15 / 132
13
5
6
7
2: Cobus en sy broer, Theo, probeer sover moontlik alles, wat die
bestuur en verskillende take van die plaas betref, self doen. Cobus se
boerdery-ondervinding is, te danke aan pa Theo was sy kennis op ‘n
daaglikse basis met hom deel, eerstehands in praktyk, op die plaas,
opgedoen. Dit is iets waaroor hy ontsettend dankbaar is. Cobus is
betrokke by die plant-, stroop- en spuitbedrywighede, sowel as die
instandhouding van toerusting, meganisasiewerk op die plaas, aankope
van insette en die dag-tot-dag-bestuur van take en arbeid. Pa Theo is
‘n meester met nuwe plase en sorg dat nuwe en/of huurgrond goed
skoongemaak word. In hul distrik is wisselvallige en lae reënval een van
die grootste uitdagings en kultivars wat droogteverdraagsaam is, sal
bydra tot ‘n oplossing vir hierdie boerdery.
3: Die Van Zyls verbou op droëland mielies, sonneblom en sojabone en
benut ook droëland vir aangeplante weidings. Vroeër jare is koring tot
‘n groot mate aangeplant, maar met die afwesigheid van lentereën, was
die gewasverbouing net nie volhoubaar nie. Alle beskikbare lande word
aangeplant, met die somergewasse op ‘n rotasiestelsel. Daar is geen
ruslande meer nie. Hawer word op swakker gronde aangeplant en kan
sonder ‘n wisselboustelsel verbou word. Die Van Zyls maak seker dat
hul hul eie hawersaad oes en plant ook vir eie saad. Saad word in sakke
geberg om vermenging te voorkom. Minimumbewerkingspraktyke word
toegepas om vog op gewasse met veral penwortelstelsels (soos sonne-
blom en sojabone) te bewaar, om sodoende beter opbrengste te verse
ker. Mielies word ook minimum bewerk, maar het steeds ‘n ripbewerking
nodig vir beter opbrengste tesame met ‘n sojaboon-mielie-rotasie. Va
riërende saad- en kunsmistoediening word toegepas na aanleiding van
grondkartering. Sojabone word op die minste hektare verbou as gevolg
van stroperdruk en wisselvallige opbrengste, met die res van die hektare
wat verdeel word tussen mielies en sonneblom.
4: Die veefaktor bestaan uit ‘n beesboerdery wat uit drie vertakkings
bestaan. Die Sussex-stoet het 'n aantal koeie en kalwers met ongeveer
70 tot 80 vervangingsverse en ‘n bulkalf-groep, waarvan ten minste
50 bulle grootgemaak word vir verkoop op tweejarige ouderdom, terwyl
die uitskot-bulkalwers in hul eie voerkraal afgerond word. ‘n Boran
Stoet, bestaande uit 'n aantal koeie en kalwers, het ongeveer 30 vervan-
gingsverse, 20 bulle tussen een- en driejarige ouderdom vir bemarking,
met die uitskot wat ook in die voerkraal afgerond word. Die Van Zyls
se kommersiële kudde bestaan uit 160 F1-koeie, ‘n kruising tussen die
Sussex en Boran en 30 vervangingsverse. Die koeie word gepaar met ‘n
Sussex-bul vir ‘n terminale kruis en alle kalwers word in hul eie voerkraal
afgerond. Alle speenkalwers word vanaf April op 500 ha hawergroenvoer
aangehou ten einde verse op twaalf maande te kan paar en uitskot man-
like diere vir hul eie voerkraal te kan aanpas (
background
). Alle verse
wat gekalf het, word ook op hawergroenvoer aangehou, totdat natuur-
like somerweiding voldoende is.
5: Bemesting word
gedoen met dolomitiese
kalk, wat op ‘n vierjaar-
siklus gestrooi word en
NPK wat op mielies en
sonneblom toegedien
word. Mielies word op
gekalkte lande geplant en
sojabone word nie bemes
nie, aangesien die koste
te hoog is en die potensi-
aal dieselfde bly. Regstel-
lings word na afloop van
die seisoen gemaak wan-
neer daar eerder in die grond teruggesit word wat die sojabone daaruit
geneem het. Kultivarkeuses word gemaak na aanleiding van stabiele
toetse in droë sowel as nat seisoene en ‘n nuwe kultivar word jaarliks
bygevoeg om potensiaal te toets. Langtermyngemiddeldes word gebruik
om realistiese opbrengsmikpunte te bepaal. Mielieproewe is al op die
plaas gedoen en tans word die jaarlikse Clearfield-sonneblomproewe op
die plaas geplant.
6: Onkruidbeheer word met ‘n hoogloopspuit met valarms gedoen, soos
wat dit oor die algemeen by mielies gebruik word, ten einde die chemi-
kalieë meer doeltreffend toe te dien. Water-tot-chemikalieëverhoudings
word ook aangepas volgens die maksimum temperatuur vir die dag.
Beheer in die winter behels die dis van kweekkolle om wortels aan ryp
bloot te stel en onkruide word gespuit – afhangende van onkruiddruk.
Beheer in die somer behels voor-opkomsbespuiting en skoffelbespui
ting, wat gedoen word tydens die korrekte plantstadium.
7: Die Van Zyls het hierdie seisoen vir die eerste keer presisieboerdery
begin toepas met die fisiese kartering van 1 ha-lande. Volgende jaar sal
chemiese kartering ook gedoen word. Die meganisasiebestuur behels
volledige rekordhouding van die meganiese toerusting op die plaas
en tot op hede word alle trekkers behou as gevolg van die boerdery se
konstante uitbreiding. Instandhouding is van uiterste belang en kontrak-
teurs word slegs vir grondverskuiwings en vir die stroop van sojabone
gebruik – indien dit met die sonneblomstroopproses bots.
8: Graanbemarking en verskansing vind plaas deur middel van kontrakte
met landboumaatskappye en daaglikse markinligting word gebruik
om ingeligte besluite te neem. Die meeste van die bemarkingsbesluite
word geneem op grond van ‘n aanvoeling vir die graanmark deur jare
se ondervinding en geen buite-instansies is betrokke by die bemar
kingstrategie nie. Die Van Zyls glo dat indien nog markte vir die surplus
produksiejare – veral vir mielies – geskep kan word, die winsgewendheid
van die graanbedryf positief beïnvloed sal word. Verder is dit vir Cobus
uiters belangrik om ewig stygende insetkoste so laag as moontlik te hou
ten einde beter produktiwiteit te verseker.
2
3
4
8