33 / 112
31
October 2016
kontrakte bly egter om die prysrisiko te bestuur. Die gebruik van
die kontrakte kan ondersteuning verleen om finansiële bestuur te
vergemaklik en die verskanste pryse kan in kontantvloeiberekeninge
ingewerk word omdat die pryse waarteen die produk verkoop of
aangekoop word, alreeds lank voor die tyd vasgestel kan word. Dit
kan ook beter margebestuur in die hand werk.
Kombinasie van graan- en karkaskontrakte
Daar bestaan voorts ‘n verwantskap tussen die mielie- en die
vleispryse. In baie gevalle het saaiprodusente ook ‘n beesvertakking
omdat die twee mekaar uitstekend komplimenteer en dit ook dien
as diversifikasie en risikobestuur in die
boerdery.
Die graan-Safex-kontrakte is alreeds vir
20 jaar aan die gang en produsente ge-
bruik dit vir prysrisikobestuursdoeleindes
en bemarking. Dit is egter nou gepas – met
die beskikbare karkaskontrakte – om vas te
stel hoe hierdie kontrakte in kombinasie met
mekaar gebruik kan word.
Grafiek 2
toon die prysverhoudings tussen
geelmielies en A2/A3-karkasse, asook die
geelmielie/speenkalfprysverhouding. Die fi-
siese geelmieliepryse is ook in Grafiek 2
aangebring.
Grafiek 2 toon ‘n redelike duidelike ver-
wantskap tussen die mieliepryse en die
speenkalf- sowel as die karkaspryse. Dit
komplimenteer mekaar dus uitstekend met
die oog op diversifikasie as gevolg van
die redelike sterk inverse prysverhouding
tussen die prysbewegings. Rolspelers
in die bedryf kan hulle gaan vergewis
van die risiko- en prysverhoudings en
van die Safex-kontrakte gebruik maak om
prysrisiko te bestuur.
Mielies maak ook ‘n groot deel van die
voerkoste in voerkrale uit. Voerkrale en/of
produsente wat self diere afrond, kan van
beide kontrakte gebruik maak om risiko te
bestuur. Voerkoste en aankooppryse van
diere maak ‘n groot deel van die verander-
like koste in voerkrale uit.
Aan die ander kant is die verkoopprys van
diere wat slaggereed is ‘n groot risikofaktor,
omdat dit baie wisselvallig is. Deur gebruik
te maak van die verskillende Safex-kontrak-
te kan hierdie drie groot veranderlikes ver-
skans word en ‘n groot deel van die risiko
uitgesny word.
Ten slotte
Dit is belangrik om in ag te neem dat die hoofdoel van Safex-
kontrakte is om prysrisiko te bestuur. Dit verleen ondersteuning
met die bemarking van produkte en bied meer onderhandelings-
mag aan die verkillende rolspelers wat die kontrakte gebruik, omdat
die bemarking al vroeg in die seisoen kan begin en jy nie aan die
mark oorgelaat is op die dag wanneer jy moet verkoop nie.
Dit bly egter elkeen se verantwoordelikheid om te bepaal hoe die
gebruik van die kontrakte by sy bestuurs- en bemarkingsomgewing
kan inpas.
FISIES
A2/A3
SPEENKALF
TERMYN
A2/A3
SPEENKALF
Tyd
Aksie
Hoeveel-
heid (kg)
Prys
(R/kg)
Prys
(R/kg)
Kontant-
vloei
Aksie
Hoeveel-
heid (kg)
Prys
(R/kg)
Prys
(R/kg)
Kontant-
vloei
Augustus
Verkoop 1 000
Des R41
R21
R41 000
Desember
Verkoop 1 000
R38
R18
R38 000
Koop
1 000
R38
R18
-R38 000
Netto
R18
R38 000
R21
R3 000
TABEL 1: VOORBEELD VAN A2/A3-KARKAS EN SPEENKALFVERSKANSING.
Grafiek 1: A2/A3-karkas en -speenkalfpryse.
Bron: RPO
Grafiek 2: Geelmielie/A2/A3- en geelmielie-/speenkalfverhoudings.
Bron: RPO en Safex