48 / 84
Mei 2018
46
Aardjie
na sy
vaartjie
M
okolo is ‘n nuwe LNR-Klein-
graan-koringkultivar wat vir
droëlandproduksie in die somer-
reënvalgebied vrygestel is.
okolo is uit Matlabas ontwikkel en is net
soos sy voorganger uitstekend aangepas
vir uiteenlopende produksie-omgewings.
Matlabas behaal reeds oor verskeie seisoene
heen uitstekende graanopbrengste.
Volgens die LNR-Nasionale Kultivarproewe
se gemiddelde opbrengs tussen 2014 tot
2017, beklee Matlabas tans onderskeidelik
die tweede en derde plek in die Noordwes
Provinsie en Oos-Vrystaat.
Net soos Matlabas, benodig Mokolo ‘n be-
duidende sarsie koue-eenhede om vanaf
die vegetatiewe na reproduktiewe fase oor
te skakel en word dit vir vroeë aanplanting
aanbeveel. Alhoewel laat aanplantings
toenemend deur koringprodusente in die
Vrystaat toegepas word, neem die risiko-
faktor met dié praktyk ook toe deurdat
kwynende grondvog ontkieming en saai-
lingontwikkeling laat in die plantseisoen kan
belemmer.
Die teenkant is ook waar, omdat vroeë
aanplantings ‘n aansienlike groter premie
op die koringprodusent se bestuursvernuf
plaas. Noodsaaklike aksies ten opsigte van
somergewasse moet op datum wees en
koringlande moet voorberei wees sodat
vroeë plantery in Junie kan begin.
‘n Interessante tendens wat in die
2017-seisoen in die Wesselsbron-omgewing
voorgekom het, was hoë temperature aan
die einde van die herfs, wat vroeg in die
winter deur snerpende koue opgevolg is. Dit
het veroorsaak dat die meeste inskrywings
van die vroeë plantdatum in die teelproewe
duidelike wit are met aarverskyning gehad
het (
Foto 1
).
Hierdie are was meestal steriel, wat
gevolglik daartoe gelei het dat opbrengste
uiters swak was. Wat wel opmerklik was, is
dat die wintertipe-inskrywings, wat ‘n langer
groeiseisoen benodig, aansienlik minder as
die intermediêre groeiers deur die hitte en
koue beïnvloed was.
Die rede hiervoor is nie heeltemal duidelik
nie, maar het waarskynlik daarmee te
doen dat sensitiewe groeistadiums van dié
inskrywings buite die tydperk waarin die
hitte en koue voorgekom het, geval het.
Agronomie en kwaliteit
Mokolo se uitloopweerstand is in 2017
geklassifiseer as “goeie” weerstand met ‘n
gemiddelde uitloopwaarde van 3,3. Hierdie
kultivar beskik, net soos Matlabas, oor ‘n
lang koleoptiel met ‘n gemiddelde lengte
van 108 mm en hoë saadontkieming van
90%.
Evaluering van Mokolo se geelroesweer-
stand, wat in 2017 deur die Universiteit van
die Vrystaat by Greytown gedoen is, dui op
goeie weerstand wat gewissel het tussen
10R (vroeë seisoen) en 20R (laat seisoen).
Mokolo het variërende weerstand teen
Russiese koringluisbiotipes en beskik slegs
oor weerstand teen RWASA1 en RWASA3,
maar nie teen RWASA2 en RWASA4 nie.
Broodbakkwaliteit van Mokolo voldoen
aan die vereistes wat deur die plaaslike
meulenaars en bakbedryf in Suid-Afrika
voorgeskryf word en dié resultate is in 2018
deur die SA Graanlaboratorium bevestig.
In 2017 was daar wel ‘n besorgdheid oor
die hoë farinostabiliteit en alveosterkte van
Mokolo, wat aanleiding kon gee tot sterker
deeg en gevolglike langer deegmengtye. Dit
het egter steeds binne die grense van die
aanvaarbare norme geval.
Opbrengspotensiaal
Opbrengste van Mokolo in die Oos-
Vrystaat sedert 2014 toon duidelike oor-
eenstemmings met Matlabas en bevestig
dat hierdie kultivar beter by ‘n vroeë
plantdatum aangepas is en as ‘n wintertipe
koring geklassifiseer kan word.
Graanopbrengs in 2016 by die laat aan-
planting dui egter aan dat Mokolo moontlik
minder koue-eenhede as Matlabas benodig
ten einde oor te skakel na die reproduktiewe
fase (
Grafiek 1
). Een van Mokolo se primêre
kenmerke is groter are met meer pitte, wat
die potensiaal inhou vir hoër opbrengste
onder gunstige toestande.
Die kultivar se inkomste per hektaar-
rangorde, wat bepaal word volgens die
graanopbrengs en graad (proteïeninhoud,
hektolitermassa en valgetal) per hektaar, is
ook uiters belowend. Graanopbrengs alleen
skep soms ‘n vals indruk van ‘n kultivar se
potensiaal, aangesien dit dikwels negatief
met veral proteïeninhoud korreleer. In
teenstelling hiermee, skets inkomste per
hektaar-rangorde ‘n beter geheelbeeld om-
dat die drie primêre graderingsparameters,
naamlik proteïeninhoud, hektolitermassa en
valgetal, daarby ingereken word.
Mokolo se inkomste per hektaar-rangorde,
bereken by ‘n vroeë plantdatum in die
teelproewe van die Oos-Vrystaat, vergelyk
bevredigend met die toppresteerders uit
die Nasionale Koringproewe van 2017
OP PLAASVLAK
Saad
Produk-inligting
DR ROBBIE LINDEQUE,
LNR-Kleingraan, Bethlehem
Grafiek 1: Opbrengsvariasie van Mokolo by vroeë en laat aanplantings (2014 tot 2017).