58 / 92
November 2016
56
OP PLAASVLAK
Hierdie risiko’s strek vanaf omgewings- en natuurrisiko’s tot en
met prysrisiko. Dit is dus vir produsente noodsaaklik om die verskil-
lende alternatiewe te oorweeg en daarom moet hulle volledig inge-
lig wees om beter besluite te kan neem.
Daar heers verkeie onsekerhede in die mark oor presies watter
risiko’s die nuwe seisoen inhou. Die onsekerhede strek vanaf die
weervooruitsigte tot en met ‘n moontlike groot mielie-oes in die
mark teen middel volgende jaar – en pryse wat dan kan daal na uit-
voerpariteitsvlak toe.
Risiko’s soos dié wat die weer en omgewing inhou, is omstandig-
hede buite produsente se beheer. Hulle kan dus nie veel daaraan
verander nie. Aan die ander kant kan produsente prysrisiko tot ‘n
groot mate beheer en bestuur.
Die verskeie veranderlikes en onsekerhede maak besluitneming
ingewikkeld en daarom is dit belangrik om die verskeie opsies wat
gebruik kan word om die bestuurbare risiko’s te bestuur, deeglik te
oorweeg.
Alternatiewe vir risikobestuur
Daar is verskeie alternatiewe wat deur produsente gebruik kan
word om prysrisiko te bestuur en om risiko’s te versprei. Hierdie
alternatiewe sluit die gebruik van opsie- en termynkontrakte vir
verskansingsdoeleindes op die Safex-mark in, sowel as die diver-
sifikasie van kommoditeite om die risiko’s sodoende te versprei.
In die komende seisoen kan oliesade ‘n ideale gewas wees wan-
neer diversifisering van gewasse om risiko te versprei, oorweeg
word. Internasionaal lyk dit of daar ‘n groot vraag na oliesade is
– en meer spesifiek sojabone.
Ten spyte van die Amerikaanse rekord-sojaboonoes wat die prys
tans onder druk plaas, is die verwagtinge dat die globale vraag
na sojabone besonder hoog in die komende seisoen sal wees. Dit
sal dus druk op die VSA plaas om groot volumes sojabone uit te voer
– wat die prys weer kan ondersteun.
Die internasionale sonneblomperspektief is dat daar internasio-
naal ook groot hoeveelhede sonneblomsaad beskikbaar sal wees
as gevolg van verwagte globale rekordproduksie.
OOSTELIKE HOËVELD
OOS-VRYSTAAT
NOORDWES PROVINSIE
GEWAS
OPBRENGS
(T/HA)
GELYK-
BREEK
SAFEX-
PRYS
GELYK-
BREEK
RATIO
OPBRENGS
(T/HA)
GELYK-
BREEK
SAFEX-
PRYS
GELYK-
BREEK
RATIO
OPBRENGS
(T/HA)
GELYK-
BREEK
SAFEX-
PRYS
GELYK-
BREEK
RATIO
Mielies
6
R2 427,00
1,83
4,5
R2 799,00
1,83
3,5
R2 871,00
Sojabone
2
R4 446,00
1,8
R5 121,00
1,5
R5 789,00
2,02
Sonne-
blomsaad
1,5
R4 631,00
1,61
TABEL 1: GELYKBREEK SAFEX-PRYSE EN MIELIE/OLIESAADPRYSVERHOUDINGS.
Grafiek 2: Mielie/sojaboonprysverhoudings vir lewering in Maart 2017.
Bron: Safex en eie berekeninge
GRAANMARK-OORSIG
Bron: Graan SA