44 / 112
FOKUS
Diere
Spesiale
Oktober 2016
42
RPO sit koppe bymekaar
by kongres
D
ie nasionale Rooivleisprodusente-organisasie (RPO)
se nasionale kongres en konferensie het onlangs op
Parys in die Vrystaat plaasgevind. Tydens die kongres is
mnr Koos van der Ryst van die Noord-Kaap as nuwe voor-
sitter aangewys in die plek van mnr Lardus van Zyl, wat uitgetree het.
Die Uitvoerende Raad van die RPO is by die kongres versoek om
‘n uitvoerstrategie vir die bees- en skaapvleisbedrywe te ontwikkel,
wat sal verseker dat primêre produsente hul regmatige premies sal
ontvang.
Daar is verder versoek dat die Uitvoerende Raad, indien nodig, sal
oorweeg om aansoek te doen vir statutêre fondse om die strategie
te implementeer. Die strategie moet in samewerking met die
Rooivleisbedryfsforum oorweeg word.
Veeprodusente se ekonomiese oorlewingsvermoë is onder druk
en uitvoere kan die winsgewendheid van die bedryf bevorder. Die
kommersiële bees- en skaapvleisbedrywe is internasionaal kom-
peterend en die huidige wisselkoers ondersteun die uitvoermarkte.
Hoewel rooivleis tans na 42 lande uitgevoer word, is daar nog nie
daarin geslaag om die premiemarkte te ontgin nie – en dit moet
die doelwit wees. Die Europese Unie, VSA en Chinese markte wil
voorkom asof dit premiemarkte kan wees.
Die internasionale vraag na rooivleis styg steeds en toon hoë
groeisyfers – veral in die vraag na rooivleis in die Afrika-mark, terwyl
die vraag na voedsel in Oos- en Suider-Afrika sal verdriedubbel tot
die jaar 2040.
Daar is aanbeveel dat die volgende gedoen word:
Verbruikersverwagtinge moet gediens word.
Ondoeltreffendheid in die voorsieningsketting moet aange-
spreek word.
Beleidsaspekte om mededingendheid te verbeter, moet aange-
spreek word.
Marktoegang moet bepaal word.
Geleenthede in innovasie van handelsmerkontwikkeling moet
benut word.
Handelsbeperkinge moet bekend wees.
Beleidsaspekte om mededingendheid te verbeter moet aange-
spreek word.
Benutting van die “Red meat value chain round table” om
rooivleisuitvoere te bevorder.
Die daarstel van ‘n hoë dieregesondheidstatus soos deur die
World Organisation for Animal Health (OIE) erken.
Verwerwing van ‘n bees sponsagtige ensefalopatie (BSE of
malkoeisiekte)-vrye status by die OIE.
Die daarstel van ‘n effektiewe Brusselose-bekampings- en
-uitroeistrategie.
Behoud van Suid-Afrika se bek-en-klouseervryesonestatus – ten
alle koste.
Die daarstel van doeltreffende nasionale en provinsiale
dieregesondheidsforums wat die nasionale en provinsiale
departemente ondersteun om sterk vertroue in Suid-Afrika se
dieregesondheidstelsel te verseker.
Die daarstel van doeltreffende stelsels wat die bemarkingskoste
in die uitvoerlande kompeterend sal hou.
Balansering van die in- en uitvoer van bees- en skaapvleis.
Verseker dat primêre produsente en ontwikkelende produsente
deel in premies wat behaal word in die uitvoermarkte.
Vestig verbruikersvertroue in terme van vleisveiligheid, higiëne
en residu-monitering.
Voldoende geakkrediteerde uitvoerabattoirs moet beskikbaar
wees.
Uitvoerprotokolle moet beskikbaar wees.
Gunstige onderhandeling van handelsooreenkomste.
Skaapwaardeketting kan werk
“Die skaapwaardeketting word gekenmerk deur ‘n ouderwetse
verhandelingsomgewing met ‘n nuwerwetse verbruiker, maar dit
is moontlik om ‘n waardeketting te bou wat werk,” het mnr Alex
Cilliers (GWK) tydens die RPO se nasionale konferensie gesê.
Hy het gesê daar is verskeie faktore wat daartoe bydra dat die
skaapwaardeketting breekbaar is. Die eerste is voorsiening. Die
land se dalende nasionale kudde lei tot wisselvallige voorsiening.
Verder is die boerderypraktyke in die skaapbedryf nie net verouderd
nie; die praktyke is ook hoofsaaklik ekstensief. Bemarking is
spekulatief van aard, daar bestaan wantroue teenoor die ander
rolspelers in die ketting en bemarking is op eie behoeftes en prak-
tyke gebaseer en nie op die mark nie.
Voorsiening is die tweede faktor wat probleme veroorsaak. Daar
is nie net ‘n oorkapasiteit van abattoirs nie, swak regulering en
polisiëring van gehalte en gradering is ook algemeen. Die hoë koste
van vervoer en kommissie maak mededinging duur.
Die verspreiding van skaapvleis word deur die groothandel hanteer,
waar hoogs spekulatief gekoop word soos wat die geleenthede
hulle voordoen. Die grootste drywer van pryswisselvalligheid is
die feit dat pryse afgedruk word om marges in ‘n stadige mark te
realiseer.
“Die kleinhandel benodig konstante voorsiening, konstante kwali-
teit en minimale pryswisselvalligheid. Kleinhandel-vleisverkope
deur kettinggroepe soos Woolworths, Pick n Pay en Checkers bly
groei, maar verbruikers maak deurentyd keuses en soek waarde vir
geld en/of oorsprong. Tans maak skaap- en lamsvleis slegs sowat
13% van die volume vleisverkope in die land uit,” het Cilliers gesê.
Moderne verbruikers is mense want nie vleis wil sny of verpak
nie; hulle is onkundig wat gradering en snitte betref, het nie meer
grootmaat-vrieskaste nie, soek waarde vir geld en kwaliteit, wil
weet waar vleis vandaan kom (oorsprong), hou van konstante aan-
bieding en maak deurlopend keuses.
GERHARD SCHUTTE,
Rooivleisprodusente-organisasie