36 / 76
Mei 2017
34
Jireh Boerdery: Waar broers saamwerk
om doelwitte te bereik
M
nre Johan en Piet Willemse is ‘n tweeling wat saam die
Jireh Boerdery in die Riversdal-omgewing bedryf. Die
Willemses se graanverbouing sluit die verbouing van
koring, gars, kanola en hawer in, wat op ongeveer 65%
van die boerdery se lande geplant word.
Hulle bedryf ook ‘n groot veekomponent, wat uit ‘n Jersey-melkery
en ‘n Dohne Merino-skaapboerdery bestaan. Ten einde voer vir
hierdie vee te voorsien, word hawerkuilvoer, wieke, medics, lusern
en hawerweiding verbou. Hierdie weidings word ook ingespan om
die winsgewendheid van die akkerbougewasse te verhoog en vorm
deel van die plaas se wisselbouprogram.
Johan is hoofsaaklik verantwoordelik vir die saaiboerdery en
die finansies, terwyl Piet na die veekomponent en hulpbronne
omsien. Hierdie twee broers het gou tot die slotsom gekom dat
waardetoevoeging ‘n manier is om die winsgewendheid van die
besigheid te verhoog.
Weens hul ondersoekende ingesteldheid, het hulle ook besef dat
spesialisasie die winste kan verhoog. Voorts het hulle besluit om
bestuurders wat elk in sy eie rigting kan spesialiseer aan te stel,
om sodoende die besigheid se winsgewendheid te verhoog. Die
besigheid word nie net deur Johan en Piet bestuur nie, maar deur
die hele span wat daar werk.
Akkerbou is in Johan se bloed. Hy het vroeg in sy loopbaan vir
homself uitgemaak dat die optimale volhoubare benutting van
hulpbronne die begin van winsgewendheid in die saaibedryf is. Dit
begin by respek vir grond, arbeid, fondse en alles wat saamwerk in
die produksie en bemarking van produkte.
Dit sluit ook in respek vir jou menswees, jou geloof, jou passie en jou
familie en vriende.
Grond as hulpbron
Grond is ‘n graanprodusent se belangrikste hulpbron. Hierdie hulp-
bron moet só bestuur word dat die reën wat val deur die grond
opgeneem en geberg kan word en dat die afloop en wegloop
geminimaliseer word.
Verder moet die bodem beskerm word en die mikrolewe in die
grond toegelaat word om optimaal te funksioneer sodat die ideale
omstandighede vir plante om te groei en te produseer, geskep word
– presies wat in hierdie boerdery gebeur.
Presisieboerdery word by Jireh Boerdery ingespan om produksie
te optimaliseer. Dit begin by die potensiaal van die grond. Die
gronddiepte, klei-inhoud en humuspersentasie speel ‘n kardinale
rol in die waterhouvermoë van die grond, wat uiteindelik die
opbrengspotensiaal van die grond bepaal.
Grondontledings en die opbrengspotensiaal van die land, wat
ook die historiese landopbrengste insluit, vorm die basis van ge-
wasbemesting en in ‘n rotasie van vier jaar word hierdie boerdery
se lande chemies ontleed en regstellings gemaak.
Sodra lande wat met lusern beplant was, weer vir gewasverbouing
aangewend word, word hierdie lande op ‘n hektaarbasis chemies
ontleed en word die regstellings daarvolgens gemaak.
Bemesting
Die elektriese geleiding van die gronde word ook ingespan om
vas te stel wat die katioonuitruiling van die grond is – wat ook in
die bemestingaanbevelings gebruik word. Bemesting word volgens
die aanbevelings met presisietoerusting toegedien en bestuur. Aan-
bevelings word gemeet teen satellietbeelde en stroperkaarte.
Bemesting is net ‘n deel van graanproduksie: Bewerking, wissel-
bou en grondbedekking is ook van kardinale belang. Alle bronne
word daarom ingespan om die beste verbouingstelsels te bepaal en
te implementeer.
Bewaringsbewerking
Op hierdie plaas word bewaringsbewerking toegepas. Dit be-
teken dat die grond so min as moontlik versteur word en dat die
grond ten alle tye bedek moet wees. Tog sal die grond bewerk word
as dit nodig is en is dit essensieel dat die redes waarom bewerk
moet word, bekend moet wees.
Verdigting en vastrap van die boonste grondlae regverdig die be-
werking van die lande. Die lande sal na vyf jaar se lusernproduksie
bewerk word voordat dit weer deel van gewasverbouing word.
Grondbedekking is ook een van dié aspekte waarop heelwat klem
geplaas word. Die gewasse se oesreste word só bestuur dat
die grond nooit kaal is nie. Die bedekking ondersteun met beter
waterindringing en wind- en watererosie word ook daarmee beperk.
Die eweredige verspreiding van die oesreste maak dat masjiene met
gemak deur hierdie materiaal kan werk. Op die oomblik word die
gebruik van skyfplanters ondersoek en die voorlopige resultate lyk
uiters belowend.
Gewasrotasie is dié been waarop volhoubare gewasverbouing rus.
Selfs in die natuur is daar ‘n variasie in die plante wat op ‘n plek
groei. Omdat hierdie boerdery ook vir vee voedsel moet produseer,
word ongeveer 65% van die lande vir gewasproduksie en die res vir
weiding aangewend.
Koring en hawer word hier met kanola, gars en medics afgewissel.
Daar word gepoog om ‘n grasgewas met ‘n breëblaargewas en
peulgewasse af te wissel en sodoende die grond optimaal te benut.
Lusern word gebruik om deel te vorm van ‘n langtermynrotasiestel-
sel. Lusern produseer vir vyf jaar voer en word dan bewerk sodat
hierdie lande weer graan kan produseer. Die wisselbou-effek van
lusern werk uitstekend vir graanverbouing.
Onkruidbeheer
Die onkruiddoders wat gebruik word, is só gekies dat dit binne die
wisselboustelsel toegepas kan word. Die tydige toediening van
onkruiddoders is krities.
OP PLAASVLAK
Graanprodusent van die Jaar finaliste
Bestuurspraktyke
– Graan SA/Syngenta Graanprodusent van die Jaar finaliste
PIETMAN BOTHA,
SA Graan/Grain
medewerker