88 / 108
Julie 2017
86
Spanbenadering van
landboukundige en produsent
essensieel vir sukses
P
rodusente sê dikwels dat hulle nie veel vertroue het in die
raad wat landboukundiges verskaf nie. In ekstreme gevalle
kom ‘n mens ook produsente teë wat geensins van advi-
seurs gebruik maak in die besluite wat op die plaas geneem
word nie.
Daar is talle grondige redes vir hierdie toedrag van sake en daar is
waarskynlik net soveel grondige redes waarom landboukundiges
van tyd tot tyd met hulle hande in hul hare sit omdat hul advies
op dowe ore geval het – of nie die resultate opgelewer het wat dit
moes nie.
Wêreldwyd is dit ‘n algemene verskynsel dat produsente op die
een of ander wyse van die kundigheid wat by vakkundiges opgesluit
lê, gebruik maak. Hierdie spesialiste het gewoonlik almal ‘n waar-
devolle kombinasie van teoretiese kennis en praktiese ervaring in
hul mondering.
Dit word oor die jare heen verder versterk deur die diepgaande
ondervinding wat in hul betrokke spesialisveld opgedoen word
– hetsy die geografiese area waarin hulle werk of die onderwerp
waarin hulle spesialiseer.
Dit is uiters noodsaaklik dat beide die produsent en die landbou-
kundige dieselfde vertrekpunt moet hê om die regte vrae te vra en
om sodoende die regte advies te verskaf. Indien dit nie die geval
is nie, sal die advies nie geïmplementeer word nie of die verkeerde
resultate sal verkry word.
Waar begin ‘n mens?
‘n Produsent wat al jare op sy grond boer, het ‘n diepgaande kennis
van sy grond. Hierdie kennis word opgebou deur ‘n fyn waarne-
mingsin, asook gewas- en kuddeprestasie waarvan hy deeglike
kennis besit.
‘n Groot aantal produsente kan byvoorbeeld ‘n klipkol in ‘n land
akkuraat uitwys, sonder dat hy grondkartering op sy plaas laat
doen het. Hy weet dus reeds dat daar ‘n onderpresterende gedeelte
is, asook die redes daarvoor.
Behalwe vir die produksiekennis, weet die produsent presies hoe
dit met die finansies staan. Hierdie kennis is net so belangrik as die
produksiekennis, omdat die beskikbare finansies sal bepaal wat,
waar en hoe geproduseer moet word.
Die produsent is ook terdeë bewus van waarheen die besigheid op
pad is. Moet daar dalk uitgebrei, ingekrimp, krediet verminder en
risiko verlaag word?
Dit is alles aspekte wat die advies gaan beïnvloed. Die produsent
se voorkeure is net so belangrik. As die produsent byvoorbeeld
nie van die verbouing van droëbone hou nie, sal daar met moeite
‘n sukses daarvan gemaak word.
In teenstelling met bogemelde feit, is die landboukundige op ‘n
uiters beperkte wyse blootgestel aan die eienskappe van die
hulpbron en moet daar dikwels staat gemaak word op brokkies
inligting wat moontlik ‘n rol in die aanbeveling gaan speel.
Die verantwoordelikheid val hier beslis op albei se skouers. Vir
die adviseur om ‘n wetenskaplik-gefundeerde aanbeveling te kan
doen, moet al die relevante feite bekend wees en moet die produ-
sent in alle opsigte ywerig meewerk om die feite te verskaf. Alleen
dán kan albei partye verseker wees daarvan dat die feite weten-
skaplik behoorlik oorweeg en toegepas is.
In die praktyk beteken dit dat die produsent alle beskikbare inlig-
ting, soos grondkarteringsinligting, chemiese ontledings, name
van kultivars en plaagbeheermiddels wat gebruik is, onkruiddoder-
programme gevolg en toepaslike datums eerlik moet kan verskaf
indien dit relevant is. Die adviseur moet ook deel in die produsent
se toekomsbeplanning en stand van finansies.
Dit is uiters belangrik dat die produksievermoë van die hulpbronne
bekend moet wees. Die gronde se effektiewe dieptes, kleipersen-
tasie en langtermynreënval sal gebruik word om die produksie-
potensiaal te bepaal. Met al die inligting beskikbaar en bekend,
kan ‘n holistiese benadering gevolg word om die hulpbronne te
optimaliseer en die besigheid se wins te maksimaliseer.
Die verhouding tussen die
adviseur en produsent
Boerdery het in afgelope aantal dekades daadwerklik verander
en is allermins nog die ongekompliseerde, nie-gejaagde bestaan
van jare gelede. Die produsent is deesdae die bestuurder van
‘n onderneming wat toenemende finansiële druk ervaar weens
krimpende marges. Hiermee saam is ‘n ellelange lys van wetlike
voorskrifte waaraan daar voldoen moet word en wat heelwat tyd
in beslag neem.
Die hedendaagse moderne produsent het daarom geen ander
keuse nie as om sy eie tyd en bestuursvermoëns te “rek” deur
gebruik te maak van ‘n span kundiges om sy onderneming op die
regte pad te hou. Die landboukundige moet nou in dieselfde kon-
teks as die arbeidskonsultant, die finansiële adviseur, die prokureur
en die rekenmeester beskou word.
Meer as een paar oë wat op die toekoms gerig is en op dieselfde
doelwitte fokus, sal die besigheid beslis verbeter. Waar plaas dit die
produsent se verhouding met die landboukundige?
Produsente moet hul langtermynplanne sorgvuldig met die advi-
seur kan deel en daarom is dit belangrik dat die regte adviseurs
gekies word. Uiteraard kan dit nie anders as dat daar ‘n pad met die
landboukundige geloop word nie.
Ideaal gesproke moet dit ‘n lang pad wees, waar die professionele
verhouding later omskep word in ‘n vriendskapsverhouding waar-
binne die uiterste vertroue in mekaar en ‘n gedugte spanbenadering
hoogty vier.
OP PLAASVLAK
Landboukundiges / Kundigheid / Advies
Bestuurspraktyke
ARNO VAN VUUREN,
bestuurder: Landboubestuursdienste, NWK Beperk