76 / 108
Kultivarproewe
bring nuwe opwinding
oor kultivars
G
raan SA se sorghumkultivarproefprojek is in sy derde
seisoen. Die projek vind in samewerking met die
sorghumsaadmaatskappye (Pannar, K2 Agri en Agricol)
en produsente plaas. Die doel van die projek is om die
winsgewendheid en volhoubaarheid van sorghumproduksie in
Suid-Afrika te bevorder deur die aanpasbaarste kultivar vir elk van
die produksiegebiede te identifiseer.
Lokaliteite
Strookproewe is in die afgelope seisoen op slegs twee lokaliteite
aangeplant – hoofsaaklik omdat dit as een van die uitdagendste
plantseisoene onthou sal word. As gevolg van die risiko wat kwe
leas inhou, is die proef in die Vrystaat nie aangeplant nie. Daar
word ook tans bitter min soetsorghum in daardie omgewing aan-
geplant. Die Sannieshof-proef het weer tydens planttyd erge
droogtetoestande ervaar. Die ander twee lokaliteite (Settlers en
Standerton) is gestroop en resultate word in dié artikel bespreek.
Kultivars en kontrole
Kultivars wat kommersieel beskikbaar is, sowel as potensiële
"goeie" kultivars wat nog nie kommersieel beskikbaar is nie,
word in die proewe ingesluit. Daar is ‘n nuwe opwinding onder
Graan SA se personeel en sorghumprodusente, aangesien die
betrokke saadmaatskappye daadwerklik skouer aan die wiel sit in
hul poging om nuwe kultivars vir produsente beskikbaar te stel.
Wanneer die resultate in
Tabel 1
en
Tabel 2
van nader bekyk
word, is dit opvallend hoeveel nuwe kultivars die afgelope drie
seisoene in die proewe ingeskryf is. Pannar se PAN 8816 is as
kontrole gebruik.
Resultate
Strookproefresultate kan gebruik word om die beste kultivars
met die regte eienskappe te identifiseer en sodoende die
aanpasbaarste kultivar vir ‘n betrokke omgewing aan te plant. Die
tabelle verskaf die opbrengste per kultivar, gemiddelde opbrengs
per gebied en elke gebied se koëffisiënt van variasie (KV). Die KV dui
die statistiese korrektheid van ‘n proef aan. ‘n Waarde laer as 15 word
as statisties goed beskou. Met ander woorde: Hoe laer die KV, hoe
meer aanvaarbaar is die proef se akkuraatheid.
Met die plaaslike vraag, hoofsaaklik na soetsorghum, word soet-
sorghumkultivars grotendeels in die proewe ingesluit. Bittersor
ghumkultivars word met ‘n ¹ aangedui.
Standerton
In Tabel 1 is die opbrengsdata vir Standerton vir die afgelope
drie produksieseisoene aangebring. Die koëffisiënt van variasie
(KV) is besonder laag (2,22%) vir die 2017/2018-seisoen, die proef is
uiters goed uitgevoer en die resultate is betroubaar. Agricol se
kultivar (Enforcer) het die hoogste opbrengs in die 2017/2018-sei
soen behaal en het ook die beste presteer as die drie jaar gemid-
deld in ag geneem word.
S
o
r
g
h
u
m
Kollig
Petru Fourie,
navorsingskoördineerder en produksiekoste-analis, Graan SA
Augustus 2018
74
GEMIDDELDE OPBRENGS
KULTIVAR
SAADMAATSKAPPY 2015/2016 2016/2017 2017/2018
RANG 3 JAAR
2 JAAR
T/HA
T/HA
T/HA
T/HA
T/HA
Enforcer
Agricol
5,00
10,73
7,08
1
7,61
-
PAN 8625¹
Pannar
-
-
6,81
2
-
-
PAN 8944
Pannar
3,52
8,77
6,62
3
6,30
-
PAN 8816
Pannar
5,23
9,01
6,55
4
6,93
-
Dominator
Agricol
4,43
10,44
6,51
5
7,13
-
PAN 8945
Pannar
-
-
6,24
6
-
-
Titan
Agricol
4,88
9,74
5,02
7
6,55
-
Avenger¹
Agricol
-
-
4,55*
8
-
-
PAN 8933
Pannar
5,46
10,37
-
-
-
7,92
PAN 8906
Pannar
5,43
9,82
-
-
-
7,62
Mr Buster
K2 Agri
4,28
8,45
-
-
6,36
PAN 8940 T¹
Pannar
-
11,84
-
-
-
Strookproefgemiddeld
(t/ha)
4,78
9,94
6,17
KV
4,80
9,67
2,22
* Plantestand
¹ Bittersorghumkultivars
Tabel 1: Standerton se sorghumstrookproefresultate.