96 / 116
Augustus 2016
94
Kan voorkomende swamdoders vir
mielieblaarsiektes kopvrot-infeksies
verminder?
F
usarium verticillioides
(
Foto 1
) word regoor Suid-Afrika
aangetref, veral in droë, warm gebiede met temperature bo
28°C. Verskeie stremmingsfaktore soos droogte, insekte-, en
voëlskade sal die voorkoms van die swam aanhelp.
Besmetting met
F. verticillioides
kan enige tyd gedurende die plant
se ontwikkeling plaasvind en mielieprodusente ly jaarliks miljoene
rande se verliese as gevolg van swak saadgehalte en verlaging in
opbrengs. Die swam beskik oor die vermoë om ‘n mikotoksien (miko
= swam en toksien = gifstof) naamlik fumonisien te produseer.
Fumonisiene is waarskynlik karsinogenies vir mense en kan lei tot
breinverweking in perde, vog in die longe van varke asook letsels
op die pankreas en lewer. Bestaande graderingsregulasies speel
‘n belangrike rol om te verseker dat die verbruiker sover moontlik
toegang het tot veilige voedsel.
Die graderingsproses behels dat mielies slegs op visuele simptome
geëvalueer word. Die slegte nuus is dat
F. verticillioides
ook mielies
kan infekteer sonder dat enige simptome sigbaar is en fumonisien-
produksie is dikwels meer. Visuele gradering alleen is dus nie
voldoende om voedselveiligheid te verseker nie en daarom word
bykomende beheerstrategieë ondersoek.
Voorkomende swamdoders en die beheer
van mielieblaarsiektes
Kuratiewe bespuitings vind gewoonlik plaas wanneer die eerste
siektesimptome op mielieblare sigbaar is. Volgens navorsing is
dit moontlik dat 10% oesverlies reeds plaasgevind het aangesien
die mielieplante dan reeds swaminfeksie beveg en dus nie interne
fisiologiese prosesse optimiseer vir die bepaling van kop- en pit-
grootte nie.
Ekonomiese belangrike mielieblaarsiektes sluit grysblaarvlek,
noordelike blaarskroei en roes in. Die voorkoms en siektegraad van
mielieblaarsiektes hang af van klimaatstoestande, gewasrotasie
en verskillende verbouingspraktyke. Met ‘n toename in minimum
of geenploeg, bou daar ‘n plantreste deklaag op die bo-grond op
en kan die swamme wat mielieblaarsiektes veroorsaak moontlik
vermeerder en sodoende erger besmettings in die opvolgende
groeiseisoen veroorsaak.
OP PLAASVLAK
F. verticillioides
Geïntegreerde plaagbeheer
BELINDA JANSE VAN RENSBURG,
LNR-Instituut vir Graangewasse, Potchefstroom
OMGE-
WING/
KULTIVAR
MAKHATINI
POTCHEFSTROOM
BUFFELSVLEI
VAALHARTS
2011
2012
GEM 2011
2012
GEM 2011
2012
GEM 2011
2012
GEM
PAN6611 19 995 54 600
37 298
380
7
194
2 695
5
1 350 6 843
4
3 424
LS8521B
5 480 12 850
9 165
328
53
191
911
3
457 5 013
6
2 510
PAN6P-110 28 712 81 450
55 081
141
4
73
1 109
22
566 7 278
9
3 644
DKC80-10 41 400 67 617
54 089
332
6
169
3 274
12
1 643 8 823
18
4 421
DKC80-12B 7 565 32 673
20 119
339
3
171
1 723
6
865 9 930
6
4 968
DKC78-15B 2 665 14 783
8 724
124
3
64
1 270
4
637 6 442
8
3 225
CRN3505
1 177 100 776
50 977
777
5
391
2 116
3
1 060 9 868
6
4 937
Gemiddeld 15 285 52 107 33 696 346
12
178
1 871
8
939 7 743
8
3 875
OMGE-
WING/
KULTIVAR
GREYTOWN
CEDARA
GEM
2011
GEM
2012
GEM
2011/2012
2011
2012
GEM 2011
2012
GEM
PAN6611
9 132
2
4 567
754
3
379
6 633
9 104
7 869
LS8521B 6 577
3
3 290
895
4
450
3 200
2 153
2 677
PAN6P-110 8 182
9
4 096
644
4
324
7 677 13 583 10 630
DKC80-10 8 947
3
4 475
2 759
5
1 382
10 922 11 277 11 100
DKC80-12B 6 638
7
3 323
3 023
4
1 514
4 870
5 450
5 160
DKC78-15B 4 809
4
2 407
2 028
3
1 016
2 889
2 468
2 679
CRN3505 6 815
7
3 411
1 926
6
966
3 780 16 801 10 291
Gemiddeld 7 300
5
3 652 1 719
4
861
TABEL 1: DIE EFFEK VAN OMGEWING EN KULTIVAR OP SWAMINFEKSIE (GEMEET IN PIKOGRAM) IN MIELIEGRAAN VIR DIE 2011- EN
2012-SEISOENE (GEMIDDELD VAN DIE SPUIT EN ONBESPUITE BEHANDELINGS).
*Dui betekenisvolle verskille aan (LSD P<0,05)
LSD = 929,837 (omgewing)
LSD = 5 101,651 (kultivars)
LSD = 7 154,020 (omgewing x kultivars)