34 / 84
INTERNASIONALE
kunsmisprys-
tendense laat mens
kopkrap
d
it voel asof die wêreld tans
van alles te veel het. Heelte-
mal te veel mielies, sojabone
en koring, maar ook kunsmis.
Markontledings en markkom-
mentators het einde verlede
jaar aangedui dat daar verwag is dat die
uitbreiding in kunsmisvervaardiging die ver-
hoging in vraag sou oorskry.
Kenners het gereken dat daar selfs ‘n sur-
plusvoorraad van kunsmis op die wêreld-
mark beskikbaar sou wees. Dit mag tans
dalk die geval wees, maar dit weerspieël nie
noodwendig in internasionale prystendense
nie. Dit laat ‘n mens behoorlik kopkrap oor
die redes hiervoor en waarheen pryse op
pad is.
In hierdie artikel word gefokus op interna-
sionale kunsmisprystendense en hoe dit
deursyfer in die plaaslike kunsmismark; en
waarom pryse nie noodwendig met ver-
wagtinge strook nie.
Omdat so ‘n groot hoeveelheid van Suid-
Afrika se kunsmisbehoeftes ingevoer word
(meer as 80%), het internasionale pryse en
die wisselkoers ‘n groot impak op die vor-
ming van plaaslike pryse. Die tydsbereke-
ning van wanneer invoere plaasvind en die
wisselkoers wat geld, is bepalend.
Internasionale kunsmis-
pryse in dollarwaarde
Omdat meer as 80% van Suid-Afrika se
kunsmisbehoeftes ingevoer word, het inter-
nasionale pryse en die wisselkoers ‘n groot
impak op plaaslike kunsmispryse. Behalwe
vir ammoniak, het kunsmisgrondstowwe
internasionaal oor ‘n jaartydperk gestyg
(
Tabel 1
). Die wisselkoers het vanaf Maart
verlede jaar tot Maart vanjaar met 8,6% ver-
sterk – ‘n sterker rand beteken invoere kan
goedkoper ingebring word.
Internasionale kunsmis-
pryse in randwaarde
Tabel 2
toon internasionale kunsmispryse
in randwaarde. Uit die tabel is dit duidelik
dat die versterking in die wisselkoers ‘n
beduidende rol kan speel in hoe interna-
sionale pryse in die plaaslike mark kan
deursyfer.
Internasionale pryse van ureum en ammo-
niak het in randwaarde jaar-op-jaar tussen
8,3% en 22% gedaal, hoofsaaklik as gevolg
van die versterking in die waarde van die
rand. As gevolg van die rand het pryse
van DAP en kaliumchloried ook met tussen
0,9% en 6,7% in randterme toegeneem,
terwyl dit eintlik skerp in dollarterme ge-
styg het.
Plaaslike kunsmispryse
Tabel 3
toon die gemiddelde plaaslike kuns-
mispryse (pryslyspryse), waaruit afgelei kan
word dat plaaslike prystendense redelik met
dié van internasionale pryse in randwaarde
korreleer.
Dit is nie die pryse wat belangrik is nie, maar
die persentasie verandering. Internasionale
pryse is gebaseer op pryse in internasionale
hawens en plaaslike pryse is gebaseer op
gemiddelde pryslyspryse.
Grafiek 1
illustreer hoe die prys van plaas-
like ureum met dié van internasionale
ureumpryse in randterme op ‘n indeksbasis
vergelyk. Dit is duidelik dat pryse redelik
goed oor ‘n vyf jaar-periode korreleer én ‘n
afwaartse tendens gevolg het.
Hoekom het internasionale
kunsmispryse gestyg?
Wat kan die redes wees waarom interna-
sionale kunsmispryse oor ‘n jaartydperk
gestyg het, terwyl die voorrade verhoog
het? Daar is heelwat redes wat op interna-
sionale markte aangevoer word, maar die
belangrikste rede blyk die skerp toename in
natuurlike gaspryse, wat einde verlede jaar
in die mark gesien is, te wees.
Die rede hiervoor was die ekstreme koue
wat gedurende hierdie tyd in die Noordelike
CORNÉ LOUW,
senior ekonoom, Graan SA
INSET
-oorsig
OP PLAASVLAK
Mei 2018
32
Grafiek 1: Indeks van plaaslike ureum- versus internasionale ureumprys.