37 / 68
a
lhoewel die produksie van
grondbone en kanola laer is in
vergelyking met die meeste an-
der gewasse wat in Suid-Afrika
geproduseer word (oppervlakte-
en produksiegewys), is dit tog
belangrike gewasse vir produsente in dié
streke waar dit verbou word. Boonop het dit
’n tweeledige doel.
Eerstens speel dit ’n belangrike rol in di-
versifisering. Produsente plant dit ook as
alternatief vir ander gewasse om aspekte
soos prys- en produksierisiko met die plant
van ’n verskeidenheid gewasse te versprei.
Die volgende belangrike aspek van veral
kanola is dat dit vir wisselbou in die Wes-
Kaap aangewend kan word.
Wisselbou is uiters belangrik vir dié pro-
dusente en kanola speel as oliesaad ’n
beduidende rol in dié winterreënvalstreek
omdat dit in afwisseling met graangewasse
in ’n rotasiestelsel geplant word.
Kanola
Internasionale mark
In die internasionale konteks van kanola-
en raapsaad is die verwagting dat die
wêreldproduksie vir die 2018/2019-seisoen
ongeveer 5,4% laer as die vorige seisoen
se produksie behoort te wees. Die grootste
produksieverliese vir die seisoen word in die
EU, Australië, Kanada en Indië gerapporteer.
Alhoewel die verwagte produksie vir die
2018/2019-seisoen in Rusland, die Oekraïne
en die VSA hoër as die vorige seisoen se
produksie geskat word, sal dit nie genoeg
wees om die verliese in die ander lande
op te maak nie. Die produksie vir die
2018/2019-seisoen word ook as die laagste
wêreldproduksie vir die afgelope vier jaar
gerapporteer, maar die beginvoorraad vir
die 2018/2019-seisoen is aansienlik hoër
as dié van die vorige seisoene. Dit het
grootliks opgemaak vir die laer produksie
wat gedurende die 2018/2019-seisoen ge-
realiseer het.
Die totale wêreldverbruik vir die 2018/2019-
seisoen word op 61,81 miljoen ton geskat.
Dit is redelik in lyn met die vorige seisoene
se verbruik. Die verwagte toename in
verwerking wat in Rusland, die Oekraïne,
Kanada en China verwag word, sal na
die afname in die EU se verwerking vir
die seisoen die syfer weer in lyn met
wêreldverbruik bring.
Tabel 1
toon die wêreldvraag en -aanbod
van kanola en raapsaad oor die afgelope
vier seisoene. Ten spyte daarvan dat die
eindvoorraad vir die seisoen laer as die
vorige seisoen s’n sal wees, is dit steeds
redelik in lyn met die vorige seisoene se
eindvoorraad.
Plaaslike mark
Grafiek 1
is ’n grafiese voorstelling van
die plaaslike vraag-en-aanbodsituasie van
kanola sedert die 2000/2001-seisoen tot en
met die 2018/2019-seisoen. Uit die grafiek
kan ons aflei dat die plaaslike produksie
oor die algemeen genoegsaam is om in die
plaaslike verbruik van kanola te voldoen.
Die plaaslike produksie en verbruik was
oor tyd besonder naby aan mekaar – wat
beteken Suid-Afrika produseer genoeg
kanola vir die plaaslike verbruik. Sedert die
2015/2016-seisoen het die plaaslike verbruik
die plaaslike produksie oorskry.
Wanneer die totale beskikbare voorraad in
ag geneem word (dit sluit oordragvoorraad
en invoere in), is dit duidelik dat die plaaslike
voorraad genoeg is om aan die plaaslike
verbruik te voorsien.
35
February 2019
FOKUS
Kanola
Mini-
LUAN VAN DER WALT,
landbou-ekonoom, Graan SA
GRAANMARK
-oorsig
15 Januarie 2019
Grondbone en kanola:
Wat gebeur in dié markte?
2018/2019*
2017/2018
2016/2017
2015/2016
AANBOD
MILJOEN TON
Beginvoorraad
8,41
6,25
6,26
6,07
Produksie
62,9
66,52
63,22
64,25
Totale aanbod
71,31
72,77
69,48
70,32
VERBRUIK
Gepers
62,46
61,78
60,86
61,71
Ander verbruik
2,35
2,58
2,37
2,35
Totale verbruik
64,81
64,36
63,23
64,06
Eindvoorraad
6,5
8,41
6,25
6,26
Eindvoorraad
vir verbruik
10,0%
13,1%
9,9%
9,8%
Bron: Oilworld
* Skatting
TABEL 1: WÊRELDVRAAG EN -AANBOD VAN KANOLA EN RAAPSAAD.