66 / 112
Oktober 2016
64
OP PLAASVLAK
Geïntegreerde plaagbeheer
Belangrike opmerkings met betrekking tot spuitkoppe vir algeheel-
breedwerpige toediening:
Hoogte bo die teikenarea (top van gewas
of grond [byvoorbeeld voor-opkoms-
onkruiddoders]) en oorvleueling
Aangesien platwaaierspuitkoppe minder volume op die kante van
die spuitpatroon lewer (sien voorstelling van die spuitpatroon van ‘n
standaard platwaaierspuitkop in Tabel 1 op bladsy 63), is dit belang-
rik dat naasliggende spuitkoppe se spuitpatrone met 40% tot 50%
sal oorvleuel om ‘n eweredige bedekkingspatroon daar te stel.
Die hoogte hang tot ‘n groot mate af van die spuithoek wat die
betrokke spuitkoppe lewer. Vir ‘n spuitbalk met 50 cm-spasiëring
is dit gewoonlik 50 cm-hoogte vir 110°-spuitkoppe (byvoorbeeld
11004) en 75 cm hoog vir 80°-spuitkoppe (byvoorbeeld 8004).
Dit moet beklemtoon word dat hierdie spuithoogtes by hoogloop-
spuite steeds van toepassing bly. Indien die spuitbalk byvoor-
beeld op 1,5 m bo die teikenarea loop, word verkeerde oorvleueling
op die teikenarea verkry.
Dwarsmontering
Naasliggende platwaaierspuitkoppe moet met ongeveer 10° dwars
op die balk gemonteer word sodat die spuitkoppe nie in mekaar
vasspuit nie.
Luginduksie/venturi-spuitkoppe
– druppelgrootte
versus
spuitvolume
Soos in Tabel 1 aangedui, lewer luginduksiespuitkoppe ‘n groot
tot ultragroot (
coarse to ultra-coarse
) druppelspektrum – veral
by die Turbo TeeJet-luginduksiespuitkoppe. Die gebruik van lae
watervolumes met hierdie tipe spuitkoppe gaan noodwendig lae
druppelbedekking op die teikenarea meebring.
Waar penetrasie en hoë druppelbedekking (byvoorbeeld kontak-
aksieplaagdoders) belangrik is, bestaan daar dus die vereiste om
teen ‘n hoër watervolume toe te dien. Indien drywingbeheer sowel
as bedekking belangrik is, kan ‘n dubbel-uitlaat turbo-tipe spuitkop
eerder oorweeg word – wat steeds groter druppelspektrum lewer
(hoewel effens kleiner as die luginduksiepunte), maar wat beter be-
dekking kan lewer.
Dubbeluitlaat-spuitkoppe
Hoewel hierdie spuitkoppe (
twinjet
) baie voordelig is wanneer dit
kom by situasies waar penetrasie binne die teikenarea moeilik is
as gevolg van baie blaarmateriaal of die hoogte van die teikenarea,
is daar een nadeel aan hierdie spuitkoppe, naamlik die grootte van
die spuitopeninge.
‘n Dubbel-uitlaatspuitkop van 04-grootte (byvoorbeeld 8004) be-
staan in wese uit ‘n spuitkoppunt met twee openinge van 02-grootte
– wat dus dieselfde volumevloei as ‘n 04-enkelspuitkop lewer. Dit
kan ‘n probleem by laer volume-toedienings word, omdat die
kleiner spuitkoppe maklik kan verstop indien daar nie ‘n effektiewe
filterstelsel is nie.
Kleur van die spuitkoppe
Hierdie is ‘n kritiese aspek wat baie produsente en plaaspersoneel
nie reg verstaan nie. Let op die foto’s van die spuitkoppe in Tabel 1
en
Tabel 2
. Al die spuitkoppe is rooi, maar daar is duidelik verskil-
lende tipes spuitkoppe.
