38 / 84
Junie 2017
36
Oesskattingskomitee:
Noodsaaklikheid van data
D
ie oesskattingsproses in Suid-Afrika word deur die Oes-
skattingskomitee, wat deur die Departement van Landbou,
Bosbou en Visserye (DLBV) gefasiliteer word, uitgevoer.
Die komitee is betrokke by die skattings van beide somer-
graan- (wit- en geelmielies, sonneblomsaad, sojabone, grond-
bone, sorghum en droëbone) en wintergewasse (koring, moutgars
en kanola).
Terwyl DLBV die proses lei, neem verskeie data-insetverskaffers
deel aan die maandelikse Oesskattingskomiteevergaderings wat
in Pretoria gehou word. Só word verseker dat die skattings op
omvattende inligting gebaseer word.
Die Oesskattingskomitee maak gebruik van die volgende inligting
om te verseker dat die mees akkurate resultate verkry word:
Produsente;
Geografiese Inligtingstelsels;
Globale Posisioneringstelsels;
Satellietbeelde;
Internet-databanke; en
Die groeisimulasiemodel.
Die belangrikste bydraers tot elk van hierdie vergaderings sluit
in verteenwoordigers van die nasionale Departement van Land-
bou, Bosbou en Visserye, die nege provinsiale departemente van
landbou, die Landbounavorsingsraad (LNR) en ‘n LNR-begeleide
konsortium.
Die data van die verskillende insetverskaffers word geklassifiseer
volgens die tipe metodologie wat gevolg word. Die data op die
A- en B-lyn verwys na die tipe statistiese metodologieë wat gevolg
word om data te versamel, waar die C-lyn na ‘n meer subjektiewe
waarneming verwys.
Tydens ‘n Oesskattingskakelkomiteevergadering wat gedurende
November 2008 gehou is, is ooreengekom dat die data van die
insetverskaffers op die A-lyn bepalend moet wees tot die opper-
vlakte en produksie/opbrengste aangesien die metodiek(e) wat
gevolg word om die data in te samel, statisties, objektief, weten-
skaplik en betroubaar is.
In
Tabel 1
word die verskillende insetverskaffers wat deel van die
komitee vorm aangetoon, asook die klassifikasie volgens orde van
belangrikheid en tipe metodiek wat gevolg word.
A-lyn
Konsortium
‘n Konsortium is in 2002 aangestel om die Oesskattingskomitee
te help om ‘n stelsel vir akkurate oesskattings daar te stel. Die
konsortium bestaan uit verskeie instellings van die LNR, naamlik
die LNR-Grond, Klimaat en Water, LNR-Graangewasse en LNR-
Kleingraan, asook GeoTerraImage en SiQ.
Vlugopname (PICES)
‘n Ligte vliegtuig/helikopter vlieg laag oor geselekteerde lande. ‘n
Produsent in die vliegtuig bepaal
inter alia
watter gewas op elkeen
van die lande geplant is (en maak ‘n aantal waarnemings van die
betrokke lande, soos byvoorbeeld of die land besproei word),
waarna dit statisties bereken word. Hierdie opname word in sewe
van die nege provinsies gedoen.
Telefoniese opname
‘n Opname van die oppervlakte geplant, asook van die verwagte
opbrengste, word gedoen via produsente wat telefonies kort na
planttyd gekontak word (ewekansige steekproef) – gedurende
Februarie vir somergewasse en gedurende Augustus vir winter-
gewasse. Produsente moet aandui wat die geplante oppervlakte
vir elke gewas op sy/haar plaas is, asook hul verwagte opbrengs.
Hul moet ook onderskei of dit onder besproeiing geplant is of op
droëland.
Landgrense
Met behulp van satellietbeelde is elke individuele bewerkte land in
Suid-Afrika gekarteer. Die landgrense word elke jaar opgedateer en
daar word veral baie aandag daaraan gegee om spilpuntbesproeiing
volledig te karteer. Hierdie inligting is die basis vir die statistiese
seleksie waarop die PICES-opname gedoen moet word.
Gewasklassifikasie
Dit vind plaas met behulp van afstandwaarneming, algoritmes en
satellietbeelde wat deur die groeiseisoen opgeneem word om die
tipe gewas vir elke individuele land te genereer (wat aan die einde
van ‘n seisoen beskikbaar gestel word). Hierdie data word verder
gebruik om die oppervlakteberamings, soos gedoen deur die
PICES-opname, te verifieer en ook om die verandering in grond-
gebruik van seisoen tot seisoen ruimtelik, op distriksvlak, voor
te stel.
FOKUS
Graanhanteringsketting
Spesiale
RONA BEUKES,
senior statistikus: Departement van Landbou, Bosbou en Visserye en lid van die Oesskattingskomitee
OPPERVLAKTE
OPBRENGS
PRODUKSIE
A-lyn
Konsortium: (PICES/satellietbeelde/
gewasklassifikasie)
Telefoniese opname
Konsortium: Objektiewe
opbrengsbepaling
Telefoniese opname
SAGIS
B-lyn
DLBV (Produsente)
DLBV (Produsente)
LNR-modellering
DLBV (Produsente)
C-lyn
Risiko-spe-
sialiste
Droëbone
Produsente
Organisasie
Kunsmis-
maatskap-
pye
Finansiële
instellings
Forums/
werk-
groepe
Landbou-
besighede
Provinsiale
DLBV
Vereniging
van-
Graan- en
Oliesade-
handelaars
Hande-
laars/
verslae
TABEL 1: ‘N VOORSTELLING VAN INSETVERSKAFFERS SE BYDRAE TOT DIE KOMITEE, ASOOK DIE KLASSIFIKASIE VOLGENS ORDE VAN
BELANGRIKHEID EN TIPE METODIEK WAT GEVOLG WORD.