30 / 84
Produk-inligting
April 2018
28
WEGBREEKSESSIES
sit koppe bymekaar oor aktuele sake in bedryf
D
ie verhoging van opbrengste deur middel van nuwe teg-
nologie en die daarstelling van eindpunttantiemestelsels
was een van die belangrikste besprekingspunte tydens
die afgelope Graan SA Kongres se wegbreeksessies.
Die wegbreekgroepe is dit eens dat die Suid-Afrikaanse Kultivar- en
Tegnologie-agentskap (SACTA), wat geskep is om heffings vir alle
oopbestuifde gewasse in te samel, die proses moet administreer.
Alle oë is op die teling-en-tegnologieheffing vir sojabone, aangesien
die aansoekproses tans aan die gang is, maar ook omdat dit ‘n
paar uitdagings inhou – en daar selfs moontlike regstappe kan volg.
Die doel van die heffing is om saadmaatskappye en tegnologie-
verskaffers te vergoed volgens hulle markaandeel in die mark, juis
as aansporing om nuwe tegnologie die land in te bring – wat weens
die terughouding van saad tans nie die geval is nie.
By verskeie werksessies is daar konsensus bereik oor die afskaffing
van liggingsdifferensiale. Produsente is dit eens dat hulle spesifieke
markte volwasse genoeg is om hul eie premies te bepaal. Dit is ook
duidelik gemaak dat dit nie noodwendig gaan gebeur nie; ‘n magdom
voorbereiding en oorreding is nodig om dit te laat realiseer. Indien
nie, moet daar alternatiewe geskep word.
TERUGBLIK
Kongres
Spesiale
SA GRAAN/GRAIN
REDAKSIESPAN
Mielies
Mnr Jaco Minnaar (voorsitter: Mieliespesialiswerkgroep) het as voorsitter opgetree.
Alternatiewe beurse
Die uitdaging wat met alternatiewe beurse gepaard gaan, is by die
Mieliewegbreeksessie bespreek. Daar is bevind dat alternatiewe
beurse voorsiening kan maak vir fisiese verhandeling, maar nie vir
termynkontrakte nie. Dit maak dit moeilik om nou te verskans vir
lewering in die toekoms omdat daar nie termynkontrakte beskikbaar
is nie.
‘n Termynkontrakmark kan slegs op die stelsel geplaas word as daar
‘n klaringshuis is wat risiko’s beskerm. Tans is die JSE die enigste
klaringshuis in die land, daarom word daar slegs ‘n aandelebeurs op
alternatiewe beurse gefasiliteer.
Die moontlikheid om ‘n klaringshuis tot stand te bring, is baie duur
en kan ook nie geskied sonder goedkeuring van die Reserwebank
nie. Daar is reeds gesprekke met die Reserwebank aan die gang om
te bepaal hoe ‘n addisionele klaringshuis in die land tot stand ge-
bring kan word. ‘n Groot aantal van die landboubesighede het reeds
stelsels in plek waar fisiese verhandeling kan plaasvind.
Dienslewering op die platteland
Dienslewering op die platteland het onder die soeklig gekom en
Graan SA het die saak met Agri SA opgeneem. Dienslewering van
meganisasie-afdelings is ook hanteer. Planttye is die drukste tyd vir
Suid-Afrikaanse produsente en dit is ook wanneer die groot meer-
derheid Suid-Afrikaners op vakansie gaan.
Force Majeure
-kontrak
Graan SA is weer opnuut in gesprek met versekeringsmaatskappye,
die regering en georganiseerde landboustrukture om te bepaal hoe
‘n oesversekeringskema in die land op die been gebring kan word.
Force Majeure
is uit die Suid-Afrikaanse Graan en Oliesade (Sagos)-
kontrak uitgeskryf omdat dit ‘n moeilik-bestuurbare begrip is.
Force Majeure
gaan dus nie in kontrakte realiseer nie, maar eerder
in ‘n alternatief soos ‘n oesversekeringskema. Die wegbreeksessie
is dit eens dat, gegewe Suid-Afrika se klimaat, so ‘n skema uiters
noodsaaklik is – veral wat buitelandse mededingendheid betref. In-
ternasionale landbouers word reeds in die vorm van ‘n subsidie met
oesversekering bygestaan.
Spekulasie en verhandeling
Om te kan bepaal wie watter posisie in die mark beklee, is dit nodig
om te weet wie is verskansers en wie is spekulante. Hoewel die
JSE daarop wys dat dit ‘n groot uitdaging is dit om te bepaal, het
Graan SA steeds aangedring op ‘n
Commitment of Traders Report
.
Só ‘n verslag sal ‘n goeie idee kan gee van die verskillende posi-
sies binne die mark, maar nie noodwendig wie spekulante en ver-
skansers is nie.
Spekulante het tog nog steeds ‘n rol om te speel. Weens onseker-
heid rakende posisies in die mark en as gevolg van die invoertarief
het ‘n groot aantal spekulante uit die koringbedryf onttrek. Dit het
tot gevolg gehad dat die koringbedryf se verhandeling min of meer
stil gaan staan het. Die wegbreekgroep is dit eens dat spekulante ‘n
groot rol in die posisie in die mark speel ten einde moontlike kon-
trakte in die mark te kry, met die voorwaarde dat dit ‘n beheerde rol
binne die verhandelingsreëls is.
Fisiese lewerings en rapportering
Die verbruiker se verwerkingsyfers, wat nie by die Mededingings-
kommissie verkry kan word nie, was verlede jaar ‘n groot frustrasie.
Die kommissie was van mening dat die mark reeds die nasionale
syfers kry en wou dit nie verder in provinsiale syfers afbreek nie.
Daar moes aan hulle verduidelik word dat daar ‘n witmielie- en ‘n
geelmieliemark met verkillende konsentrasies binne Suid-Afrika is.
Die Mededingingskommissie het na dese bekend gemaak dat die
verwerkingsyfers wel provinsiaal afgebreek gaan word. Die Suid-
Afrikaanse Graaninligtingsdiens (SAGIS) sal maandeliks rapporteer
waar mielies en koring verwerk word.