Die kleur van die spuitkop verwys na die volume lewering per
minuut teen 40 PSI (2,8 bar)-spuitdruk soos bepaal volgens
die ISO 10625-standaard. Al die spuitkoppe wat dus dieselfde
volume lewering gee, sal ‘n spesifieke kleur hê. Dit help dus nie
om byvoorbeeld te vra vir “rooi spuitkoppe” wanneer spuitkoppe
vervang word nie. Daar is letterlik meer as ‘n dosyn verskillende
tipes rooi (of ander kleur) spuitkoppe. Die kode moet volledig
gespesifiseer word, byvoorbeeld XR8004VS, vir ‘n vlekvrye staal
Extended Range 04-grootte platwaaierkop.
Maak seker dat alle spuitkoppe op die balk dieselfde kode het.
Foto 1
dui spuitkoppe aan wat beide dieselfde volume lewering
gee, maar teen onderskeidelik 80°- en 110°-hoeke sal spuit teen
2,8 bar spuitdruk. Dit sal oneffektiewe oorvleueling – en gevolglik
bedekking – op die teikenarea tot gevolg hê.
Die gebruik van spuitkoppe met kegeltipe spuitpatrone (byvoor-
beeld holkegel/
hollow cone
) op die spuitbalk, word nie aanbeveel
vir algehele breedwerpige toediening nie. Die aard van ‘n kegel-
spuitpatroon maak dat oorvleueling en ‘n eweredige bedekking
nie optimaal geskied nie. Platwaaierspuitkoppe met die dubbel-
uitlaatopeninge bied dieselfde multidimensionele voordeel aan die
spuitpatroon – wat bedekking en penetrasie binne-in die gewas
bevorder.
Polswydte modulasie (
pulse
width
modulation)-spuitstelsels en luginduksie/
venturi-spuitkoppe
Dit is belangrik om te weet dat luginduksie/venturi-spuitkoppe
nie saam met polswydte modulasie-spuittegnologie gebruik kan
word nie. Hierdie spuitkoppe benodig ‘n konstante negatiewe
druk by die spuitkop se lugopening – iets wat deur die polswydte
modulasie-meganisme uitgekanselleer word.
Nuwe tegnologie: Koring/kleingraan-
doelontwerpte spuitkop
Een van die nuutste spuitkoppe op die mark is ontwikkel vir die be-
heer van siektes in graangewasse soos koring. Die doelontwerpte
TeeJet AI 3070-spuitkop is ‘n dubbeluitlaat/tweeling(
twin
)-tipe punt,
maar wat teen onderskeidelik 30°- en 70°-hoeke na voor en agter
toe spuit. Sien
Figuur 1
. Die voorste 30°-druppelpatroon verskaf
goeie penetrasie na onder, binne die blare in, terwyl die agterste
70°-druppelpatroon bedekking van die boonste deel van die blaredak
en are bied.
Spuitkoppe vir band- of gerigte bespuiting
Waar toediening net bo-oor die plantry (grond of gewas) of rye
geskied met onbespuite area tussenin word ander tipes spuitkoppe
benodig. Platwaaierpunte kan gebruik word, maar die belangrikste
verskil is dat dit ‘n sogenaamde gelyke (
even
) tipe spuitkop moet
wees, waar die spuitpatroon dieselfde volume lewering dwarsoor
die spuitpatroon gee (sien die spuitpatroon van die gelyke waaier
[
even fan
]-spuitkop in Tabel 2).
In baie gevalle sal die letter “E” as deel van die spuitkopkode op
die spuitkop voorkom. Dit is belangrik dat hierdie gelyke tipe spuit-
koppe nie op spuitbalke wat algeheel-breedwerpig spuit, gebruik
word nie.
Die gebruik van twee of drie spuitkoppe, kegelpatroonspuitkoppe
in die geval van gerigte toediening van insekdoders bo-oor die
gewasry (byvoorbeeld mieliestamboorder of in katoen), is baie
voordelig vir goeie penetrasie en bedekking.
Kies só die regte spuitkop