62 / 116
Augustus 2015
60
WINSGEWENDHEID:
Beplan só vir die nuwe seisoen
D
ie afgelope seisoen se droogtetoestande het winsgewen-
de graan- en oliesaadproduksie in die grootste dele van
Suid-Afrika onder hewige druk geplaas. Met die nuwe
seisoen om die draai, lyk die situasie egter heelwat beter as
gevolg van voorraadvlakke wat besonder laag is en plaaslike pryse
ondersteun.
Dié styging van produsentepryse wat by die meeste van die
somergewasse, maar spesifiek mielies, die afgelope jaar voorge-
kom het, het tot gevolg dat produsente met beter vooruitsigte ten
opsigte van winsgewendheid kan beplan watter gewasse aange-
plant kan word.
Weervooruitsigte vir die komende seisoen
Uitgesluit die verkryging van finansiering, is die weervooruitsigte
vir die komende seisoen die enkele grootste bekommernis onder
produsente.
Volgens verskeie klimatoloë word ‘n El Niño-verskynsel, wat
dikwels gepaardgaan met ondergemiddelde reënval in die somer-
produksiestreke, voorspel – melding word gemaak dat dit een
van die mees intense op rekord kan wees. Met dié agtergrond in
gedagte, moet produsente kennis neem dat hoewel El Niño dikwels
droogte vir Suid-Afrika se somerreëngebiede meebring, dit nie
altyd die geval is nie en ‘n normale seisoen wel kan voorkom.
Noodsaaklikheid van produksiebegrotings
Produksiekoste verskil radikaal van buurman tot buurman weens
elke graanprodusent se eie unieke sisteem, die tipe boerdery-een-
heid en produksiepraktyke. Die daarstel van produksiebegrotings
vir jou eie omstandighede, voor die aanplant van gewasse, is nood-
saaklik sodat ingeligte produksiebesluite geneem kan word.
Niemand kan die toekoms met al sy risiko’s en onsekerhede akkuraat
voorspel nie aangesien dit om planne vir die toekoms gaan en op
vooruitskattings, historiese gegewens, aannames en ondervinding
gebaseer word. In die lig hiervan moet produsente, as gebruikers
van begrotings, daarvan bewus wees dat begrotings asook die
aannames waarop dit berus, voortdurend aan veranderinge onder-
worpe is.
Met die inagneming van al die onsekerheid wat die toekoms in-
hou in terme van pryse en klimaatsomstandighede, word daar
in hierdie artikel gepoog om die koste vir die mees algemene
produksiepraktyke voor te lê.
OP PLAASVLAK
Graan- en oliesadeproduksie / Produksiebegrotings
Bestuurspraktyke
PETRU FOURIE,
navorsingskoördineerder en produksiekoste-analis: Graan SA
Grafiek 1: Winsgewendheid (bruto marge) van somergraangewasse in R/ha vir die Noordwes Provinsie/Vrystaat-omgewing (slegs veranderlike produksie-
koste in ag geneem – uitgesluit vaste koste) – 2015/2016-produksieseisoen.