37 / 108
Kyk uit vir dié slaggate
tydens grondbewerking
G
rondbewerking is en bly een van
die primêre koste-items in saai
boerdery. Die doeltreffendheid
van ‘n bewerkingsaksie behoort
voortdurend geëvalueer te word. Hierdie
artikel poog om die aspekte van beplan-
ning en die slaggate van verskillende
bewerkings uit te lig.
Doelwitte van
grondbewerking
Alvorens daar op ‘n spesifieke metode
van grondbewerking besluit word, moet
die doel van grondbewerking in oënskou
geneem word:
Dit skep ‘n gunstige bogrondstruktuur
vir wortelontwikkeling, lugbeweging en
skep ‘n tydelike struktuur om winderosie
te bekamp.
Dit skep tydens diep skeurploeg
bewerkings ‘n gunstige ondergrond
struktuur vir dieper wortelpenetrasie
soos om grondverdigtings op te hef.
Dit vermeng die grond met oesreste,
kalk en misstowwe.
Dit berei ‘n fyn en ferm saadbed voor.
Dit verhoog waterinfiltrasie.
Onkruid word beheer.
Plantsiektes word beheer.
Konvensionele bewerking
Vir die doel van die artikel word jaar
likse skoonbewerking en jaarlikse tand
bewerkings waartydens die land algeheel
bewerk word, as konvensioneel beskou.
Voor bewerking
Dit is raadsaam om vooraf die doelwitte
van elke bewerking vas te stel. Een van
die hoofdoelwitte van die primêre be
werking is om kompaksielae in die grond op
te hef. Om dit sinvol te doen, is dit sekerlik
belangrik om vas te stel of daar werklik
kompaksielae is en indien wel, op watter
diepte dit voorkom.
‘n Penetrometer is die aangewese instru
ment om dit te meet (
Foto 1
) en veral om
die onderkant van die verdigte sone te
bepaal. Daar moet dan onder die onderste
grens van kompaksie bewerk word. Pro
fielgate kan ook ondersoek word om die
dikte van verdigting vas te stel. Dit is egter
‘n uitdaging om die onderkant van die
verdigte sone in ‘n profielgat met redelike
akkuraatheid vas te stel.
Die voorkoms van onkruid en hoe groot
dit is, sal sekerlik die bewerkingsmetode
bepaal. As dit dan een van die be
werkingsaksie se doelwitte is, moet die
land gesny, geploeg of vlak met vlerkskare
bewerk word. Beitelploeë en skeurploeë
maak as ‘n reël nie ‘n vuil land effektief
skoon nie.
Die bogrond se voginhoud moet vooraf
geverifieer word, anders breek die grond
te veel groot kluite as dit te droog is. Dit
veroorsaak verhoogde slytasie op beide
die trekker en die implement. Dit kan bepaal
word deur die grond met ‘n spitgraaf te spit.
As dit gemaklik spit, is die kans goed dat die
land bewerk kan word. ‘n Harde droë kors
van dikker as 10 cm is ongeveer die limiet,
waarna die bewerking eerder uitgestel moet
word tot na ‘n bui reën.
Te nat grond moet ook eerder tyd gegun
word om ‘n bietjie af te droog.
35
August 2018
Fokus
Werktuie & toerusting
1: Die penetrometer is die aangewese instru-
ment om grondverdigting te meet.
2: ‘n Beitelploegbewerking waarvan die diepte van bewerking tipies oorskat word.
Martiens du Plessis,
grondkundige, NWK
1
2