20 / 44
LUAN VAN DER WALT,
landbou-ekonoom, Graan SA
GRAANMARK
-oorsig
– 8 November 2017
OP PLAASVLAK
Desember 2017
18
v
olgens die Nasionale Oesskat-
tingskomitee (NOK) se voorneme
om te plant-verslag wat einde
Oktober bekend gemaak is, word
die verwagte mielie-aanplantings
vir die seisoen op 2,47 miljoen ha
geskat – wat slegs ‘n 6% daling is, gemeet
teen die huidige seisoen se oppervlakte
aangeplant.
Sojaboonaanplantings word op 720 000 ha
vir die seisoen geskat, terwyl dié van son-
neblom op 665 500 ha geskat word. Die
grondbone- en sorghumoppervlakte word
verwag om met 17% en 3,2% onderskeidelik
toe te neem.
Vraag-en-aanbodscenario’s
Tabel 1
tot
Tabel 3
toon die verkorte vraag-
en-aanbodscenario’s, wat moontlik die
komende seisoen gesien kan word, gegewe
die huidige voorneme om te plant en
aannames vir moontlike opbrengssituasies.
Die vraag-en-aanbodscenario’s is saam-
gestel vir die drie grootste somergrane,
naamlik mielies, sojabone en sonneblom-
saad en die volgende aannames is met die
opstel van die scenario’s gemaak:
Verbruik = drie jaar gemiddeld
Opbrengste gebruik in die scenario’s
Scenario 1: Laagste opbrengs oor die
afgelope vyf jaar
Scenario 2: Gemiddelde opbrengs oor
die afgelope vyf jaar
Scenario 3: Rekordopbrengs
Tabel 1 toon die vraag-en-aanbodmoont-
likhede vanmielies vir die 2018/2019-seisoen
– sou die huidige voorneme om te plant
realiseer, terwyl
Grafiek 1
‘n grafiese voor-
stelling van die mielieproduksie, uitvoerbare
surplus en uitvoerbare surplus is – as ‘n
persentasie van die plaaslike verbruik.
Dit is duidelik uit Tabel 1 dat indien sce-
nario 1 (sien opbrengsaannames bo) sou
plaasvind, die totale uitvoerbare surplus in
die mark in die komende seisoen ongeveer
1,45 miljoen ton sal beloop. Dit beteken
dat die produksie, tesame met die seisoen
se oordragvoorraad, heelwat nader aan ‘n
gelykbreekoes sal wees, met slegs ‘n klein
uitvoerbare surplus.
Indien scenario 2 sou realiseer, sal die
produksie plus oordragvoorraad die land
met ‘n uitvoerbare surplus van ongeveer
3,85 miljoen ton laat – wat minder is as
die huidige seisoen, maar steeds ‘n groot
uitvoerbare surplus is en wat sal beteken
dat die pryse weer vir ‘n geruime tyd teen
uitvoerpariteit sal verhandel.
As scenario 3 sou plaasvind, kan die land
in die volgende seisoen moontlik weer ‘n
produksie van oor die 15 miljoen ton hê,
wat sal beteken dat Suid-Afrika, saam met
die huidige seisoen se oordragvoorraad, ‘n
uitvoerbare surplus van amper 8 miljoen
ton sal hê.
Grafiek 1 toon dat die uitvoerbare surplus
as ‘n persentasie van die plaaslike verbruik
ongeveer 14% kan wees indien ‘n lae
opbrengssituasie sou voorkom en dat dit
kan toeneem tot en met 77% indien re-
kordopbrengste weer sou realiseer. Teen
gemiddelde opbrengste kan die uitvoerbare
surplus ongeveer 37% van die plaaslike
verbruik vir mielies in totaal beloop.
Tabel 2 toon die moontlike vraag-en-
aanbodscenario’s van sojabone vir die
2018/2019-seisoen. Dit is duidelik dat die
oordragvoorraad van sojabone vir die hui-
dige seisoen effens hoër behoort te wees as
wat aanvanklik verwag is.
Verwerking van sojabone vir olie- en olie-
koekproduksie vir die 2017/2018-seisoen
het teen ‘n stadiger tempo plaasgevind as
wat verwag is. Dit kan aan verskeie faktore
toegeskryf word, waaronder die feit dat
van die aanlegte gedurende die seisoen
tegniese uitdagings ervaar het.
Vraag-en-aanbodscenario’s gebaseer
op die voorneme om te plant
Grafiek 1: Produksie, uitvoerbare surplus en uitvoerbare surplus as persentasie van plaaslike
verbruik van mielies gegewe verskillende moontlike scenario’s vir die 2018/2019-bemarkingseisoen.
Bron: NOK, eie berekeninge
'000 ton
% van totale plaaslike verbruik