35 / 92
33
November 2016
Metodes om sonkrag finansieel te
beoordeel
Enkele metodes om ‘n belegging in sonkrag te beoordeel, word
vervolgens kortliks bespreek. Hierdie metodes vereis in die eerste
plek om ‘n vooruitskatting van die toekomstige besparing of
opbrengs in randwaarde wat die sonkragstelsel gaan genereer, te
maak. Dit word gedoen deur die verwagte opbrengs van die stelsel
(in kilowattuur) te vermenigvuldig met die verwagte Eskom-tarief en
die operasionele koste daarvan af te trek.
Terugbetaalperiode
Hoewel hierdie metode eenvoudig is, is dit gewilde praktyk onder
produsente om enige belegging te beoordeel. In die geval van ‘n
sonkragbelegging word die kapitale uitleg gedeel deur die jaarlikse
besparing om te sien wanneer die stelsel homself uit sy besparings
afbetaal.
Wanneer die rente op die lening ook by die kapitale uitleg getel
word, word die terugbetaalperiode aansienlik langer. Die terug-
betaalperiode moet altyd teen die produktiewe lewensduur van
die produk beoordeel word. ‘n Terugbetaalperiode van agt jaar kan
byvoorbeeld lank klink, maar gemeet teen ‘n lewensduur van 30 jaar
is dit ‘n goeie belegging.
Interne opbrengskoers
Die interne opbrengskoers word bereken deur die opbrengs van
die stelsel as persentasie van die kapitale uitleg te bereken. Hoewel
sonpanele elke jaar ongeveer 0,7% minder produseer, sal die Eskom-
tariefstygings waarskynlik meer as dit wees – wat beteken dat die
opbrengs van ‘n sonkragstelsel jaarliks oor sy leeftyd sal verhoog.
Kontantvloei-analise
Wanneer geld geleen word om ‘n sonkragstelsel te installeer, is die
kontantvloei-implikasies krities. Oor die algemeen sal kontantvloei in
die eerste paar jaar die meeste onder druk wees, totdat die stygende
jaarlikse besparing (as gevolg van Eskom-tariefverhogings) groter as
die paaiement op die lening word.
Die Suid-Afrikaanse Inkomstediens (SAID) laat egter sedert Januarie
vanjaar toe dat 100% van die kapitale uitleg van sonkragstelsels
kleiner as 1 MW in jaar een as uitgawe geëis kan word – onderhewig
aan bepaalde voorwaardes. Die belastingimplikasie hiervan het
‘n groot positiewe effek op die kontantvloei van winsgewende
besighede.
Ten slotte
‘n Belegging in sonkrag is ‘n langtermynbelegging wat ‘n groot
kapitale uitleg vereis. Daar is baie eksterne faktore wat vir ‘n lang
periode die ekonomiese lewensvatbaarheid van die stelsel gaan
bepaal.
Enige finansiële vooruitskatting van ‘n sonkragstelsel gaan natuurlik
afhang van die akkuraatheid van die aannames wat gemaak word
oor onder andere Eskom-tariefstygings, rentekoerse, inflasie en die
koste om energie te stoor.
Wat wel seker is, is dat ‘n produsent met ‘n belegging in ‘n
sonkragstelsel vir die volgende 30 jaar beheer neem oor ‘n gedeelte
van sy elektrisiteitskoste – en dat hy ons planeet vir die nageslag
help bewaar. Lesers wat belangstel in ‘n volledige finansiële analise
van ‘n sonkragbelegging, is welkom om die outeur te kontak by
051 412 6341.
Die gebruik van sonpanele het ‘n algemene gesig in Suid-Afrika geword.