38 / 112
Oktober 2015
36
Fetale (ongebore kalfie) groei word ver-
traag. Die dragtigheidstydperk is korter met
‘n ooreenkomstige laer geboortemassa en
‘n laer oorlewingsvermoë van die kalf. Die
maksimum aanvoelbare temperatuur op die
dag ná inseminasie het die grootste uitwer-
king op die konsepsie (bevrugting). Die kri-
tieke periode vir oorlewing van die embrio
ten opsigte van hittestres is tussen vier en
ses dae ná konsepsie.
Hittestres verlaag die bul se libido, sperms
se beweeglikheid en die konsentrasie neem
af en daar is ‘n verhoogte persentasie
abnormale sperms.
Indien die temperatuurhumiditeitsindeks
beskikbaar is, kan daar met die formule
KT = 388,3 - 4,62 THI die konsepsietempo
(KT) in melkbeeste (Holsteins) in ‘n spesi-
fieke omgewing vir ‘n spesifieke tydperk van
die jaar bereken word.
Hoe hoër die temperatuurhumiditeitsindeks
in ‘n area volgens bogenoemde formule,
hoe laer is die konsepsietempo en omge-
keerd. Bogenoemde formule kan ook as ba-
sis vir die konsepsietempo in beeste in die algemeen gebruik word.
Groot verliese word in Suid-Afrika weens verlaagde konsepsietempo
as gevolg van hittestres gedurende die maande met ‘n hoë tempe-
ratuurhumiditeitsindeks ondervind.
TABEL 4: DIE MINIMUM VOORKOMENDE MAATREËLS WAT GENEEM BEHOORT TE WORD TER BESKERMING OF VERLIGTING VAN HITTE-
STRES BY MELKBEESTE (SIEN FIGUUR 1, FIGUUR 2 EN FIGUUR 3).
TEMPERATUURHUMIDITEITSINDEKS-
WAARDE
LEWENDE HAWE KLIMAATVEILIG-
HEIDSINDEKS VIR MELKBEESTE
MINIMUM VOORKOMENDE MAATREËLS
70 of minder
Normaal (Figuur 1, blou)
Natuurlike of kunsmatige skadu
70 tot 72
Waarskuwing tot kritieke indeksvlak vir
melkproduksie (Figuur 1, groen)
Kritieke temperatuurhumiditeitsindeks vir
melkproduksie is 72 en vir reproduksie 65
Bogenoemde asook versekerde ventilasie in
skadu-areas.
Ad lib
drinkwater* wat in die
skadu is
72 tot 78
Waarskuwing tot bo kritieke vlak vir melk-
produksie (Figuur 1, oranje)
Bogenoemde asook besprinkeling (natspuit)
en kunsmatige lugbeweging in die hou-area
van die melkbeeste voor die melkportaal;
dieetaanpassings**; oorweging van die
melkras wat aangehou word***; dierever-
sorging en bestuursveranderings
78 tot 82
Gevaarlik (Figuur 1, rooi)
Bogenoemde asook skaduvoorsiening en
lugbeweging by voerbakke
82 en meer
Nood
Bogenoemde oorweging moet geskenk
word of daar met melkbeeste geboer moet
word
*
Die voorsiening van koel drinkwater (± 20°C) is ideaal
** Die konsentraatgedeelte van die dier kan verhoog word met ‘n afname in die ruvoer. Die melkkoei blyk ‘n groter behoefte aan kalium te hê onder hittestrestoe-
stande. Die diere moet indien moontlik gedurende die koeler periodes van die dag gevoer word. Voorsien voer wat ‘n laer hitte-inkrement het. Vet het die laagste
hitte-inkrement, gevolg deur koolhidrate en proteïene
*** Jerseys verdra hoër aanvoelbare omgewingstemperature beter as Holsteins
ᵻ
Beperk hantering van die diere wat stresvol is gedurende die warmste gedeelte van die dag. Oorweeg verandering van melktye. Dip en enting van die melkvee moet
gedurende die koeler tyd van die dag of moontlik snags uitgevoer word
FOKUS
Diere
Spesiale
Reproduksie
Hittestres verleng die oestrussiklus en verkort die oestrusperiode,
konsepsie daal, embriomortaliteit styg met ‘n ooreenkomstige ver-
laagde vrugbaarheid en plasentale wanfunksie.
Figuur 3: Kartering van Suid-Afrika en Namibië volgens die lewende hawe klimaatveiligheidsindeks
vir lakterende melkbeeste, vir Juliemaand van die jaar.
Hittestres het ‘n
WESENLIKE UITWERKING