44 / 84
OP PLAASVLAK
Bemarking
– Deel 5
LUAN VAN DER WALT,
landbou-ekonoom, Graan SA
in ‘n neutedop
PRYSRISIKOBESTUUR
Reeks
Die gebruik van
Safex-opsiekontrakte
i
n die voorafgaande gedeeltes van
die reeks is daar gefokus op verskeie
aspekte wat betrekking het op be-
marking en verskansing van grane.
Hierdie aspekte het gefokus op die
markstrukture, risiko’s om te oor-
weeg, die verskillende alternatiewe waarna
gekyk kan word, sowel as die gebruik van
Safex-termynkontrakte.
In Deel 5 van die reeks word die gebruik
van Safex-opsiekontrakte meer diepgaande
bespreek.
Wat is ‘n opsiekontrak?
‘n Opsiekontrak is net soos ‘n termynkon-
trak ‘n afgeleide instrument wat op Safex
verhandel. Die waarde van die kontrak word
ook afgelei van die onderliggende produk.
Opsiekontrakte kan ook deur verskillende
rolspelers in die bedryf gebruik word vir
verskansing of spekulatiewe doeleindes in
die mark – afhangende van die individu wat
dit aanwend se behoeftes.
Daar bestaan twee tipes opsies waarvan
die rolspelers in die mark gebruik kan maak.
Hierdie opsies is koop- en verkoopopsies.
Die algemene name wat gebruik word om
na koop- en verkoopopsies te verwys, is ‘n
call
- en
put
-opsie onderskeidelik. Daar sal
vervolgens na
call
en
put
in die res van die
artikel verwys word.
Opsiekontrakte kan in die mark gekoop en/
of verkoop word – afhangende van wat die
individu se behoeftes is en wat met die op-
sie bereik wil word. Die opsiekontrak bied
aan die koper van die opsie die reg om ‘n
kontrak in ‘n bepaalde tydperk te koop of
te verkoop, maar dit verplig egter nie die
individu om dit te doen nie.
Die verkoper van die opsiekontrak is aan
die ander kant verplig om die spesifieke kon-
trak in die bepaalde tyd te koop of verkoop
indien die opsie teen hom uitgeoefen word.
Die koper van die opsiekontrak het egter
beperkte risiko en sy risiko is beperk tot
die opsiepremie wat vir die koop van die op-
sie betaalbaar is.
Die verkoper van die opsie se risiko is on-
beperk. Die persoon wat die opsie verkoop
kan egter net die premie wat hy ontvang as
wins wen, maar die risiko verbonde aan die
verkoop van ‘n opsie is onbeperk.
Terminologieë geassosieer
met die opsiekontrakte
Daar is verskeie terminologieë wat met die
opsiekontrakte geassosieer kan word. Dit
is belangrik dat diegene wat van opsies ge-
bruik maak die betekenis van die terminolo-
gieë verstaan om verwarring te verhoed.
Die spesifieke terminologieë wat met die
opsiekontrakte verband hou, word vervol-
gens bespreek.
Termynprys
Termynprys verwys na die prys waarteen
die spesifieke termynkontrak waarin die
opsie gekoop of verkoop gaan word, ver-
handel. Die spesifieke termynkontrak dien
in die geval van opsies as die onderlig-
gende produk en daarom is die waarde van
die termynkontrak noodsaaklik.
Trefprys
(strike price)
Dit verwys na die prys waarteen die opsie-
verhandeling plaasvind, met ander woorde
die prys waarteen die opsie gekoop of
verkoop word.
Premie
Die premie word deur die individu wat die
opsies koop, betaal en die individu wat die
opsie verkoop, ontvang die premie.
Opsieskrywer
Die individu wat die opsie verkoop, staan
bekend as die opsieskrywer.
Grafiek 1: Grafiese voorstelling van die effek van die netto Safex-prys met die gebruik van
‘n
put
-opsie by verskillende markbewegings.
November 2017
42