61 / 116
FOKUS
Werktuie en toerusting
Spesiale
Vir die berekening van lae drywingsvereistes word tot 35% van die
trekkerkilowatt benodig. Vir medium kilowatt word tussen 35% en
60% van die kilowatt benodig. Gewoonlik word die brandstof gebruik
van ‘n trekker uitgedruk as tussen 0,3 en 0,4 liter per kilowatt uur.
Koste per aksie
Bereken die koste per aksie deur beide die trekker en die implement
se koste bymekaar te tel. Die trekker en die implement het beide
vaste en veranderlike koste. Indien die koste nie saamgetel word nie,
kan dit lei tot onderskatting van koste. In Tabel 1 word ‘n volledige
voorbeeld gegee.
Koste per hektaar
Om die koste per uur om te skakel na koste per hektaar, is dit
belangrik om te weet hoeveel hektaar per uur bewerk word. Die
hektare bewerk per uur word bepaal deur die werkspoed van die
trekker, die werkwydte van die implement en die land-effektiwiteit.
Die land-effektiwiteit sal bepaal word deur die hoeveelheid kere wat
die trekker moet draai, stop en wag en hoe ver die trekker op die
wenakker moet ry. Hoe minder die trekker moet draai, hoe korter die
tyd wat die trekker wag en hoe minder op die wenakker gery word,
hoe hoër sal die effektiwiteit van die trekker wees.
Onlangse navorsing deur die LNR-Instituut vir Landbou-ingenieurs-
wese het daartoe bygedra dat die nuwe
Guide to machinery costs
soos deur die Departement van Landbou uitgegee, meer op datum
en meer volledig is. Om die koste per uur om te skakel na koste per
hektaar kan die volgende eenvoudige formule gebruik word. (R/uur)
÷ (ha/uur) = R/ha.
Om die brandstof per hektaar te bereken, kan die volgende formule
gebruik word: (liter/uur) ÷ (ha/uur) = liter/ha.
In Tabel 1 word die koste vir 77 kW tot 80 kW vierwielaangedrewe
trekkers met verkillende implemente aangetoon. In
Tabel 2
word
die bewerkingsproses van stropers asook ‘n selfaangedrewe spuit
aangetoon.
Tabel 1 is opgestel deur gebruik te maak van
Guide to machinery
costs
en
Meganisasiegids
en aangepas na 2016 gemiddelde nuwe
pryse. In Tabel 1 word aangetoon dat ‘n 77 kW trekker 14,91 liter
diesel gebruik om ‘n hektaar te ploeg. Dieselfde 77 kW trekker behoort
7,13 liter diesel te gebruik om 1 ha met ‘n ses ry geenbewerkings-
planter te plant. Die totale koste om ‘n hektaar te dis, behoort
R229,47 te beloop.
Soortgelyke inligting vir groter trekkers is ook beskikbaar. Kontak
gerus die outeur van die artikel.
Volgens hierdie berekening soos opgestel, kos dit R784,45 om 1 ha
mielies te stroop en R81,42 om 1 ha met ‘n selfaangedrewe spuit
te spuit. Jaarliks publiseer die Direktoraat Landbou Ekonomie
die publikasie
Guide to machinery costs
waarin die meeste
masjineriekoste verskyn. Hierdie inligting kan vanaf die Direktoraat
Landbou Inligting by 012 319 8086 bestel word.
Die
Meganisasiegids
, soos saamgestel deur JP le Roux, kan bestel
word deur hom te kontak by 082 828 9531. Vir enige verdere navrae,
kontak Pietman Botha by 082 759 2991.
Effektiwiteit en doeltreffendheid