66 / 108
Julie 2018
64
Ondergrondsuurheid
‘n werklikheid
in hoëpotensiaal-watertafelgronde
D
ie versuring van landbougrond
met ‘n hoë potensiaal is ‘n
gegewe en die tempo waarteen
die agteruitgang voortsnel, word
deur verskeie bydraende faktore bepaal.
Elke produsent wil graag sy kinders en
kleinkinders met iets beter agterlaat as
waarmee hy self begin het. Dit is in ons
natuur. Ons moet opbou en verbeter en nie
afbreek en verwaarloos nie.
Deesdae is ‘n oorvloed van inligting op
elektroniese platforms beskikbaar: Ek
net gou om ‘n antwoord te kry en ja,
daar het ek die antwoord en ek kan mos vir
glo? Ons slaan egter dikwels die bal
mis wat konteks betref. Ons lees net wat ons
wil en ignoreer sommer die res.
Suid-Afrika het unieke grondsoorte
wat nie op ‘n internasionale basis met
ander wêreldgronde vergelyk kan word
nie. Ons klimaat is ook heelwat anders
as in ander dele van die wêreld waar
grane verbou word. Voeg daarby ook die
unieke produksiepraktyke wat ons op
watertafelgronde volg, dan het jy ‘n lekker
kombinasie waarvoor
nie altyd
antwoorde het nie.
Versuring is ‘n natuurlike proses wat in
gronde plaasvind, maar dit word beslis deur
landboupraktyke aangehelp – veral onder
intensiewe graanverbouing. Volgens dr Koos
Bornman (Omnia Nutriology® Solutions)
kan die faktore wat grondversuring versnel,
soos volg opgesom word:
Oneffektiewe benutting en loging van
stikstof;
stikstofbronne (byvoorbeeld ammo
niumnitraat en ureum);
bewerkingspraktyke;
bydrae van verskillende gronde en
grondklei-inhoud;
ongereelde en onvoldoende bekalking
van bogrond; en
verhoogde toediening van stikstof.
Oneffektiewe benutting van stikstof kan
drastiese
opbrengsverliese
meebring,
maar ook die tempo waarteen gronde ver
suur, drasties laat toeneem. Soms kan die
oneffektiewe benutting voorkom weens
klimaatsfaktore buite ons beheer. Droogte
kan veroorsaak dat die plante eenvoudig
nie die toegediende stikstof deur middel
van massavloei kan opneem nie (droogte-
geïnduseerde stikstoftekorte). Loging van
stikstof, veral vroeg in die seisoen, kan tot
tekorte later in die seisoen lei – veral waar
geen topbemesting ter sprake is nie.
Dit is algemeen bekend dat stikstofbemes
ting grond versuur. Die verskillende bronne
van stikstof, byvoorbeeld ammoniumnitraat
en ureum verskil drasties in die mate
waartoe dit die grond sal versuur. Aangesien
ureum met behulp van urease-ensieme na
hoofsaaklik ammonium-stikstof (NH
4
+
) in
die grond omskakel, moet die totale volu
me daarvan stikstofnitrifikasie ondergaan,
wat gepaard gaan met die produksie van
waterstofione (H
+
). Waterstofione (H
+
) sal
dan die grond versuur.
Omskakeling na nitriet: 2NH
4
+
+ 3O
2
2NO
2
-
+ 4H
+
Omskakeling na nitraat: 2NO
2
-
+ O
2
2NO
3
-
Bewerkingspraktyke dra dikwels ook tot die
versuring van gronde by. Ureumbevattende
kunsmis word tussen 30 cm en 40 cm
diep gebandplaas in ‘n omgewing waar
optimale toestande vir die omskakeling na
ammonium en dan na nitraat selde heers.
Fokus
Kalk
Kobus van Zyl,
senior landboukundige, Omnia Kunsmis
Grafiek 1: Ondergrondse versuring van sandgronde.
Grafiek 2: Voorkoms van ondergrondsuurheid in watertafelgronde.
2016
0 mm - 200 mm: 5,8
400 mm - 600 mm: 4,7
Mini-