Februarie 2019
26
D
ie doel van die Oesskattings-
komitee is om betroubare, akku-
rate, objektiewe en onpartydige
oesskattingstatistieke vry te stel
tot voordeel van al die rolspelers in die
sektor,
inter alia
, produsente, finansiële in-
stellings, insetverskaffers, kopers, vervoer-
agente, verwerkers, landbou-ekonome en
ander besluitnemers.
Met verwysing na die betroubaarheid van
die berekening van die oesskatting, wil die
Oesskattingskomitee die versekering gee
dat hy die afgelope klompie jare sy skat-
ting op ’n wetenskaplike manier doen.
Vanaf 2002 is daar ’n konsortium, onder
leiding van die LNR, aangestel om ’n stelsel
te ontwikkel wat oesskattings op ’n meer
statistiese en wetenskaplike manier doen,
naamlik die Produsente Onafhanklike Oes-
skattingstelsel of Producer Independent
Crop Estimate System (PICES), asook ’n
metode van gewasklassifikasie sowel as
objektiewe opbrengsmeting in die veld. Dit
word later in die artikel bespreek.
Die inligting waarop ’n oesskatting geba-
seer word, word geklassifiseer volgens ’n
orde van belangrikheid deur middel van
die tipe metodiek wat gevolg word, naamlik
opnames, modellering, persoonlike kontak
met produsente/studiegroepe/landboube-
sighede/verwerkers asook maandelikse ver-
slae deur verskeie rolspelers.
’n Illustrasie hiervan is in
Tabel 1
aange-
bring. Die insette soos gespesifiseer in die
A-lyn, word gebruik om die oppervlakte en
produksie/opbrengs te bepaal en daarom
word die grootste gewig daaraan toege-
ken. Die insette is objektief, wetenskaplik
en statisties van aard.
Oesskattings in
p
er
s
p
e
k
ti
ef
FOKUS
Grondbone
Mini-
MARDA SCHEEPERS,
senior statistikus: Voedselsekerheid en Oesskattings,
Departement van Landbou, Bosbou en Visserye
OPPERVLAKTE
OPBRENGS
PRODUKSIE
A-lyn Konsortium: (Ligte vliegtuie en
telefoniese opnames)
Konsortium: (Objektiewe opbrengs
– meting in lande)
SAGIS
(einde van seisoen)
B-lyn Departement van Landbou, Bosbou
en Visserye (DLBV)
(E-pos/Pos-opnames: Produsente)
Konsortium: (Subjektiewe opbrengs
– telefoniese opnames)
SANSOR
C-lyn Risikospe-
sialiste
DPO Kunsmismaat-
skappye
Grondboon-
verwerkers
Forums/
werkgroepe
Landbou-
besighede
Provinsiale
Departement
van Landbou
SACOTA Hande-
laars/
verslae
TABEL 1: ‘N ILLUSTRASIE VAN DIE INLIGTING WAAROP ’N OESSKATTING GEBASEER WORD.
Grafiek 1: Persentasie-afwyking van die finale skatting teenoor die werklike oesgrootte vir
grondbone 2003 - 2017.
Grafiek 2: Grondboonoppervlakte beplant 2008 - 2018.