11 / 44
9
December 2015
grondkwaliteit bevorder
onder die vergrootglas
D
aar kan meer mikrobes in een teelepel grond gevind word,
as wat daar mense op aarde is. Hierdie organismes is
essensieel vir suksesvolle bewaringslandbou aangesien
hulle grondlewe bevorder.
Grondmikroörganismes
Die volgende mikroörganismes word in grond aangetref:
Bakterieë
Swamme en bakterieë sal die belangrikste en grootste persentasie
van mikroörganismes in die grond uitmaak in só ‘n teelepel grond.
Grondmikroörganismes is baie belangrik aangesien dit ondermeer
betrokke is by byna elke chemiese proses wat in die grond plaasvind.
Grondkwaliteit word onder andere ook verbeter aangesien hierdie
mikroörganismes by nutriëntsiklusse, wat nodig is vir plantegroei,
betrokke is. ‘n Voorbeeld hiervan is die bekende simbiotiese
verhouding tussen peulplante en stikstofbindende bakterieë.
Bakteriese aktiwiteite word veral gestimuleer in die teenwoordigheid
van plantwortels in die grond wat nog nie afgesterf het nie.
Mikorisa
Swamme speel ook ‘n belangrike rol, soos gesien kan word in die
simbiotiese verhouding wat bestaan tussen wortels en arbiskulêre
mikorisa. Dié swamme bevoordeel sekere gewasse deurdat hulle die
opname van minerale in die grond fasiliteer.
Mikorisa, weens sy uitgebreide swamnetwerk en verbinding met
die plantwortelstelsel, gee die gasheerplant toegang tot ‘n groter
voorraad vog en voedingstowwe in die grond. Dit kry suiker vanuit
die plantwortels en stel die suiker vry aan ander bakterieë en
organismes, wat op hul beurt help om voedingstowwe in die grond
plant-opneembaar te maak. Indien die mikorisa nie aktief is nie,
soos in die geval waar konvensionele praktyke soos ploeg toegepas
word en die mikorisa versteur, kan die plant nie effektief fosfor
opneem nie en word meer kunsmis vereis.
Erdwurms
Tesame met die praktyk van bewaringslandbou, kom nog ‘n voor-
deel voor, naamlik dat die teenwoordigheid van erdwurms in die
grond bevorder word. Erdwurms word gesien as die ingenieurs
van die grond vanweë die dramatiese veranderinge wat hulle op die
grondstruktuur teweegbring.
Hierdie veranderings sluit in:
Die verbetering van die grond se struktuur deurdat hulle tonnels
grawe op soek na voedsel;
Die verbetering van grondvrugbaarheid deurdat hulle organiese
materiaal aftrek in die grond in;
Verbeterde dreinering van reënwater vanaf die grondoppervlak
deur hierdie tonnels; sowel as
Verbeterde belugting in die grond.
Erdwurmgietsels (grond wat deur die wurm se liggaam beweeg het)
verleen ‘n krummelrige tekstuur aan die grond, wat voordelig is vir
plantegroei. Daar is bevind dat hierdie gietsels ‘n hoër nutriëntinhoud
het as die omliggende grond.
Erdwurms help verder ook om aalwurmgetalle en siekte-
veroorsakende swamme te bekamp, deurdat hulle daarop voed.
In bewaringslandboupraktyke word deurgaans meer en groter
erdwurms aangetref. Ongelukkig is erdwurms beperk tot gronde met
klam, koel toestande en sal hulle daarom nie in droë gedeeltes van
die land gevind word nie.
Hoe word ‘n gesonde grondhabitat vir
grondmikroörganismes gevestig?
Alhoewel grondorganismes in swak grondtoestande kan oorleef,
reageer hulle skerp indien toestande verbeter. Die toestande in die
grond en die gehalte van die voedselbronne (plantreste) bepaal die
hoeveelheid mikroörganismebevolkings wat in die grond voorkom.
Soos plante groei en volwasse word, begin van hul residu’s ontbind
en voedingstowwe word vrygestel vir die vorming van organiese
materiaal in die wortelsone. Die mikrobes tree op as middelman en
dien as tydelike opbergingsplek vir voedingstowwe wat mettertyd
tot die plant se beskikking gestel word.
‘n Manier om die mikrobes te stimuleer, is om geenbewerking toe
te pas (hoe minder die grond versteur word, hoe voordeliger vir die
opbloei van mikrobes) en om ‘n peulgewas te verbou.
Diversiteit van gewasse hou groot voordele vir die grond in.
Organismes herstel vinniger nadat die grond versteur is en die
verskille in wortelstruktuur en diepte, bevorder grondkwaliteit en
-struktuur. Dekgewasse of grasrusoes is ideaal vir laasgenoemde en
sorg sodoende dat die profiel met lang en kort wortels gevul is.
Die wortels sal dan later organiese materiaal vorm en dus sal hierdie
verskeidenheid van materiaal die ondergrondse lewe bevorder.
Wisselbou is só effektief, dat slegs een seisoen van ‘n peulgewas
in andersins monokultuurmielies ‘n robuuste gemeenskap van
grondmikrobes kan skep wat die grondkwaliteit vir ‘n periode van tot
vyf jaar kan verbeter.
Mikorisapopulasies kan ook bevorder word deur die aanplant van
peulgewasse tesame met gewasrotasie met gewasse soos mielies
en sonneblom, wat goeie gashere van mikorisa is. Biodiversiteit
bevorder dus grondkwaliteit.
Volhoubare graanproduksie is afhanklik van hoë kwaliteit grond
en voedingstofinhoud. Hierdie kwaliteit word grootliks deur die
mikrobiese bevolking in die grond teweeggebring. Die voorkoms
van die mikroörganismes in die grond kan dus ‘n aanduiding gee
van die kwaliteit van die grond. Baie metodes kan gebruik word om
grondkwaliteit te verbeter deur die mikrobepopu-
lasies te bevorder. Wanneer die grond nie versteur
word nie, soos in die geval van bewaringslandbou,
kom die grondmikrobiese bevolking tot sy reg.
CHARNÉ MYBURGH,
LNR-Instituut vir Graangewasse
OP PLAASVLAK
Bewaringslandbou
Bakterieë / Mikorisa / Erdwurms