46 / 84
April 2018
44
Dooiepunt
in omdraaistrategie vir koring?
D
ie koringbedryf is tans onder erge druk weens die kwy-
nende volhoubaarheid van die bedryf. Tydens die onlangse
Graan SA Kongres se spesiale koringsessie is daar talle
redes hiervoor geïdentifiseer, waarvan die belangrikste
is: Plaaslike pryse stem nie ooreen met die internasionale waarde
van dieselfde kwaliteit koring nie.
Die kosteknyptang bly ‘n groot uitdaging en opbrengsverhogings
hou nie kers vas met die stygings nie. Die koringprodusent het nie
‘n spektrum van alternatiewe gewasse om risiko te bestuur nie. Dit
was van die knelpunte wat uitgelig is – en natuurlik is daar nog ‘n
magdom ander aspekte wat ook genoem is.
In 2014 het die Koringforum ‘n omdraaistrategie met verskillende
uitkomste op die tafel gesit, wat onder andere insluit graadgewaar-
borgde kontrakte, verwydering van ingevoerde koringdiskonto,
graadprysverskille (4% en 2%), minimum proteïenvlakke wat
aangepas moes word, verwysingsprys van koring, verslapping van
vrystellingskriteria en chemiese paspoortstelsel.
Aanvanklik is daar betreklik stadig vordering in terme van die om-
draaistrategie gemaak en is besluit om die proses in verskillende
fases op te breek.
Fase 1
Fase 1 het die verwydering van die kultivarlys en verslapping van
vrystellingskriteria ingesluit, tesame met die graadgewaarborgde
kontrakte, verwydering van ingevoerde koringdiskonto en graad-
prysverskille. Dit was rolspelers se eerste stap om te bewys dat
verandering wel kan plaasvind. Hieroor is die bedryf baie dankbaar.
Hierdie fase is in 2016 en 2017 met stampe en stote afgehandel.
Tesame met dié veranderinge, is daar ook die inisiatief in plek
gestel om ontwikkeling van nuwe saad- en kultivartegnologie
te bevorder, naamlik die eindpunttantiemestelsel wat by South
African Cultivar and Technology Agency (SACTA) gesetel is. Die
hoofdoel is om nuwe tegnologie te ontwikkel ten einde die Suid-
Afrikaanse koringopbrengste te verhoog.
Fase 2
Fase 2 is egter die grootste uitdaging, waar die verandering in
die graderingstelsel moet plaasvind. Na eindelose gesprekke
en onderhandelings, het die kopers van koring die verandering
teengestaan en dit het tot gevolg gehad dat daar nie verdere
vordering plaasgevind het nie. Die Forum was genoodsaak om weer
‘n gesamentlike sessie te hou om die pad vorentoe te bespreek.
Verskeie rolspelers het dit duidelik gemaak dat die omdraaistrate-
gie se doel is om die produsente volhoubaar te maak en sodoende
produksie te bevorder. Dit het egter later in die gesprekke geblyk dat
dit nie almal se motief/siening is nie.
Dit bly belangrik om Fase 2 van die omdraaistrategie te implemen-
teer, omdat van die veranderinge die knelpunte kan oplos. Die
verandering in gradering klink na ‘n klein verandering, maar dit het
wesenlike uitkomste.
OP PLAASVLAK
Graderingstelsel / Koringkwaliteit / Oplossings
Volhoubaarheid
DR DIRK STRYDOM,
bestuurder: Graanekonomie en Bemarking, Graan SA
13 Maart 2018
Grafiek 1: Vergelyking tussen produsenteprys in die Kaap met ‘n Kaapse invoerpariteitsprys.