48 / 116
Maart 2018
46
Saadkwaliteit en sertiϐisering
onder die vergrootglas
S
edert die vorige oes is al die beste praktyke moontlik
gevolg en voorbereidings getref om volgende jaar selfs ‘n
groter, beter oes te behaal – daardie rekordoes waarna alle
landbouers streef.
Produsente wat hierdie sentiment deel en voortdurend na voor-
uitgang streef, sal weet dat slegs die beste gehalte produkte as
insette oorweeg moet word om sukses te behaal. Suid-Afrikaanse
landbou is uniek en is seker een van die industrieë wat oor die
meeste risiko’s en veranderlikes beskik. Sommige veranderlikes is
redelik goed beheerbaar en ander ongelukkig tot ‘n mindere mate.
Waarom dan nie dié risiko’s beperk wat wel bestuurbaar is nie?
Deur saad van die beste beskikbare kwaliteit en hoogste genetie-
se potensiaal te gebruik, word daar reeds een van die faktore wat
‘n beduidende invloed op jou oes kan hê, uit die weg geruim. Jy
kan dus ‘n mate van gemoedsrus koop, nie waar nie?
Suid-Afrika is gelukkig om oor ‘n aantal privaat saadmaatskappye
te beskik. In ander Afrikalande voer staatsbeheerde saadmaatskap-
pye die botoon, waar besluite wat geneem word nie altyd in die
beste belang van graanprodusente is nie.
Vir saadmaatskappye om volhoubaar en winsgewend te bly, moet
saad van die hoogste genetiese potensiaal, sowel as fisiese sui-
werheid, ten alle tye bemark en vrygestel word. Hierdie markseg-
ment is uiters kompeterend en ‘n saadmaatskappy kan nie bekostig
om produsente se vertroue in hul te skok nie.
Saadmaatskappye gaan dus ‘n stap verder om hulle saad te laat
sertifiseer by die Suid-Afrikaanse Nasionale Saadorganisasie
(SANSOR) om sodoende die saadkwaliteit deur ‘n onafhanklike in-
stansie te laat bevestig. Daar word meer en strenger standaarde
vir gesertifiseerde saad gestel en saadmaatskappye moet hieraan
voldoen alvorens hul produkte die kenmerklike blou SANSOR
sertifiseringsetiket (
Foto 1
) en -seël (
Foto 2
) mag dra. So, wat behels
sertifisering dan en waarom op gesertifiseerde saad aandring?
SANSOR is ‘n bedryfsorganisasie wat die belange van die saadbe-
dryf plaaslik sowel as internasionaal verteenwoordig, beskerm en
uitbrei. Die organisasie is ook sedert 1989 die aangewese gesag
vir saadsertifisering in Suid-Afrika. Tot op daardie stadium is ser-
tifisering deur die destydse Departement van Landbou behartig,
waarna dit weens ekonomiese redes gerasionaliseer is.
Saadsertifisering geskied onder die riglyne en voorskrifte van
die Suid-Afrikaanse saadsertifiseringskema, sowel as die Plant-
verbeteringswet 1976 (Wet 53 van 1976). Sertifisering is egter
nie verpligtend nie; maatskappye neem self die besluit of hulle ‘n
spesifieke saadproduksie wil laat sertifiseer of nie.
Gesertifiseerde saad
Die feit dat saad deur ‘n geregistreerde onderneming verkoop
word en/of daar ‘n ontledingsverslag daarvoor beskikbaar is,
beteken nie dat daardie saadlot gesertifiseer is nie. Sertifisering
van saad behels ‘n volledige kontrolestelsel vanaf die vrystelling
FOKUS
Saad
Spesiale
KOBUS VAN HUYSSTEEN,
tegniese beampte,
SANSOR
1: ‘n Voorbeeld van ‘n SANSOR sertifiseringsetiket (voor- en agterkant).
2: Die kenmerklike blou SANSOR seël.
1
2
3
3: ‘n Voorbeeld van ‘n SANSOR plaketiket. Hierdie etiket word
gebruik wanneer die etiket opgeplak word en nie aangewerk
word nie.