55 / 84
OP PLAASVLAK
Bemesting
Kalium / Geenbewerking / Sonneblom
Geenbewerking kan sonneblom
se kaliumopname beïnvloed
M
et geenbewerking vind stratifikasie van plantvoedings-
elemente in die grondprofiel gewoonlik plaas. Van die
plantvoedingselemente word deur gewasse vanuit die-
per grondlae gemyn en die deel wat nie met die graan
verwyder word nie, word mettertyd in die boonste enkele sentimeter
van die grondprofiel gekonsentreer.
Kalium is een van die plantvoedingselemente wat op hierdie wyse
gestratifiseer word. Dié stratifikasie kan in sekere seisoene die
opname van kalium deur sonneblomme sterk beïnvloed.
Geenbewerking
Die oorskakeling vanaf tradisionele konvensionele grondbewerking
na verminderde en geenbewerking het nodig geraak ná die be-
wuswording dat gronderosie en die verlies aan grondkwaliteit ‘n
ernstige bedreiging vir volhoubare graanproduksie inhou. Bewer-
kings lei tot die fisiese en biologiese agteruitgang van grond.
Dit lei vervolgens tot ‘n lae effektiwiteit van graanproduksie en die
risiko van plae en siektes kan selfs verhoog. Geenbewerking is een
van drie pilare waarop bewaringslandbou berus. Die ander twee is
wisselbou en die behoud van ‘n deklaag van oesreste.
Van die belangrike gevolge van geenbewerking, as deel van be-
waringslandbou, is dat die grond fisies en biologies herstel. Dit is
veral in die boonste enkele sentimeter van die grondprofiel waar
die veranderinge na enkele seisoene intree. Dié veranderinge kan ‘n
groot impak op gewasproduksie maak.
Indien die bewaringslandboubeginsel van ‘n deklaag van gewas-
reste ook nagekom word, neem die organiese koolstofinhoud van
die boonste 5 cm-grondlaag toe. Dat hierdie verhoging van organie-
se koolstof ‘n verbetering op die chemiese, fisiese en biologiese
komponente van die grond het, is oorbekend. Kortom verbeter die
kwaliteit van die grond soos die organiese koolstofinhoud toeneem.
‘n Kenmerk van meeste van ons grond in die Hoëveld is dat dit
maklik infiltrasiekorse vorm nadat dit bewerk is. As gevolg hiervan
kan van die reënwater afloop waar dit dan verlore gaan vir gewas-
produksie en boonop erosie meebring.
Een van die belangrikste gevolge van bewaringslandbou is dat
grondkorse nie so maklik vorm nie, wat weer die infiltrasie van
reënwater verhoog. Die aggregaatstabiliteit van die grond in die
boonste 5 cm neem ook toe, wat verder tot die bekamping van
erosie bydra.
Stratifikasie van kalium
Veranderinge in die grond weens geenbewerking is nie net bio-
logies en fisies van aard nie, maar ook chemies. Die verhoging in
konsentrasie of stratifikasie van voedingselemente weens geen-
bewerking is ‘n bekende verskynsel.
Na enkele seisoene in ‘n bewaringslandbouproef op Potchef-
stroom waar mielies en sonneblom afgewissel is, was die kalium-
inhoud van die boonste 5 cm grond onder geenbewerking reeds
25% hoër as dié van bewerkte grond. Die teenoorgestelde het in die
5 cm- tot 30 cm-diepte plaasgevind.
ANDRÉ NEL,
LNR-Instituut vir Graangewasse, Potchefstroom
Dit is sinvol om sonneblom met kalium te bemes indien daar nie ‘n uitermate groot
hoeveelheid in die grond is nie.
Graan SA/Sasol fotokompetisie
53
April 2016
“
Sonneblom op
bewerkte grond het
171 kg kalium per
hektaar in die bogroei
opgeneem wat sowat
55% hoër was as die
110 kg/ha van die
geenbewerkte
sonneblom.
“