theoha, mme
sekgahla sa phapanyetsano se matlafala, ditheko tsa
selehae di ka theohela tlasa R2 500. Ka kakaretso,
ditheko di ka nna tsa ba pakeng tse tlasa R2 500
tone ka nngwe ho fihlela ho 4 500 tone ka nngwe.
Setshwantsho seo re ka nnang ra se bona ho ya ka
metheho ya jwale ya mmaraka ke hore ditheko di
tshwanetse ho ba pakeng tsa R2 800 le R3 200 tone
ka nngwe.
2
2019*
2020*
y/y
% phetoho
2019*
2020*
y/y
% phetoho
E sebeditsweng
mmaraka/selehae
Poone e tshweu Poone e tshweu
Poone e tshehla Poone e tshehla
Batho
2 322 589
2 655 545
14,34
312 310
311 126
-0,38
Diphoofolo
206 218
519 948
152,14
2 562 390
2 159 822
-15,71
Phepo/phoofolo
5 325
5 664
6,37
5 539
3 224
-41,79
Kaofela
2 534 132
3 181 157
25,53
2 880 239
2 474 172
-14,10
Poone e sebeditsweng ho jewa selehaeng.
Mohlodi: SAGIS
*Mmesa - Loetse
2
Ditheko tsa ka moso tsa ho ritsa tsa poone e tshweu le e tshehla.
Mohlodi: Grain SA
Tlhoko ya selehae ya poone e ntse e le ntle. Ditone
tsa dimilione tse 5,6 tsa poone di ile tsa sebediswa
ho jewa ke batho, diphoofolo le ho silwa, mme hona
ke keketseho ya diperesente tse 4,5 papisong le
nakong yona ena selemong se fetileng.