76 / 116
Oktober 2017
74
2016/2017-plantseisoen
M
et die huidige hoë insetkostes verbonde aan mie-
lieverbouing en die lae marges, is oorplant eintlik ‘n taboe
onderwerp. Daarom is dit noodsaaklik dat produsente
sal kennis dra van uitdagings wat in die verlede
voorgekom het en moet hulle probeer om dié foute te vermy.
Heelwat van dié uitdagings is klein jakkalsies wat lei tot groot
frustrasie en kon in ‘n verskeidenheid gevalle voorkom word.
Natuurlike oorsake
Gerugte wil dit hê dat soveel soos 55 000 ha (2016/2017) oorge-
plant is as gevolg van winde wat saailinge eenvoudig doodgewaai
het omdat daar nie genoeg stoppel op die lande was nie (
Foto 1
).
Die tekort aan stoppel spruit voort uit die vorige droë seisoen.
Goeie jare het soms ook negatiewe uitwerkings en in
Foto 2
kan
gesien word waar plante uiters welig groei en dan onderwerp word
aan sterk winde of dwarrelwinde, wat dan lei tot stamknak (
green
snap
).
Plante groei betreklik vinnig en dan raak die stamme as’t ware
glasagtig en kan dan nie buig of meegee in sterk wind nie en breek af
asof die stam met ‘n mes gesny is. Die invloed van hierdie verskyn-
sel het selde ‘n impak op die potensiaal van die oes. Dit ver-
teenwoordig gewoonlik tussen 5% tot 10% plante.
Effek van kompaksie en swak wortelontwikkeling gepaard met
swaar reën en sterk winde het ook gelei tot omval (
Foto 3
).
Chemies
Die ander gereelde uitdaging is die plasing van kunsmis. Die plasing
van kunsmis té naby aan die saad veroorsaak kunsmisbrand (
Foto 4a
en
Foto 4b
) en gevolglike swak ontkieming. Die norm in hierdie geval
is dat kunsmis ten minste 5 cm weg en 5 cm onder die saad geplaas
moet word.
Dit sal die moeite loon om net voor-plant die planter in die land te
sit en dan te grawe om vas te stel of die plasing van kunsmis volgens
die norm is.
Waar vooropkoms-onkruiddoders toegedien is en opgevolg word
deur koue of koel toestande, kan die saailing verdwerg of verwronge
ontwikkel (
Foto 5a
en
Foto 5b
). Dit gebeur omdat die saailing nie
in die optimale tyd van vyf tot sewe dae bo die grond verskyn nie en
dan vir te lank aan die onkruiddoder blootgestel word.
Die effek van oordragonkruiddoder word telkens onderskat. Dit is
belangrik om die onttrekkingstye vir opvolggewasse op die etiket te
lees en dit te gehoorsaam om teleurstelling te voorkom (
Foto 6
).
In gevalle waar swamdoders gespuit word, is dit uiters belangrik om
die etiket te raadpleeg om te bepaal of dit nodig is om benatters by
die swammiddel te voeg. Die meeste van die middels bevat reeds
benatters en indien addisionele benatters bygevoeg word, kan dit
lei tot gestremde kop-ontwikkeling (
arrested ear development
[AED]).
Bespuitings vir swaminfeksies moet ook nie gedoen word tussen
V12- en V16-groeistadiums nie (
Foto 7a
tot
Foto 7c
). In hierdie
stadiums is kopontwikkeling uiters aktief en kan sodanige bespui-
tings die oorsaak van gestremde kop-ontwikkeling wees.
Dit bly belangrik om te weet waar konvensionele en RR-basters
geplant is, anders kan groot skade voorkom (
Foto 8
).
Spuite moet deeglik skoongemaak word nadat dit gebruik is
anders kan van die vorige onkruiddoder wat nog in die tenk was,
skade aan die volgende gewas aanrig (
Foto 9
).
Insekte dra ook by tot die frustrasies. Soms is ‘n mens radeloos
oor die verdwergde plante in die ry – in hierdie geval was dit
draadwurmskade op die kiemplant (
Foto 10
).
Betreklike warm en humiede toestande is die teelaarde vir swam-
siektes (
Foto 11a
en
Foto 11b
).
Effektiewe onkruidbeheer is krities (
Foto 12
en
Foto 13
).
Gee aandag aan die klein jakkalsies en maak seker jou wingerd word
nie verniel nie.
OP PLAASVLAK
2016/2017-seisoen / Uitdagings / Oorsake
Bestuurspraktyke
AK GELDENHUYS,
produklandboukundige: Weste, Pannar Saad
1: Waailande in die
Noordwes-Vrystaat
gedurende die
2016/2017-plantseisoen.
2: Stamknak op mielies
kom sporadies voor en
is nie gekoppel aan ‘n
spesifieke kultivar nie.
1
2