89
Die pasiënt se spiere word geleidelik verlam, hy gaan in ’n koma en
dan sterf hy.
‘n Progressiewe brein- en rugmurgontsteking ontwikkel in albei
vorme. Van die eerste tekens van hondsdolheid by die mens is
erge hoofpyn, angs, ligte spierpyne, koors en braking. Daar kan ‘n
verandering in die persoon se stemtoon wees en die persoon sluk
moeilik weens verlamming van die slukspiere. Die keel van die per-
soon is gewoonlik nie seer nie.
Die persoon kan hidrofobie (vrees vir water) ontwikkel. Later onder-
vind die aangetaste persoon oormatige speekselafskeiding, stuip-
trekkings, verlamming, koma en daarna tree die dood in.
Hondsdolheid is ‘n dodelike siekte en prakties gesproke is daar geen
kans op herstel nadat die persoon siektetekens begin toon het nie.
Wat kan jy doen wanneer ‘n hondsdol dier
jou gebyt het?
Laat die dier vang en plaas dit in ‘n veilige plek van aanhouding.
Wilde diere sal geskiet moet word, maar die brein van die dier is
nodig vir analise en moet dus nie beskadig word nie.
Stel jou staats- of privaat veearts onmiddellik in kennis van die
vermoedelike hondsdolheidsgeval sodat verdere optrede ten
opsigte van diagnose van hondsdolheid by die dier en ander
beheermaatreëls so gou doenlik toegepas kan word.
Beskou elke byt van ‘n dier sonder uitlokking as gevaarlik.
Laat die wond, indien moontlik, vrylik bloei. Dit sal help om die
virus uit die bytplek te spoel.
Was die wond ‘n hele paar keer (vir 15 minute) deeglik met seep
en water en ontsmettingsmiddel.
Meld jou so gou as moontlik by ‘n geneesheer aan vir intensie-
we behandeling. Die persoon wat gebyt is, kry inentings teen
hondsdolheid en ander terapie (toediening van antiserum en
antibiotika) sal ook gegee word. Wonde word gewoonlik nie toe-
gewerk nie.
Persone wat in aanraking was met die dol dier net voor die siek-
tetekens verskyn het of gedurende die fase waarin die dier siek
was, moet hulle ook by ‘n geneesheer aanmeld vir inentings
teen hondsdolheid. Die virus wat hondsdolheid veroorsaak,
kan reeds in die speeksel aanwesig wees voordat die dier waar-
neembare siektetekens toon.
Enkele persone in die wêreld met hondsdolheid wat reeds siek-
tetekens gewys het, het die besmetting oorleef weens intensiewe
behandeling wat bekend staan as die “Milwaukee protokol”.
Tref só voorkoming en beheer
Opvoeding van en inligting aan die publiek aangaande honds-
dolheid is noodsaaklik.
Eienaars van troeteldiere (honde en katte) moet toesien dat
hulle diere gereeld teen hondsdolheid deur ‘n privaat veearts of
soos deur ‘n staatsveearts gereël, ingeënt word. Die eienaars
moet seker maak dat hulle in besit is van ‘n geldige inenting-
sertifikaat vir vervoer- en rekorddoeleindes.
Hondsdolheid by diere is ‘n siekte wat deur die staat beheer
word. Enige vermoede van hondsdolheid onder diere moet by
‘n staatsveearts aangemeld word. Die staat sal kwarantyn, inen-
tingsprogramme en ander beheermaatreëls toepas.
Persone wat weens die aard van hulle werk aan die risiko om
hondsdolheid blootgestel kan word (veeartse en dierehanteer-
ders), moet voorkomend daarvoor ingeënt word.
Raadpleeg jou veearts vir verdere inligting en die beheer van
hondsdolheid in troetel-, wilde- en plaasdiere (beeste).
Vir meer inligting, kontak dr Jan du Preez by 012 843 5600 of
jan.dupreez@mpo.co.za.
VEE- EN WILDFAKTOR
OP PLAASVLAK
® Geregistreerde handelsmerke van PANNAR BPK, © 2014 PANNAR BPK
2015/CORP/A/005A
Met soveel veranderlikes in boerdery, kan jy van een
ding seker wees: by PANNAR werk ons hard om risiko
uit te skakel. Ons kombineer die beste basters met
praktiese oplossings en innoverende saad- en
plantbeskermingsprogramme vir optimale produksie.
Span ons kundige advies in tot jou voordeel.
Boerdery is in jou
bloed. Om jou sukses te
verseker, is in ons s
’
n.
Praktiese op-die-plaas-navorsing
bied produksiebestuursriglyne.
Vir presisieplasing van basters.
Omvattende saad- en plant-
beskermingsinisiatiewe.
Swamdoder- en insekdoderspuit-
programme.
TM
PRAKTIESE BOERDERY OPLOSSINGS
TM
Saam boer ons
vir die toekoms
™
www.pannar.com infoserve@pannar.co.za