51 / 108
Jongboer prakseer innoverende
oplossing vir
D
ie sandgronde van die westelike produksiestreke hou
altyd die moontlikheid van windskade in – wat tot groot
verliese kan lei. Die uitdaging ontstaan wanneer die wind
sandkorreltjies opwaai en sodoende die jong plantjies
se stammetjies en blare erg beskadig. Dit lei tot groot gedeeltes
van gesaaides wat heeltemal doodwaai en gevolglik oorgeplant
moet word.
‘n Teenvoeter vir windskade is om die grondoppervlakte grof te
hou sodat die windspoed op die grondoppervlak nie so hoog word
dat die sandkorreltjies opwaai nie. Produsente kan verskeie metodes
aanwend om hierdie uitdaging aan te spreek, soos om te poog
om ‘n deklaag op die grond te behou. ‘n Ouer metode is om
met skoffels die grond grof te bewerk en sodoende die gewas
te beskerm.
Mnr Davie van der Merwe boer in die Schweizer-Reneke-omge
wing op diep sandgronde en span ‘n oorlêstelsel in om vog op te
gaar vir opvolggewasse. Dit het tot gevolg dat die grondbedekking
beperk is en daarom is windskade ‘n groot bedreiging vir hierdie
boerdery.
Hy vertel van ‘n tydperk in 2014 toe hulle behoorlik deur
windskade geteister is. Die praktyk was destyds om die wind
met tandbewerkings tussen die gewasrye te probeer keer. "Die
bewerking is 'n uitdaging in die nouer rye, aangesien jy net teen
sowat 6 km/h kan ry, anders gooi jy die klein saailinge toe,” sê
Van der Merwe.
Op dié tydstip het hy verby ‘n buurplaas gery, waar die sandduiwels
ook gerinkink het. Die werkers was besig met tandbewerking op
die winterlande.
“Omdat dit toe ietwat droog was, het hulle die kluite met ‘n
stronkkapper gebreek ter voorbereiding van ‘n beter saadbed,”
vertel hy. “Tot my verbasing merk ek toe later op dat die uitwerking
van die wind op die gekapte rye aansienlik afgeneem het. Ek sê
toe vir my pa dat ons só ‘n werktuig moet bou wat rol en vinnig deur
die landerye kan beweeg.”
Van der Merwe het die tegniese tekeninge kennis wat hy op skool
opgedoen het, ingespan en die eerste Oskar-implement begin
ontwerp. Hy het dae en nagte lank geteken aan sy eerste ontwerp
van dié windkeerwerktuig. “Ons het dié ontwerp intussen heelwat
verbeter om dit tot die huidige model te ontwikkel,” vertel hy.
Die beginsel van hierdie implement is dat lemskywe wat rondom ‘n
as kan draai die grondoppervlakte grof maak sonder om grond op
die gewasse te plaas. Dit is amper dieselfde as om ‘n duisendpoot
agteruit te sleep.
Die Van der Merwes se eerste implement het hulle ongeveer
R110 000 gekos en hulle kon 21 m tegelykertyd bewerk. Die voordeel
is dat die implement teen ‘n snelheid van 15 km/h gesleep kan
word – sodoende is die kapasiteit van ‘n hele paar ander trekkers
vervang. ’n Verdere voordeel is dat die gewasse nie beskadig word
nie en dat ‘n groot oppervlakte per dag bewerk kan word.
49
August 2018
Fokus
Werktuie & toerusting
Pietman Botha,
SA Graan/Grain
redaksiespan
1: Davie van der Merwe by sy Oskar-windkeerimplement.
2: Hier kan die werking van die implement duidelik gesien word.
3: Die 21 m Oskar-windkeerimplement in aksie.
1
2
3
windskade