68 / 124
Maart 2015
66
FOKUS
Dieregesondheid
Spesiale
Besmette bruinoorbosluise kan tot 18 maande in die veld oorleef
en die besmetting oordra. Ná ‘n buffelsiekte-uitbreking in ‘n gebied
moet beeste vir twee jaar uit die gebied verwyder word om te
verseker dat hulle nie die besmetting opdoen nie.
Simptome van buffelsiekte by beeste
Die verloop van buffelsiekte by beeste is gewoonlik nie lank nie.
Meestal vrek die beeste drie tot vier dae nadat die eerste simptome
gesien word. Tydens die siekte vermaer beeste, ontwikkel diarree en
hulle vreet minder of glad nie. Die bees se kondisie kan agteruitgaan.
Voor beeste vrek, ontwikkel hulle ‘n erge longedeem (vog in longe)
en haal moeilik asem. Met Ooskuskoors in beeste is die simptome
baie dieselfde, maar duideliker as met buffelsiekte en die bees vrek
nie so gou nie. Ongeveer 80% van beeste met buffelsiekte vrek.
‘n Draertoestand in beeste wat oorleef, is nog nie bewys nie. Die
beeste verloor die besmetting voordat die volgende seisoenale
nimfstadium gereed is om parasiete op te tel.
Voorkoming en beheer van buffelsiekte
Buffels wat met buffelsiekte besmet is, word in Suid-Afrika net
toegelaat in twee siektebeheerde areas in die noorde van Kwa-
Zulu-Natal en die oostelike Laeveld van Limpopo en Mpumalanga
– dit is bo en behalwe die besmette buffels in die Kruger Nasio-
nale Wildtuin.
Buffelsiekte is ‘n staatsbeheerde siekte in Suid-Afrika en word
gereguleer en beheer ooreenkomstig die Dieresiekte Wet (Wet 35
van 1984). Die biosekuriteitsvereistes ten opsigte van buffelsiekte
moet ten alle tye nougeset nagekom word om die siekte te voorkom
en te beheer.
Daar word nie toegelaat dat beeste en buffels in dieselfde gebied
bly en wei nie. Buffels moet afgesonder word van beeste deur
doeltreffende wildweringsheinings. Vanaf 1998 is dit verpligtend
dat alle buffels wat verskuif word, eers getoets word vir buffelsiek-
te, bek-en-klouseer, brucellose en tuberkulose.
Al vier genoemde siektes is staatsbeheerde siektes. Indien die
buffels negatief toets vir al die siektes, mag hulle verskuif word.
Buffels wat in die verlede geteel is uit besmette buffels in die
sogenaamde “siektevrye teelprojekte” moes vier keer agtereen-
volgend negatief toets vir al vier die bogenoemde siektes.
6: Die meeste beeste (ongeveer 80%) met buffelsiekte sal vrek as hulle die besmetting opdoen.
7: Die buffel bad in modder en dit help soms om die uitwendige parasiete op sy vel te verminder.
8: Buffelsiekte is selfbeperkend in beeste indien hulle die besmetting opdoen en het daarom gewoonlik ‘n “doodloopeinde” in die bees.
9: Buffelboerdery is hedendaags baie gesog en populêr in Suid-Afrika.
10: Die bruinoorbosluis se larwe (ses pote), nimf (agt pote) en volwasse (agt pote) stadiums. Die nimf en volwasse bruinoorbosluis dra buffelsiekte-
besmetting oor.
11: ‘n Bees met buffelsiekte. Die bees haal moeilik en geforseerd asem weens die longedeem.
Foto: Dr Hein Stoltz
6
7
8
9
10
11
Wat jy moet weet oor
BUFFELSIEKTE