38 / 108
Fokus
Werktuie & toerusting
Kyk uit vir dié slaggate
Sandgrond is gewoonlik twee dae na reën
gunstig om te bewerk, terwyl leemgrond
eerder drie dae moet wag. Kleigrond se
vensterperiode om te bewerk is klein,
omdat dit lank te nat bly en dan weer vinnig
te droog is.
Tydens bewerking
Tydens bewerking moet die bewerkings
diepte aan die hand van die doelwitdiepte
gekontroleer word. In die geval van ‘n
skaar- of skottelploeg kan dit maklik in
die holvoor gekontroleer word. Met bei
telploegbewerkings word die bewerkings-
diepte gewoonlik oorskat (
Foto 2
) op
bladsy 35.
‘n Steekstok met merkies op is handig om
die bewerkingsdiepte te bepaal, deur die
diepte in die tandvoor te meet. Onthou om
eers die grond op die meetpunt gelyk te
krap en effens vas te trap en dan te meet,
omdat die grond tydens bewerking opgelig
word en die verwysingsvlak dan hoër is.
Kontroleer ook die doeltreffendheid van
die bewerking deur tussen die tande met
die steekstok te meet.
Dit gebeur dikwels dat die implement
slegs voortjies in die grond trek en tussen
die tande niks doen nie (
Foto 3
). Dit gebeur
omdat die tande te wyd gespasieer is.
Poog om die tande 70% van die beoog
de bewerkingsdiepte te spasieer. Dit ver
hoog die bewerking se doeltreffendheid
beduidend.
Kontroleer die skare se slytasie. Skeur- en
beitelploeë se skare word al korter namate
dit slyt. Dit veroorsaak dat die implement
al vlakker werk.
Grond wat te droog is, begin aansienlik
kluite breek. As riglyn kan meer as een
of twee groot kluite (so groot soos twee
hande langs mekaar) per vierkante meter
as te droog beskou word. Die vorige jaar se
trekkerspore begin eerste om groot kluite
te breek.
Na bewerking
In skoonbewerkingstelsels word al die
oesreste in die grond ingewerk. Dit lei
dikwels tot korsvorming deur die seisoen
heen. Korsvorming lei weer tot swak wa
terinfiltrasie en uiteindelik watererosie.
Water wat afloop is ook vir plantproduksie
verlore. Vlak skoffelbewerkings is doel
treffend om sulke oppervlaktekorse op te
breek.
Diep skeurploegbewerkings kan veroor
saak dat die plantertrekker se voorwiele
diep insak, wat die akkurate stuur van
die trekker benadeel. Diep skeurploeg
bewerkings maak die grond aansienlik los,
wat egalige plantdiepte kan beïnvloed. ‘n
Vlak saadbedbewerking na die primêre
bewerking is dikwels nodig om die grond
fermer te kry om doeltreffend te kan plant.
Verminderde bewerking
Die konsep van verminderde
bewerking
In ‘n verminderde bewerkingstelsel word
gepoog om die aggressiewe en duur pri-
mêre bewerking totaal uit te skakel of
minstens te verminder. Die sekondêre
bewerkings word ook verminder. Kom
paksie word nou een van die groot gevare
van dié stelsel. Die beste manier om
kompaksie te bestuur, is met behulp van
‘n spoorverkeerstelsel (
Foto 4
).
Laasgenoemde konsep kan verder uit-
gebrei word deur die spore oor jare op
dieselfde plekke te hou. Daar word nie op
die spore geplant nie en daarom is dit ook
nie nodig om die spore los te maak nie.
Die harde spore is voordelig vir die traksie
van die trekkerwiele en dit verminder
rolweerstand. Dit bring mee dat die trek
ker makliker beweeg en derhalwe die im
plement makliker trek.
Die beginsel bepaal dat al die implemente
ewe wyd moet wees: So wyd soos die
planter. Spuite is gewoonlik dubbeld so
wyd en ry dus in elke tweede trekkerspoor.
Geen landverkeer mag enige ander plek
3: Die opbreek tydens skeurploegbewerkings is dikwels nie effektief tussen
die tande nie. Dit moet tydens die bewerking gekontroleer word.
4: Die trekkerspore in ‘n spoorverkeerstelsel met sagte grond tussen en aan
weerskante van die spoor.
4
3
Augustus 2018
36