23 / 124
21
March 2015
a new cultivar’s improvements, including quality capable of
attracting premiums, producers will not grow it unless they expect
it to yield well on their farms
”. Al is hierdie stelling hoe waar,
speel kwaliteitseienskappe en weerstand teen peste en plae ‘n
groot rol in die langtermynbehoud van kommersiële koringeen-
hede en nasionale voedselsekerheid.
Agronomiese kenmerke van Shingwedzi
In die verbouing van droëlandkoring in die somerreënvalstreek
is sekere planteienskappe baie belangrik vir die toepassing van
noodsaaklike produksiepraktyke in ‘n streek.
Koleoptiellengte van Shingwedzi is goed (tussen 80 mm tot
85 mm) met 100% ontkieming. Hierdie eienskappe maak dieper
plant moontlik in seisoene waarin grondvog skraps is. Goeie ont-
kieming en lang koleoptiele help ook om saailinge vinnig bokant
die grondoppervlak uit te kry en verhoed saailingmortaliteite in
sandgronde wat neig om te waai (
Foto 3
).
Die uitloopweerstand van Shingwedzi is uitstekend, met ‘n waar-
de van 2,3. Uitloopweerstand verseker die kwaliteitsgraad van ‘n oes
ten spyte van ‘n nat oesperiode en by vatbare kultivars kan verlaging
van valgetal reeds onder nat toestande voorkom al is nog geen
uitloopskade met die oog sigbaar nie (
Foto 4
).
Toleransie teen aluminiumtoksisiteit dra verseker by tot hoër
opbrengste op gronde met ‘n lae pH, maar vervang geensins
‘n bekalkingsprogram nie. Shingwedzi beskik nie soos Koonap
oor toleransie teen aluminiumtoksisiteit nie. Dit kan dalk deels
verantwoordelik wees vir die nuwe kultivar se voorkeur vir hoë-
potensiaaltoestande.
Voorkoms van geelroes
(Foto 5
) en Russiese koringluis op droë-
landkoring is sporadies, maar kan in gunstige seisoene tot ern-
stige oesverliese lei. Voorlopige geelroesevaluerings is deur die
LNR-KGI op Kransfontein (2012) en die Universiteit van die Vrystaat
by Greytown (2013) gedoen.
Daarvolgens wil dit voorkom asof Shingwedzi oor poligeniese
weerstand beskik, aangesien dit vatbaar was in saailingstadium
(enkelgeenweerstand), maar wissel tussen vatbaar en weerstand
in die volwasse plantstadium oor 2012 en 2013. Hierdie variasie in
die geelroesreaksiestatus van Shingwedzi is waarskynlik as gevolg
van variasie in siektedruk tussen toetslokaliteite oor die twee jare.
Shingwedzi kom vatbaar voor teenoor Russiese koringluis.
Presies wat die omvang van Shingwedzi se waarde en sy impak
op die koringbedryf gaan wees, gaan alleenlik bereken kan word
sodra saad van Shingwedzi kommersieel beskikbaar is en deur
saaiprodusente uitgetoets word.
Hierdie nuwe kultivar beloof egter om net soos sy voorlopers ‘n
belangrike rol in koringverbouing te vervul. Basissaad word tans
genoegsaam vermeerder waarna ‘n saadbemarkingskontrak toe-
geken sal word sodat Shingwedzi sy staal kan wys.
Produsente behoort saad van hierdie kultivar
beskikbaar te hê teen 2016 indien kommersialisering
volstoom verloop.
Betekenis van Shingwedzi
Die Tsonga woord “shingwedzi” beteken plek van ys-
terklip en verwys na die ysterklipformasies wat alge-
meen in die noorde van die Krugerwildtuin voorkom.
Dit is die naam van die rivier wat deur die streek vloei,
maar ook een van die legendariese
magnificent seven
olifantbulle wat in die sewentigs en tagtigs hier voorge-
kom het. Die sewe bulle was merkwaardig deurdat
beide ivoortande van elkeen meer as 50 kg per tand geweeg het. Die Nasionale
Parkeraad het die rekords van hierdie sewe bulle as toonbeelde gebruik om die
effektiwiteit van hul natuurbewaringspraktyke te beklemtoon.
Maak seker jy kry
joune
Wees op die uitkyk vir die nuwe pro-
duksiehandleiding wat vroeg in 2015
verskyn en inligting van al die droë-
land- en besproeiingskultivars bevat.
Andersins is jy baie welkom om vir
mnr Robbie Lindeque te skakel by
082 563 1553 of 058 307 3439.
KWALITEITSPARAMETER
EVALUERINGSJAAR
2011
2012
2013
ELANDS SHINGWEDZI
ELANDS SHINGWEDZI
ELANDS SHINGWEDZI
Hektolitermassa (kg per hl)
(afsnypunt vir Gr 1 is 77 kg/hl)
79,0
79,4
80,8
81,4
80,0
80,6
Valgetal (sekondes)
(afsnypunt vir Gr 1, 2 en 3 is 220 sek)
385
379
343
412
298
339
Proteïeninhoud (%)
(afsnypunt vir Gr 1 is 12%)
12,4
13,4
12,2
12,6
12,9
12,3
Broodvolume (cm
3
)
(± 10% variasie met
kwaliteitstandaard toegelaat)
929
797
963
920
894
926
TABEL 1: GRAAN- EN BAKKWALITEITE VAN SHINGWEDZI.
1: Shingwedzi toon beter aanpassing vir hoëpotensiaal-
toestande.
2: Maal- en bakkwaliteit, soos gedefinieer deur hektoliter-
massa, valgetal, proteïeninhoud en broodvolume, bepaal
die markaanwending van ‘n kultivar.
3: Goeie ontkieming en lang koleoptiele help ook om
saailinge vinnig bokant die grondoppervlak uit te kry.
4: Die uitloopweerstand van Shingwedzi is uitstekend.
5: Voorlopige geelroesevaluerings is gedoen. Daarvolgens
wil dit voorkom asof Shingwedzi oor poligeniese weer-
stand beskik aangesien dit vatbaar was in saailingstadium
(enkelgeenweerstand), maar wissel tussen vatbaar en
weerstand in die volwasse plantstadium.
1
2
4
5
3