25 / 112
FOKUS
Spesiale
Produk-inligting
Diere
groen veld in die somer
VLOK FERREIRA,
nasionale tegniese bestuurder: Herkouers, RCL Foods Animal Feeds Business Unit
D
ie belangrikheid van fosfaataanvulling in die somer met die
oog op optimale produksie- en reproduksieprestasie by
beeste en skape op groen weidings, moet benadruk word.
ikwels ontstaan die argument dat die aanvulling van fosfaat (P)
duur is. Dit is egter ‘n baie groot risiko om nie P aan te vul nie en
dit kan die veeprodusent uiteindelik baie duur te staan kom. Die
P-aanvulling moet behalwe P ook in die dier se daaglikse spoor-
mineraalbehoeftes voorsien om optimale produksie en reproduksie
te verseker.
P is betrokke by ‘n magdom fisiologiese prosesse in die liggaam,
onder andere energiemetabolisme. ‘n Tekort aan P, veral tydens die
aktiewe reproduksiefase, lei tot aptytverlies, gewigsverlies, melkver-
lies, lae speenmassa en uiteindelik word reproduksie ingeboet.
Só ‘n dier sou in die opvolgende jaar nie kalf nie, maar omdat sy
droog is, haar liggaamsreserwes aan P opbou in die beenmatriks,
wat haar dan in staat stel om weer beset te raak. ‘n Wipplank-effek
word dus met reproduksie verkry.
P word hoofsaaklik in been gestoor en voortdurend gemobiliseer om
in die dier se wisselende behoeftes te voorsien. Tydens ‘n P-tekort
verdwyn meer P uit die been as wat weer vasgelê word. Dit is ook
belangrik om daarop te let dat nie net P nie, maar ook Ca en Mg uit die
been verdwyn tydens ‘n tekort. Hierdie minerale word geresorbeer
uit die been en nie net P alleen word gabsorbeer nie. Dit is dus
duidelik dat ‘n P-tekort ‘n kettingreaksie van ander voedingstekorte
en metaboliese steurnisse kan veroorsaak.
P-aanvulling geskied reg deur die jaar met ‘n hoër aanvulling in die
somer en die beste respons word ook dan verkry. Die rede is omdat
somerweiding meestal voldoende proteïen (meer as 8% ruproteïen)
en energie bevat en P die beperkende voedingstof vir prestasie is.
Die verhoogde prestasie is dan ook veral die gevolg van verhoogde
weidingsinname. P-aanvulling in die winter moet dus gepaardgaan
met veral ruproteïen (RP)-aanvulling, omdat winterweiding weer arm
aan RP is.
Daar is ‘n groter behoefte vir P in die somer as winter. Hierdie be-
hoefte sal nog verder toeneem tydens laat dragtigheid en laktasie.
P-aanvulling moet soms verdubbel, afhangende van die hoeveelheid
melk geproduseer.
Dit word aanbeveel dat droë beeste 6 g P/dag ontvang, laat dragtige
verse of koeie en jong groeiende diere 9 g P/dag en lakterende koeie
12 g P/dag. Hierdie aanbeveling kan aangepas word vir uiterste P-
gebrekkige gebiede, soos die Vryburg-omgewing waar 16 g P/dag
aanbeveel word vir laat dragtige en lakterende koeie en 9 g P/dag vir
die res van die jaar.
Beeste sal fosfaatlekke volgens hul behoefte vreet en produsente
moenie bekommerd wees dat hulle te veel daarvan sal vreet nie.
Biobeskikbaarheid van
fosfate
Die biobeskikbaarheid van fosfate kan
baie varieer tussen bronne. In weidings
is dit ongeveer 60%, grane 70% en kom-
mersieel vervaardigde bronne, soos MAP,
MCP en DCP kan varieer tussen 80%
en 90% biobeskikbaarheid. Produsente
moet daarop let dat daar variasie in die
biobeskikbaarheid van fosfate met die-
selfde generiese naam kan voorkom. Die
vraag ontstaan dikwels hoe belangrik
P-aanvulling vir skape is? Vanweë die feit
dat skape ‘n beter weidingseleksievermoë
het, P beter hersirkuleer deur middel van
speeksel en ‘n definitiewe droë periode het
waartydens P-vlakke in die been herstel, blyk
P-aanvulling van minder belang te wees.
P-aanvulling op groen weiding vir produse-
rende en reproduserende diere bly egter be-
langrik en veral omdat dit verseker dat die
nodige spoorelemente ook verskaf word.
Die aanvulling van 1 g tot 1,5 g P/skaap/dag
vir droë diere en 2 g tot 2,5 g P/skaap/dag
vir produserende en reproduserende diere
word algemeen aanbeveel.
Fosfaataanvulling in die somer is baie noodsaaklik vir optimale produksie en reproduksieprestasie
by beeste en skape op groen weidings.
October 2015
23