SA Graan Maart 2016

97 / 116

Watter “goed” het uit die
droogte gekom?
Droogte bring ook altyd iets goeds na vore. Ja, daar is baie
slegte dinge wat gepaard gaan met ‘n droogte. Niemand
ontken dit nie. Tog het hierdie 2015/2016-droogte ons weer
eens laat besef hoe afhanklik ons van die natuur en ons
Skepper is. Nie net die produsente nie, maar ook die insetverskaffers
en gemeenskappe voel die effek.
Die Suid-Afrikaanse gemeenskap, produsente en buurmanne het
saamgestaan en mededeelsaamheid getoon. Voer en water is op
groot skaal na produsente in nood aangery.
Droogteramphulpfonds
Agri SA is sedert Augustus verlede jaar besig om aan verskeie
fronte aandag te gee aan die erge droogte en ‘n taakspan is
saamgestel om gebeurlikheidsplanne in samewerking met die
regering op te stel.
Die Senwes en Agri SA Droogteramphulpfonds is in werking
gestel en ’n fondsbestuursplan is ontwikkel om die toekenning van
fondse volgens duidelike riglyne en voldoeningsmaatreëls in die
provinsies te bestuur.
Produsente kan via hulle plaaslike boereverenigings by die Droogte-
ramphulpfonds aansoek doen. Let wel: Produsente hoef nie lid van
die boerevereniging te wees om aansoek vir fondse te doen nie.
Die organisasie help met die mobilisering en bewusmaking van
die breë Suid-Afrikaanse gemeenskap om voer en ander vorms
van humanitêre hulp te skenk en om geldelik tot die Droogteramp-
hulpfonds by te dra.
Daar is veral van sosiale media gebruik gemaak om ‘n bewustheid
onder die publiek te skep. Besoek gerus Agri SA, asook Christo van
der Rheede (adjunk uitvoerende direkteur: Agri SA), se Facebook-
bladsy vir watter aksies deur die provinsies geloods is en ook om
foto’s te sien van skenkings wat gemaak is.
Hand in eie boesem steek
Produsente is in hierdie tyd egter gedwing om self na hul besighede
te kyk. “Waar gaan die geld heen? Watter nie-noodsaaklike itgawes
is daar? En hoe kan ons die uitgawes afbestuur?” is van die vrae wat
gevra is.
Die droogte het tot gevolg dat die belangrikheid van die landbou-
sektor weer onder die loep geneem is. Voedselpryse het die
hoogte ingeskiet en kan nog styg. Wie het om te verkoop, sal die
voordeel kry.
Finansiering
Wat finansiering betref, word die finansiële instellings, soos banke,
deur streng regulatoriese maatreëls beheer. Dit maak dit vir die
finansiële instellings moeilik om die kredietkriteria aan te pas.
Tog het al die finansiële instellings gaan kyk hoe hulle die krediet-
verskaffingsmaatstawwe kan aanpas om nog steeds binne die
regulatoriese reëls te pas en om produsente, waar moontlik, te
kan help.
Volgens mnre Loffie Brand (ABSA) en Dawie Maree (FNB) kyk
finansiële instellings op ‘n individuele basis na landbou en pro-
dusente. Verskeie opsies bestaan om produsente te help, soos
byvoorbeeld herskedulering van lenings, kapitaalmoratoriums
en konsolidasie. Hierdie opsies sal egter van individu tot individu
verskil.
Daar word steeds gekyk na solvabiliteit, likiditeit en terugbetaal-
vermoë. Dit sal die opsies bepaal. Finansiële instellings poog
om kliënte sover moontlik te help sodat hulle kan bly produseer.
Die finansiële instellings doen ‘n beroep op produsente om hul
vroegtydig te besoek en hul finansiële sake te kom bespreek.
Insetverskaffers
Buiten dat insetverskaffers se verkope dié jaar nie so hoog was
nie, voel hulle die effek van die droogte ook op ‘n ander manier:
Baie voorraad is verlede jaar bestel, maar produsente het nie
die middele kom koop om te gebruik nie. In dieselfde tyd het die
internasionale pryse, as gevolg van die laer olieprys, begin daal met
die gevolg dat die waarde van die voorraad onder skoot kom.
Hulpbronne
Voldoende reën gee lewe. Ons sien nou die effek van ‘n paar jaar se
ondergemiddelde reënval in die natuur. Dit word mooi in Grafiek 1
en Grafiek 2 (wat die laaste klompie jare se reënvalafwykings van
die gemiddelde reënval gee) aangedui. Dit is hoekom die natuurlike
hulpbronne so swaar kry.
Die hulpbronne sal oor tyd herstel, maar dit moet bestuur word. ‘n
Baie belangrike aspek wat die produsent ten alle tye in gedagte moet
hou, is dat dit nie sommer net gras reën na ‘n droogte nie. In sekere
dele is die weidingplant oor die drempel van oorlewing gestoot
waar dele of selfs algehele graspolafsterwings plaasgevind het.
Indien die graspol dood is, sal die grasplante weer van saad af moet
ontkiem, wat ‘n baie lang periode sal neem om tot volwassenheid te
ontwikkel om weer volhoubaar te kan produseer. Die bestuur van die
beweiding van die veld is daarom krities.
95
March 2016
AKTUEEL
PIETMAN BOTHA, SA Graan/Grain medewerker en ESTIE DE VILLIERS, redakteur: SA Graan/Grain
Raak betrokke by die
Droogteramphulpfonds
Vir navrae oor:
Korttermynintervensies met betrekking tot droogtehulp
en verwante aksies: Christo van der Rheede by christo@
agrisa.co.za
Donasies: Phyllis Strydom by
Kriteria en prosesse met betrekking tot allokasie van
fondse: Willie Jacobs by
Voerskenkings: Kobus Visser by
Vervoerskenkings: Willem le Roux by
Ander vorms van humanitêre hulpverlening: Elize van der
Westhuizen by
Nuwe-era boere: Livhu Ngwekhulu by