36 / 84
Produk-inligting
April 2018
34
Ontsluit mensekapitaal
met
effektiewe
leierskap
M
otivering word dikwels verpak in ‘n energieke praatjie
wat deur ‘n dinamiese individu gelewer word. Soms
kan motiveringsprekers luidrugtig (en selfs driftig) raak
soos wat hulle jou uit jou gemaksone wegruk en mee-
voer na ‘n sonskynland van positiewe denke en – so wil ‘n mens glo
– uitbundige uitkomste. En dan is daar Brand Pretorius.
Om dié legendariese, oud-uitvoerende hoof van McCarthy Beperk
as motiveringspreker te beleef, herinner aan my eerste rit in oom
Corrie Berg van Klein-Aub in Namibië se Citroën Pallas in die
sewentigerjare. Niks aan dié rit was gewoon nie en as jong seun het
ek gehoop dit sou nooit eindig nie. Met elke kilometer wat geruisloos
op die kalkerige grondpad verbygeswiep het, is ek meegevoer na ‘n
plek; ‘n veilige en perfekte oomblik waarin ek vir ewig wou vertoef en
vir die lewe in sy volheid kans gesien het.
Die regering se beplande onteiening van landbougrond sonder
vergoeding is dae voor die Graan SA Kongres as ‘n mosie deur
die parlement aanvaar. Graan SA se Kongrestema van boublokke
na winsgewendheid het die tafel gedek vir toeligting en gesprek
oor landbousake en -inligting wat produsente in staat kan stel om
in ‘n hoë-risiko-omgewing steeds volhoubaar te produseer. Met ‘n
warmrige debat vroeg op die eerste dag van Kongres – natuurlik
met grondbesit as ondertoon – was ‘n bonsende motiveringspreker
allermins wat die dokter vir die gemoedstoestand van die
Kongresgangers voorgeskryf het.
“Ek het soveel agting en respek vir produsente vir hul waagmoed,
kundigheid en deursettingsvermoë. Dit is vir my ‘n tragedie hoe
landbou deesdae die slaansak is – desnieteenstaande die droogte
en geen subsidies nie,” was die stelling waarmee Pretorius sy
openhartige gesprek met die landbouers geopen het. En met
Jesaja 40:31 as hoeksteen verduidelik dié staatsman/sakeman/
bemarkingsghoeroe/seun-van-Bultfontein hoe dié wat op die Here
vertrou nuwe krag kry, met arendsvlerke vlieg, hardloop en nie moeg
word nie, loop en nie afgemat raak nie.
Leierskap
“Mense spandeer dae in donkerte en ongemotiveerdheid, maar waar
leierskap is, het mense hoop en is hulle gemotiveerd en betrokke.
Wat kan jy doen om menslike potensiaal in jou boerderybesigheid
meer te ontsluit, want effektiewe leierskap ontsluit menslike voor-
deel. Alles verrys of tuimel weens leierskap,” het Pretorius dit gestel
en op die volgende uitgebrei:
As jy jouself nie kan lei nie, kan jy ook nie ander mense lei nie.
Handhaaf ‘n hoë vlak van emosionele intelligensie, hou aan
om die dinge te doen wat reg is; beoefen selfdissipline en toon
deursettingsvermoë aan die mense wat jy lei.
Jy moet die regte ingesteldheid hê.
Leierskap is nie ‘n reg nie; dit is ‘n verantwoordelikheid.
Leierskap het niks te doen met mag, gesag, outoriteit of
posisie nie.
Dit gaan inderwaarheid oor invloed – en invloed moet verdien
word deur jou voorbeeld en deur resultate te lewer.
Daar is ‘n verskil tussen om mense te lei en om mense te bestuur.
Om effektief te funksioneer, is nie al wat nodig is nie, want
goed bestuurde mense is nie noodwendig positief nie.
Doeltreffende leiers is suksesvol deurdat hulle hul spanlede
motiveer en inspireer.
Lei in lyn met ‘n geloofwaardige leierskapsinslag, want jy kan
dit nie naboots nie.
Etiese leierskap is ‘n voorvereiste vir doeltreffende leierskap.
Integriteit is die geldeenheid van leierskap. Leierskap is nie
charisma nie, maar dit is karakter. Geloofwaardigheid is ‘n
voorvereiste vir leierskap.
Transformeer en bemagtig
“Effektiewe leierskap behels die vermoë om gelyktydig te presteer
en transformeer. Ons moet transformeer en bemagtig – dit is die
nuwe normaal. Leer om in die storm te dans tot voordeel van
almal,” het hy bygevoeg. “Ons moet medeverantwoordelikheid
aanvaar vir die foute van die verlede. Maar nog belangriker is dat
ek medeverantwoordelikheid aanvaar om ‘n beter toekoms te skep.”
Pretorius het verwys na die Suid-Afrikaanse motorbedryf wat
20 na 30 jaar gelede op ‘n verloorpad was. Na ‘n verwantskap met
die regering aangeknoop is, is die land se motorbedryf ‘n suk-
sesstorie met uitvoere van plaaslik-vervaardigde motors en pro-
dukte na 120 lande wêreldwyd. Belastingvergunnings wat deur die
regering toegestaan is, speel ‘n groot rol hierin. “Vat hande om ‘n
goeie toekoms te skep,” het hy landbouers aangemoedig.
Belê in mensekapitaal
Goeie leiers het ‘n obsessie met die ontwikkeling van hul men-
sekapitaal. “Maak ‘n disproporsionele belegging in die opleiding van
jou mense en kry ‘n disproporsionele opbrengs op mensekapitaal,”
aldus Pretorius. Hy het werkgewers in landbou aangemoedig om
jong, bekwame mense vinniger met verantwoordelikheid te vertrou.
“Leiers is fakkeldraers van hoop en hoop is
‘n magtige leierskapsinstrument. Sonder
hoop bly ons gevangenes van gister en
vandag. Hoop is ‘n werkwoord. Kla minder,
bid meer, kritiseer minder, doen meer, reik
meer uit en gee meer,” het hy gesê.
“Met ‘n president soos mnr Cyril
Ramaphosa, het ek hoop vir Suid-
Afrika se toekoms. Hy het in-
tegriteit en substansie as ‘n
leier,” het Pretorius afgesluit met
verwysing na die geleenthede
waar hy saam met Ramaphosa
op direksievlak gewerk het.
TERUGBLIK
Kongres
Spesiale
JOHAN SMIT,
besturende redakteur,
SA Graan/Grain
Sy wenke vir doeltreffende leierskap
Gee leiding sonder om te mislei
Onderdruk jou ego
Bou karakter
Dien jou mense
Ag waarheid en respek altyd hoog
Brand Pretorius aan die stuur van
motiveringsake tydens Kongres.