16 / 112
FOKUS
Diere
Spesiale
14
Oktober 2015
Oorwintering van wolskape
‘n Graanopbrengs van byvoorbeeld 5 ton/ha se drakrag sal dus on-
geveer 55 skape/ha vir 90 dae wees. Drakrag kan verhoog word deur
spaarveld aangrensend te wei. Die spaarveld voorsien ook byko-
mende ruvesel om suurpens te beperk.
Praktiese wenke vir die bestuur van diere in
weimielies
Lammers moet soos vir ‘n voerkraal die nodige inentings gegee
word. Inenting teen bloednier en pasteurella is belangrik. In-
wendige parasiete (haarwurm en melklintwurm) en uitwendige
parasiete kan ook behandel word (brommers en bosluise). Oor-
inplantate kan ook toegedien word.
Lekke moet van dag een af gegee word sodat lammers die lek
kan leer vreet. Voorsien ten minste 5 cm vreetspasie per lam.
Skeer lammers twee tot drie weke voor slag om die maksimum
voordeel van wolproduksie te benut.
Om aanpassing te vergemaklik, kan weimielies reeds in die
groenmieliestadium bewei word.
Gebruik die data in Tabel 1 om aanpassing te vergemaklik.
Die aanpassingsperiode van skape wat mielies ken, kan aansien-
lik verkort word deur hulle met Lacticon S te doseer.
‘n Goeie lekinname kan verseker word deur die lekbakke en
waterkrippe naby aan mekaar te plaas.
Monitor lekinname sodat die aanbevole hoeveelheid lek inge-
neem word.
Waterkrippe moet verkieslik twee keer per dag skoonge-
maak word.
Skuif skape betyds na ‘n vars blok – pitte moet nog sigbaar wees.
‘n Trop droë diere met ‘n laer voedingsbehoefte kan gebruik
word om agter die hoë produseerders die land skoon te vreet.
Aangepaste diere en onaangepaste diere moenie in een trop
wei nie.
Monitor diere vir simptome van suurpens – diere is styf en be-
weeg moeilik, lakseer, ontwater en die mis ruik suur.
Siek diere moet onttrek word, met Lacticon S of ‘n teensuurmid-
del (geaktiveerde houtskool) behandel word. Hierdie diere moet
weer aangepas word, voer lusernhooi (goeie ruvoer) en voeg ge-
lykmatig mielies by sodat hulle so gou as moontlik weer op die
land teruggeplaas kan word.
Hou troppe so as klein as moontlik om bestuur te vergemaklik.
Ouer diere kan by jonger diere geplaas word om die jonger diere
die mielies te leer vreet.
GRAANOPBRENGS (TON/HA) DRAKRAG (KVE/HA VIR 60 DAE)
1
15 - 18
2
33 - 35
3
48 - 52
4
64 - 70
TABEL 2: DIE DRAKRAG VAN WEIMIELIES BY VERSKILLENDE
GRAANOPBRENGSTE.
“
As weimielies so doeltreffend as
moontlik deur skape benut word
en probleme soos suurpens
beperk kan word, is dit ‘n
relatiewe goedkoop weidingsbron
waarop talle skape kan wei.
“
nie en dan ewe skielik ná sewe tot 14 dae begin hulle sterk wei en
kry suurpens. Lammers wat lakseer is geweldig vatbaar vir brom-
meraanvalle. Dit bly ‘n probleem tot en met die eerste strawwe ryp.
Ander probleme
Die minerale is nie gebalanseerd nie en ‘n oormaat fosfor gee aan-
leiding tot die vorming van blaasstene by hamels en ramme, veral as
hulle langer as 75 dae op die weimielies loop.
Mielies se proteïenwaarde is laag en op die meeste lande is daar ‘n
tekort aan sink, mangaan, selenium en koper. Veral vir lammerooie is
die proteïenwaarde te laag en dan kry ‘n mens baie boepenslammers.
Let op vir brommeraanvalle, veral in die herfsmaande.
Waak daarteen dat die graankomponent in die kamp wat bewei
word, nie totaal uitgeput raak voordat die diere na ‘n nuwe kamp
verskuif word nie. Selfs twee dae sonder graan is genoeg om weer
suurpens in die nuwe kamp te veroorsaak. Dit is dus raadsaam om
ongeveer 80% van die graankomponent te benut en die diere dan
aan te skuif. Daardie kamp kan later weer skoongewei of as oesreste
deur droë ooie benut word.
Aanpassing van diere
Aanpassing van die diere kan na gelang van
Tabel 1
plaasvind. Dit is
belangrik om te onthou dat aanpassing suurpens nie totaal sal uit-
skakel nie, maar dat dit die aantal gevalle en die intensiteit daarvan
sal verminder. Die aanpassingsperiode van skape wat mielies ken,
kan aansienlik verkort word deur hulle met Lacticon S te doseer.
Aanvullings op weimielies
Proteïenaanvulling is baie belangrik, veral deurvloeiproteïen vir
groeiende en lakterende diere. Natuurlike proteïenbronne wat ryk is
aan deurvloeiproteïen, soos katoensaadoliekoek, brouersgraan en
vismeel behoort oorweeg te word.
Lekke wat oorweeg kan word, sluit in Voermol Landelek (V15414) en
Molatek se wolskaaplek met 5% koeksoda ingemeng. Albei hierdie
lekke word teen 200 g/dier/dag aanbeveel. Landelek kan ook met
Procon gemeng word (drie sakke Landelek en een sak Procon) om vir
hoër produserende diere te gee.
Spoorelementtekorte – veral mangaan, sink en koper – kom by
weimielies voor en moet aangevul word.
Drakrag
Drakrag is direk gekoppel aan die graanopbrengs (
Tabel 2
). Vir elke
1 ton graan is daar 1 000 kleinveeweidae (45 kg - 50 kg skape). Dit
maak voorsiening vir ‘n inname van 1 kg mielies/skaap/dag.