61 / 116
Die effek van die droë toestande
Ander aspekte van belang
in droë tye
Die reproduksie van koeie gedurende
veral langdurige droë tye, is baie swak
en het ‘n negatiewe ekonomiese effek.
Baie minder koeie raak beset (dragtig) in
droë tye. Die kalfpersentasie neem af en
die tussenkalfperiode neem toe.
Melkproduksie van koeie neem af. Dit
veroorsaak dat die kalwers minder melk
kry, swak groei en hulle kondisie is ge-
woonlik nie goed nie.
Afhangende hoe lank die droogte-
toestand duur, is die seisoene ná die
droogte baie keer onbevredigend met
swakkere ekonomiese voorspellings.
In die somerreënvalgebied wat ‘n droë
tyd beleef, sal die volgende winter moei-
lik wees.
Gedurende droë tye kan plantvergifti-
ging (byvoorbeeld gifblaar) baie vrektes
veroorsaak as daar nie goeie bestuur op
die plaas is nie. Raadpleeg jou veearts
oor vergiftigings in droë tye.
Droë galsiekte (nie anaplasmose nie)
kan ‘n probleem wees in droë tye. Raad-
pleeg jou veearts.
In melkerye kan die voorkoms van mas-
titis afneem in droë tye indien die kud-
debestuur goed is.
In melkerye en voerkrale kan die
voorkoms van vrotpootjie afneem met
goeie bestuur.
Indien maer, uitgeteerde beeste in lang-
durige droë tye gaan lê en nie meer
kan opstaan nie, is die prognose vir só
‘n dier om te oorleef, baie swak. Raad-
pleeg jou veearts oor die voeding en
goeie versorging van só ‘n dier.
Verseker dat die diere in droë, warm
tye (hoë temperature) vrye toegang tot
skoon drinkwater het.
Produsente wat met lewendehawe boer
moet verseker dat hulle diere se jaar-
likse inentings en immuniserings op
datum is ten spyte van die droogte.
Kontak die outeur by
drjanh.dupreez@
gmail.com.
10: Gewoonlik verlaag die voorkoms van
vrotpootjie gedurende droë tye.
11: Drie-dae-stywesiekte kom normaalweg
met goeie, bogemiddelde reënval voor.
10
11
59
March 2016
Opsomming
Die elektroniese stelsel wat deur
Veeartsnetwerk gedurende die
afgelope drie jaar daargestel is,
maak die beskikbaarheid van
‘n praktiese siekteoorsig vir
elke siekte en vir elke distrik
nou moontlik.
Hierdie inligting kan nou aan-
gewend word vir die voorsiening
van ‘n maandelikse herinnering-
stelsel sodat tydige inenting of
siektevoorkomingsaksies uitge-
voer kan word – wat baie belang-
rik is vir saaiprodusente waar die
tyd wat aan vee bestee kan word,
beperk is.
In die uiterste gevalle kan die elek-
troniese stelsel ook dien as vroeë
waarskuwing in die geval van
uitbreke waar daar vinnige en
gekoördineerde aksies geneem
moet word om vrektes of groot
verliese te voorkom.
Saaiprodusente kan direk met
hulle plaaslike veearts skakel om
uit te vind hoe hulle kan deel-
neem of baat vind by die sisteem
in hulle spesifieke distrik.
Figuur 2: Met dié toepassing kan enige siekte-uitbreke of individuele gevalle dadelik per selfoon gerapporteer
word en ‘n nasionale siekteoorsig kan verkry word.