50 / 84
April 2016
48
Alle komponente in ‘n
boerderystelsel moet saamwerk
om sukses te waarborg
D
roogte het verseker ‘n groot impak op alle produsente.
Nie net het dit ‘n finansiële implikasie nie, maar die
produksiemetodes word ook baie keer in heroorweging
geneem.
Sommige produsente sal dit oorweeg om hulle produksiemetodes
te verander. Die vraag is: Wat moet produsente produseer, hoe
moet dit geproduseer word en wat moet in die huidige stelsel
verander word?
Moet ek ‘n direkte-plantboerderystelsel volg? Of moet ek ‘n rip-op-
die-ryboerderystelsel volg? Kan ek dit bekostig om nie vanjaar te
bekalk nie? In artikels in die media word die term “boerderystelsel”
baie gebruik, asook terme soos konvensionele boerderystelsel of
bewaringsbewerkingboerderystelsels.
‘n Mens kan seker met reg vra: Waarna verwys hierdie boerdery-
stelsels en produseer ek ook in ‘n boerderystelsel?
Doelwitte en vereistes
Jy as produsent se doelwitte en vereistes speel verseker die
belangrikste rol in enige boerderystelsel. Maak seker dat jy weet
waarheen jy op pad is en weet waar jou belangstellings asook sterk
en swak punte lê. Jy kan die heel beste hulpbronne hê en die beste
bestuurder wees, maar as die tipe boerdery jou nie pas nie, sal dit
oor die lang termyn nie werk nie.
Daar is verskeie definisies van ‘n boerderystelsel, maar dit kom
basies neer op die strategie wat gevolg word om jou hulpbronne
aan te wend om winsgewendheid en doelwitte oor die lang termyn
te bereik deur landbouproduksie só toe te pas dat dit oor die lang
termyn volhoubaar is, hulpbronne bewaar en dat die diverse
hulpbronsamestelling beskerm word.
Binne die boerderystelsel kan daar ‘n kombinasie van verskillende
vertakkings wees, waar die een vertakking dalk die inset van die
ander vertakking kan word en waar die een jaar se gewasse of
bestuur ‘n effek op die volgende jaar se produksie kan hê.
In baie van die artikels word daar net na die bewerkings wat gedoen
word, verwys. Die bewerkings is deel van die produksieproses wat
gevolg word om te produseer, maar dit is nie die enigste faktor wat
produksie verseker nie. Gegewe die stelsel, moet alle aspekte reg
aangewend word om optimale produksie te verseker.
Boerderystelsels gaan egter nie net oor produksie nie, maar ook oor
bemaking en die vergoeding vir die werk gedoen en kapitaal gebruik.
Winsgewendheid is ‘n kritiese aspek van enige boerderystelsel om
volhoubaarheid te verseker. Indien die stelsel nie die vermoë het om
winsgewend te kan produseer nie, sal die boerderystelsel verseker
gedoem wees.
Net so speel jou ingesteldheid ook ‘n rol. Daar is die moontlikheid
om jouself bankrot te spaar, maar net so is spandabelrigheid ook ‘n
onding. Kyk waar wat gespandeer word en meet die rendemente op
die beleggings.
Om produkte volhoubaar oor die lang termyn te produseer, het jy as
produsent en bestuurder die verantwoordelikheid om te besluit oor
die aanwending van inligting, wat insluit:
Agro-klimaatstoestande soos die hoeveelheid, verspreiding en
betroubaarheid van reënval, grondtipe, topografie en tempera-
tuur.
Hulpbronne wat kan in sluit lande, veld, besproeiingswater, trek-
kers en toerusting.
Verbouingspraktyke wat bepaal hoe geproduseer moet word en
wat geproduseer kan word.
Ekonomiese omstandighede soos vraag en aanbod, pryse van
produkte en insette en wat geproduseer moet word.
Fondse, bemarking en bestuursvaardighede.
Jou as produsent se langtermyndoelwitte en produksie-inge-
steldheid.
Hulpbronsamestelling
Dit is ‘n feit dat elke boerdery-onderneming se hulpbronsamestel-
ling verskil. Reënval tussen plase in dieselfde distrik verskil, hoe-
veelheid trekkers en toerusting beskikbaar verskil, die samestelling
van grondsoorte en diepte, asook vorige bestuurspraktyke verskil
en dit laat die produksievermoë van die plase varieer.
Die finansiële posisie van produsente verskil ook dramaties. Som-
mige produsente (en hulle is ver in die minderheid) boer kontant,
terwyl die ander produksiekrediet moet gebruik. Dadelik word die
moontlike geleenthede beperk. Hierdie insette kan en moet die
verbouingspraktyke wat gevolg word, bepaal en rig.
Elke produsent het sy eie doelwitte, beperkinge en geleenthede
en hierdie beperkinge moet in aanmerking geneem word as daar
besluite oor boerderystelsels geneem word. Die boerderystelsel
moet ook by die doelwitte vir die boerdery aanpas.
OP PLAASVLAK
Boerderystelsel / Produksiemetodes / Hulpbronne
Bestuurspraktyke
“
Die vraag is: Wat moet
produsente produseer, hoe
moet dit geproduseer word
en wat moet in die huidige
stelsel verander word?
“
PIETMAN BOTHA,
SA Graan/Grain
medewerker