39 / 108
as in die bestaande spore ry nie. Dit sluit
die tapkar in.
‘n Outomatiese stuurstelsel op ten minste
een trekker, wat die spore uitmerk, is deel
van dié stelsel se sukses. Die trekkers
met die sekondêre bewerkings ry almal
op dieselfde spore. Van die sekondêre
bewerkings kan met chemiese bespuitings
vervang word. Die gewasse se rywydtes
moet saam met die stelsel beplan word.
Voor bewerking
Die verminderde bewerkingstelsel begin
deur alle verdigte sones voor die tyd ef
fektief op te breek. Dit moet vooraf presies
vasgestel word – hetsy met ‘n penetrometer
of in profielgate. Dit is ook raadsaam
om chemiese wanbalanse reg te stel en
bekalking te doen. Soos by konvensionele
bewerking, moet die grond se vogstatus
gekontroleer word sodat daar nie te veel
groot kluite gebreek word nie.
Tydens bewerking
Lande word sodanig bewerk dat die
verdigtings alles opgehef word en die kalk
en ander misstowwe ingewerk word. Die
land moet na dié bewerkings onkruidvry
wees. Die planterspore vir die komende
jare moet nou uitgemerk word, sodat
sekondêre bewerkings tot en met plant, al
les op dieselfde spore kan ry.
Dit kan met slegs een trekker wat met
‘n outomatiese stuurstelsel met ‘n akku
rate korreksiesein toegerus is, gedoen
word. Lande kan nou óf meganies óf
chemies skoongehou word. Indien die
plantertrekkers almal met akkurate outo
matiese stuurstelsels toegerus is, wat
die ideaal is, kan hulle redelik maklik op
dieselfde spore ry. Dit kan ook met die
hand gestuur word – mits die spore deur
gaans duidelik sigbaar is.
Verdere skoffels, bespuitings en topbe
mesters ry almal op dieselfde spore. Die
stroper loop gewoonlik nie op dieselfde
spore nie. Omdat dit dan in die winter op
droë grond ry, veroorsaak dit gewoonlik
nie erge kompaksie nie en indien wel, is
die kompaksie vlak en kan maklik uitge-
werk word.
Die volgende jaar gebeur alles op dieselfde
rye en spore. ‘n Doeltreffende plantaksie
is die sleutelbestuursaspek van dié stelsel.
Wortelknoetse is dikwels ‘n uitdaging
tydens plant. Die een oplossing is om die ry
effens te skuif sodat daar langs die vorige
jaar se ry geplant word. Die ander oplossing
is om die wortelknoetse meganies uit te
werk en voorskoonmakers op die planter
te monteer. Dit kan met ‘n beitelploeg wat
met vlerkskare toegerus is, gedoen word.
As winderosie dit toelaat, kan die lande na
stroop gesny word. Met ‘n snybewerking is
jy die sekerste dat daar effektief geplant sal
kan word. Die res van die aksies, soos spuit
en topbemesting, volg alles op dieselfde
spore.
Langtermynkontrole
Kompaksie weens landverkeer wat nie op
die permanente spore loop nie, bring mee
dat die land dalk in die toekoms weer alge-
heel bewerk sal moet word. Voorbeelde
hiervan is stropers, hoogloopspuite wat
dwars oor rye loop, rolmoer en sny
bewerkings. Dit kan met ‘n penetrometer
gekontroleer word en wanneer nodig, kan
‘n toepaslike bewerking uitgevoer word om
alles weer los te hou. Bekalking en ander
regstellings moet wanneer dit gedoen
word, verkieslik ingesny word.
Omdat oesreste vlak ingewerk word of
bo-op die grond gelaat word, kan verwag
word dat siektedruk in ‘n monokultuur-
stelsel toeneem. Wisselbou, wat in wese
aanbeveel word, word ook hier sterk
aanbeveel.
Omdat die grond nie meer skoonbewerk
word nie, is die onkruiddruk hoër en
moet die onkruidbeheerstelsel gereeld
volgens die onkruidspektrum en onkruid
druk aangepas word.
Geenbewerking
Voordat dit geïmplementeer
word
Die geenbewerkingstelsel begin deur
alle verdigte sones vooraf effektief op te
breek. Dit moet vooraf presies vasgestel
word – hetsy met ‘n penetrometer of in
profielgate. Dit is ook raadsaam om che
miese wanbalanse reg te stel, bekalking te
doen en behoorlik in te werk.
Die chemiese onkruidbeheerprogram moet
deeglik beplan word, aangesien geen me
ganiese onkruidbeheer gedoen word nie.
Dit moet volgens die onkruidspektrum
aangepas wees.
Kompaksie is een van geenbewerkingstel
sels se kritiese bestuursaspekte en verál
op sand- en leemgrond, waar kompaksie in
die bogrond tot swak wortelontwikkeling lei
(
Foto 5
).
5: Swak wortelontwikkeling van ‘n mielieplant
wat op ‘n trekkerspoor geplant is.
5