26 / 116
Augustus 2016
24
FOKUS
Werktuie en toerusting
Spesiale
Landboumasjineriemark weerspieël
ekonomiese toestand in graanbedryf
CORNÉ LOUW,
senior ekonoom: Graan SA
INSET
-oorsig
t
rekkerverkope gee normaalweg ‘n goeie aanduiding van
die ekonomiese toestand oftewel die gesondheid van die
graanbedryf in Suid-Afrika. Trekkerverkope vir 2015 was
20% laer as in 2014 en vir die jaar tot dusver (Junie 2016) is
verkope reeds 10,8% laer as vir dieselfde periode verlede
jaar. Die verkope in 2015 was 10% laer as in die gemiddelde
verkope die afgelope tien jaar.
Stroperverkope vir 2015 was 37% laer as in 2014 en vir die jaar tot
dusver (Junie 2016) is verkope 11,9% laer as vir dieselfde periode
‘n jaar gelede.
Omdat die graanbedryf die grootste deel
van trekker- en stroperaankope uitmaak,
illustreer hierdie trae verkope dat die graan-
bedryf in Suid-Afrika deur ‘n moeilike ekono-
miese tyd gaan. Die nuutste tendense in
die plaaslike landboumasjineriemark (hoof-
saaklik gefokus op trekkers) word verder
uiteengesit in die artikel. Die data is geskoei
op inligting verkry vanaf Agfacts.
Landboumasjineriepryse
Omrede ‘n groot komponent van die land-
boumasjinerie wat in Suid-Afrika gebruik
word, ingevoer word, het die wisselkoers ‘n
groot impak op landboumasjineriepryse. Die
rand het in Junie vanjaar teen ‘n gemiddeld
van R15,08 teenoor die dollar verhandel,
terwyl dit ‘n jaar gelede teen R12,31
verhandel het. Hierdie verswakking van
23% het ‘n bepalende rol in prysstygings
die afgelope jaar gespeel.
Die jaar tot jaar-prysveranderinge van die
verskillende kategorieë landboumasjinerie
kan in
Tabel 1
waargeneem word. Land-
boumasjineriepryse het gemiddeld vanaf
Junie 2015 tot Junie 2016 met 16% gestyg,
terwyl trekkerpryse gemiddeld met
19,4% toegeneem het. Die stygende prys-
tendense van trekkers en stropers het ‘n
bietjie verlangsaam terwyl die stygende
prystendens van hooi- en veevoertoe-
rusting en implemente toegeneem het.
Trekkerverkope
Grafiek 1
toon die jaarlikse trekkerverkope
tesame met die gemiddelde verkope,
vanaf 1995 tot 2015. Hierdie syfers sluit slegs plaaslike verkope
en nie uitvoere in nie. Jaarlikse trekkerverkope het gedurende die
tydperk van 1995 tot 2015 tussen ‘n minimum van 2 624 eenhede
(1999) en ‘n maksimum van 7 899 eenhede (2012) gewissel. Volgens
die grafiek is dit duidelik dat trekkerverkope die afgelope drie jaar
afgeneem het; verskeie faktore kan daaraan toegeskryf word, maar
die droogtetoestande wat in Suid-Afrika voorgekom het en die
impak van die wisselkoers op pryse, het ‘n beduidende rol gespeel.
Die gemiddelde verkope sedert 1995 is 5 293 eenhede. Vir die afge-
lope tien jaar was dit egter 6 467 eenhede.
Grafiek 1: Jaarlikse trekkerverkope (1995 tot 2015).
Grafiek 2: Grootte van trekkervloot.