57 / 124
55
March 2015
Voortydige uitloop:
Produsente moet weet waar die risiko’s lê
Spesiale
FOKUS
Produk-inligting
Saad
V
oortydige uitloop, of viviparie, kom
voor wanneer die mieliepitte wat
reeds fisiologies ryp is, begin uit-
loop terwyl dit nog aan die stronk
is. Pitte begin fisies ontkiem en kiemwor-
tels en kiemplantjies vorm. Dit gebeur ge-
woonlik wanneer volwasse mieliepitte met
‘n voginhoud van minder as 20%, weer
nat word en daar terselfdertyd hoë tempe-
rature heers.
Die kombinasie van droë graan, reën en
regopstaande mieliekoppe wat water kan
opvang, voorspel dat viviparie kan kop uit-
steek. Die kans dat uitloop sal voorkom by
koppe met ‘n hoër voginhoud, is skraal.
Voortydige uitloop op mieliekoppe is ge-
woonlik nie ‘n groot probleem onder nor-
male produksietoestande nie, maar dit is tog
nodig om produsente se aandag daarop te
vestig omdat dit in ernstige gevalle graan-
kwaliteit kan beïnvloed en ook probleme
kan veroorsaak met die droging en opber-
ging van graan.
Swak graankwaliteit kan ‘n produsent laat
inboet op wins. Wins kan dramaties verlaag
as ‘n produsent se graan afgegradeer word
weens graankwaliteit.
Nat herfstoestande voorspel dus ‘n gevaar
wat betref die voortydige uitloop van mie-
liepitte.
Die ontkieming van die mieliepit word ge-
reguleer deur hormoonbalanse. Hierdie
hormone beheer die balans tussen die pit se
vermoë om voedingstowwe op te berg en te
ontkiem. Die regulering van hierdie balans
verhoed dat die pit sal ontkiem terwyl dit
nog aan die moederplant is.
Die verband tussen die twee planthormone,
absisiensuur en gibberelliensuur, is kritiek in
die bepaling van hoe dormant ‘n saad is en
of die saad sal ontkiem. Hierdie balans word
geaffekteer deur die voginhoud van die pit
en deur strestoestande in die omgewing
tydens die ontwikkeling daarvan.
Voorbeelde hiervan is hitte- en droogte-
stres. Gibberelliensuur word ook geprodu-
seer deur swamme wat kopvrot veroorsaak.
Hierdie hormoonproduksie aktiveer die
saad se verdedigingsgene, maar kan ook
inmeng met die absisiensuur/gibberellien-
suur-verhouding en sodoende voortydige
ontkieming aanhelp.
Tans heers daar uiterse droë toestande in
groot dele van die mielieproduserende ge-
biede en dit kan veroorsaak dat baie pitte
aan mieliekoppe die kritieke punt, wat die
balans tussen opberging en ontkieming be-
paal, heelwat vinniger as normaal bereik.
Sou die droë periode opgevolg word deur
reën, kan dit die ideale omgewing skep vir
voortydige uitloop.
Bestuursriglyne
Monitor lande noukeurig.
Stroop vroegtydig as probleme
voorkom, al moet die graan gedroog
word.
Min uitloop (minder as 5% van koppe)
behoort nie graadprobleme te veroor-
saak nie.
Omdat genetika verskil en daarom verskil-
lend reageer teenoor omgewingstoestande,
is dit beter om te kyk na ‘n kultivarpakket om
risiko te verskans.
Vir meer inligting rakende die kultivaraan-
bevelings, kan jou plaaslike Monsanto-ver-
teenwoordiger, makelaar of landboukun-
dige gekontak word.
LEONARD OBERHOLZER,
Monsanto
1: Voortydige uitloop kom voor wanneer die mieliepitte wat reeds fisiologies ryp is, begin uitloop
terwyl dit nog aan die stronk is.
2: Pitte begin fisies ontkiem en kiemwortels
en kiemplantjies vorm.
1
2