47 / 112
FOKUS
Diere
Spesiale
45
October 2016
Graan SA/Sasol fotokompetisie
– Karen van Zyl 2015
Die skaapwaardeketting kan die volgende aan die verbruiker bied:
Ekstensiewe natuurlike praktyke.
Oorsprong.
Voorkeur ten opsigte van smaak.
‘n Gesogte produk.
‘n Goeie, groen agtergrond.
Tradisie.
Daar is potensiaal vir beter praktyke.
Suid-Afrika se vee moet nou getel word
RPO se kongres het die Departement van Landbou, Bosbou en
Visserye versoek om ‘n veesensus te doen volgens die metodes
soos vervat in ‘n studie wat deur die Universiteit van die Vrystaat
gedoen is.
Die laaste formele veesensus is in die 1990’s gedoen en sedertdien
is daar slegs van skattings gebruik gemaak.
Akkurate en betroubare veestatistieke is noodsaaklik om beplanning
rondom die natuurlike hulpbron te doen. Verder word dit benodig
vir beleidsbepaling, nasionale en internasionale hulpverlening,
dieregesondheid en kuddebestuur, sowel as die bestuur van ‘n
siekte-uitbreek.
Volgens mnr Walter van Niekerk (Universiteit van die Vrystaat) kan
hulpverlening aan die ontwikkelende en opkomende sektor nie
sonder veestatistieke plaasvind nie, terwyl die omvang van die
informele sektore ook baie meer akkuraat bepaal sal kan word.
Met betroubare veestatistieke sal struktuurveranderinge gekwanti-
fiseer kan word, die impak van grondhervormingsinisiatiewe op
veegetalle sal gemeet kan word, terwyl dit ook ‘n rol kan speel by
predasiebestuur en veediefstalvoorkomingsaksies.
Dit is die verantwoordelikheid van die nasionale en provinsiale
departemente van landbou met die hulp van Statistiek Suid-Afrika
om ‘n veesensus te doen, maar ander departemente kan ook betrek
word en die projek kan gedryf word onder die Landboubeleid-
aksieplan (APAP).
“Die berekende koste van so ‘n projek is R48 miljoen,” het Van
Niekerk gesê.
Droogte draai by kongres
Die droogte wat vanjaar in die grootste gedeeltes van die land
voorgekom het, was een van die besprekingspunte wat voor kongres
gedien het.
Die Universiteit van die Vrystaat het in opdrag van die RPO van
Januarie 2016 tot Mei 2016 ‘n navorsingsprojek onderneem met
die doel om verbruikers en institusionele rolspelers in te lig oor
die uitwerking van droogte op produsentevlak. Die vrae het
gekonsentreer op die vermindering van die aantal vee, die afname in
die beskikbaarheid van natuurlike hulpbronne en hoe produsente op
die uitdagings van die droogte reageer.
Wat betref kapitaal om die effek van die droogte te probeer absor-
beer, moes sommige produsente reëlings met ‘n finansiële instel-
ling tref. In die gebiede wat die ergste getref is, is sommige
produsente gedwing om van hul grond te verkoop. Die addisionele
gevolge van die droogte is volgens produsente die bykomende
spanning en die effek daarvan op hul gemoedere.
Indien normale reënval voorkom, sal dit die natuurlike hulpbron en
die aanteelkudde drie jaar neem om te herstel. Dit sal selfs langer as
drie jaar neem vir produsente om ekonomies te herstel en ‘n verdere
droogte sal katastrofies wees.
Ten spyte van intensiewe pogings van die RPO, National Emergent
Red Meat Producers’ Organisation (NERPO) en die georganiseerde
landbou was staatshulp uiters beperk en laat.
Die verliese was baie groter in die opkomende en ontwikkelende
sektor, waar hoë mortaliteitsyfers voorgekom het. Sonder eksterne
hulp sal dié sektor moeilik herstel.
Hy het daarop gewys dat ‘n konserwatiewe benadering in terme
van drakragnorme ‘n groot bydrae lewer om ’n droogte beter te kan
hanteer. Daar moet in gedagte gehou word dat dit uiters noodsaak-
lik is dat ‘n konserwatiewe benadering in terme van drakragnorme
ook toegepas moet word ná die droogte, aangesien die weiding se
wortelgroei moet herstel. Indien daar normale reënval voorkom, sal
dit meer as een seisoen neem.
Verder het produsente wat droogtevoorsiening met voerbanke
gemaak het en van droogtebestande voergewasse gebruik gemaak
het, heelwat beter gevaar in die droogte. Produsente wat indringer-
spesies bekamp, het ook beter gevaar in die droogte.
Die droogte het dit duidelik gemaak dat ‘n minimum van ‘n vyf
jaar-benadering in terme van watervoorsiening en -kwaliteit nood-
saaklik geword het. Die oes van sogenaamde “groen” water kan ‘n
groot bydrae lewer.
Mnr Frikkie Maré (Universiteit van die Vrystaat) het gesê dit is
belangrik om die afgeskaalde kernkudde wat oorgebly het op ‘n
hoë voedingstatusvlak te hou ten einde te verseker dat hoë lam- en
kalfpersentasies realiseer in die kuddeboufase wat nou voorlê.
Ondanks al die probleme wat die droogte veroorsaak, is dit so dat
‘n droogte die genetiese potensiaal van ‘n kudde verbeter, omdat
alle onproduktiewe diere uit die stelsel verwyder word.
Die kongres het medeprodusente, landboubesighede, vriende van
die landbou en die algemene publiek bedank vir die ongelooflike
hulp, bystand en empatie in die droogtetyd.
Die sielkundige en finansiële impak van die droogte sal nog ‘n
geruime tyd met die landbousektor wees, terwyl verbruikers dit ook
in terme van hoër voedselpryse sal ervaar.
RPO sit koppe bymekaar