101 / 116
99
Die Swart-gesin huur al die afgelope 33 jaar grond by die Morawiese
Kerk op Elim (1 280 ha) en boer die laaste paar jaar ook op
Spanjaardskloof (89 ha) en Grootdam (945 ha) in die Stormsvlei-area
op hul eie grond.
“Weens die hoë prys van grond in die Overberg-area, is dit moeilik
om grond daar aan te koop. Die gaping tussen die markwaarde en
produksiewaarde van landbougrond in ons gebied is baie groot,”
verduidelik sy.
Hulle plant koring, gars, hawer, korog en medics en is in die proses
om oor te skakel na geenbewerkingspraktyke. In 2000 het Ralph
‘n besoek aan Dresden in Oos-Duitsland gebring en in 2012 was
hy en Preline Argentinië toe. Hier het hulle gesien watter verskil
geenbewerking maak en het daarna begin met die regstelling van
hul grond nadat dit soveel jare deur hul voorgeslagte bewerk is. Vol-
gens haar is dit hul doelwit om eendag só te boer dat hulle voort-
durend die biologiese diversiteit van die grond verhoog en verbeter.
SA Graan/Grain
wou by haar weet wat hulle as die grootste uitda-
ging in hul boerdery ervaar.
“In boerdery is daar goeie, maar ook verskriklike moeilike jare: Te
min of te veel reën en krisisse wat moeilik bestuurbaar is. Swak
graanpryse en hoë insetkoste het ons ook al hard geslaan, maar soos
my man altyd sê: ‘Volgende jaar begin ons maar net voor’.
“Deur dit alles heen is ons nog steeds op die plaas. Vir my is dit ‘n
geval van hard val, knieë afvee, opstaan en maar weer probeer. En
as ek mooi dink, is dit waar ek die graagste wil wees (al het ek
myself nooit as ‘n boeremeisie gesien nie!).”
Ander uitdagings wat hulle in die gesig staar, is die konstante
toename in insetkoste. “Ons moet gedurig opbrengs jaag ten
einde winsgewend te kan bly produseer. Die jaarlikse stygings wat
hoër as inflasie is, verminder ook my, as graanprodusent, se wins-
gewendheid.”
Ons wou by haar hoor watter rol ‘n organisasie soos Graan SA in
langtermyn, volhoubare en winsgewende graanproduksie, asook
voedselsekerheid, moet speel.
Vyf vinnige feite
Preline Carmen Swart (34) het op Elim in die Suid-Kaap groot-
geword. Haar moeder, Charmaine Daniels (‘n verpleegkun-
dige), het haar as enkelouer grootgemaak. “Met alles wat ek al
bereik het, hoop ek dat ek haar moederhart voorwaar trots ge-
maak het.” Haar vader, Pieter Hans, was vir baie jare ‘n plaas-
arbeider, maar het tans sy eie rietdakbesigheid.
Sy het op ‘n jong ouderdom op Elim begin werk en haar eie
haarsalon begin. “Ek is in Graad 10 (destyds standerd 8) uit die
skool uit en vandag is ek bitter spyt dat ek nie my skoolloop-
baan voltooi het nie, maar beoog om volgende jaar Graad 12
te doen.”
Die boervrou is ook ‘n gekwalifiseerde tuisversorger en het
haar studies by die Gesondheid en Welstand Sektorale Onder-
wys en Opleidingsowerheid voltooi terwyl sy by die Elim
Tehuis met gestremde kinders gewerk het.
Preline is getroud met Ralph en hulle woon op Bredasdorp
saam met hulle seun en dogter, Charmile (14) en Hope (7).
Ralph se twee seuns uit ‘n vorige huwelik, Leaan (24) en
Jacques (23), boer saam met Ralph en Preline in die Overberg.
Volgens Preline boer die twee kleintjies net so kliphard saam
met hulle.
Hulle saai kontant- en weidingsgewasse (koring, hawer, korog
en gars) en boer ook met Bonsmaras, Dohne-Merino-ooie
en volstruise. Preline is verantwoordelik vir die bemarking
van hulle boerderyprodukte en kyk daagliks na die graan-
en veepryse asook wat die buitelandse mark maak. Sy help
verder met die beplanning van die boerderypligte asook die
uitvoer daarvan en sorg dat alle administratiewe werk op da-
tum bly.